4 ve 6 Çekirdekli İşlemciler Günümüzde Yeterli mi?

Bundan yıllar öncesinde “dört çekirdekli” çekirdekler zirveyi temsil ediyordu. Önce AMD’nin Ryzen ile yaptığı atılımlar, sonrasında yaygınlaşan hibrit mimari derken çekirdek sayılarında hızlı bir sıçrama gerçekleşti.

Kırmızı ekip, Ryzen 5000 Serisi ile birlikte perakende pazarda dört çekirdekli çip satışını durdurdu. Peki günümüzde dört çekirdek yeterli mi? Her zaman söylediğimiz gibi, bu tür soruların tek bir yanıtı yok. Her kullanıcının kullanım şekli ve özel ihtiyaçları farklı. Bugün mevcut durum hakkında yorumlama yapmaya çalışacağız.

Örneğin birkaç nesil öncesine ait dört çekirdekli bir CPU’ya sahipseniz, belki de hemen yükseltme yapmanıza gerek olmayabilir. Kullanımınız yıllar içinde çok fazla değişmediyse, elinizdeki CPU’yu uzunca süre kullanmaya devam edebilirsiniz. Oyunlardan ve hafif günlük kullanımdan bahsettiğimiz sürece, nesle de bağlı olarak bu yongalar gayet yeterli olabilir.

Günlük Kullanım

Bahsi geçtiği gibi, 2015-2016 yıllarında dört çekirdekli bir işlemci aldığımızda o günkü algı çok farklıydı. Az çekirdekli CPU’lar o zamanlar oldukça yaygındı ve her iş için yeterliydi. Bugün eğer gündelik işler ve ofis işleri için kullanacaksanız halen sizin için yeterli.

Video izlemek, ofis programları üzerinde çalışmak, web’de gezinmek ve buna benzer iş yüklerinde işlemciniz sizi kısıtlamayacaktır. En az 8 GB RAM’e sahip olduğunuz sürece temel çoklu görevler çok fazla işlem gücüne ihtiyaç duymaz. Söz konusu video/fotoğraf düzenleme, işlemci gücüne ihtiyaç duyan oyunlar ve yapay zeka gibi görevler olduğunda ise artık dört çekirdek yetersiz kalacaktır. Ayrıca aynı anda çok sayıda uygulama çalıştırıyorsanız, daha fazla çekirdeğe ihtiyaç duymaya başlarsınız.

Hepsi Yavaş Değil, Sadece Çekirdeğe Bakılmamalı

Bu arada, yeni nesil işlemciler eski dört çekirdekli modellere göre çok daha performanslı. AMD ve Intel, 2020 gibi yakın bir tarihte ana akım dört çekirdekli CPU’lar sunuyordu. Ryzen 3 3100 ve Core i3-10100 gibi modeller, yıllar önce piyasaya sürülen dört çekirdekli bir çiple aynı değil. Bu modern çiplerin yararlanabildiği mimari gelişmeler göz önüne alındığında, bugün bile herhangi bir sorun yaşamadan kolayca her türlü iş yükünde kullanabilirsiniz.

Oyunlar

Eğer yeni nesil 4 çekirdekli bir işlemciniz varsa, oyuna da bağlı olarak halen ömrünü tamamlamış diyemeyiz. Doğrusu, 6 çekirdeğin PC oyunları için minimum seviyede olduğunu söyleyebiliriz. Ancak oynadığınız oyunlar işlemciye aşırı yük bindirmiyorsa, ayrıca ekran kartı modeli, oyun ayarları ve çözünürlük gibi birçok faktörü de hesaba katarak 4 çekirdekle oyun oynanabileceğini belirtelim.

Bazı istisnalar ve AAA oyunlar hariç olmak kaydıyla, genel olarak oyunlar çok fazla çekirdek kullanmaz. Devir yavaş yavaş değişse de, halen tek çekirdek performansı hakim. Esasında, oyun geliştiricileri birden fazla çekirdeği etkili bir şekilde kullanan kod yazmakta zorlanırlar.

Birçok eski oyunun tek çekirdekten fazlasını kullanmadığını öğrenince şaşırabilirsiniz. Bu nedenle, maksimum saat hızı (doğrudan tek çekirdek performansına bağlı) oyun performansı üzerinde çekirdek sayısından çok daha fazla etkiye sahiptir. Teknoloji (hem yazılım hem de donanım) gelişmeye devam ettikçe, oyunlar da birden fazla çekirdeği daha etkin şekilde kullanmaya başladı.

Artık çok çekirdekli işlemeyi daha etkili bir şekilde kullanabilen, CPU yoğun modern oyunların sayısı artmaya başladı. Ancak genel olarak oyunlar hala daha fazla çekirdek sayısına sahip işlemcilerden daha yüksek saat hızlarına sahip işlemcileri tercih ediyor.

2K ve 4K Çözünürlük

Bu noktada bir not eklemeden geçmeyelim. Yüksek çözünürlüğe çıktıkça her türlü oyunda ekran kartına binen yük artar, işlemci daha az önem kazanır. Misal olarak, 1080p’de oynadığınız oyunu 1440p’ye çektiğinizde ekran kartı kullanımının arttığını, CPU kullanımının azaldığını gözlemlersiniz.

Nihayetinde, odak noktası sadece oyun olduğunda ve çözünürlük arttığında işlemcinin önemi azalıyor. Yüksek çözünürlüklerde oyun oynayacaksanız, en üst düzey CPU’ları satın almanıza gerek yok. Belki arka plan işlemleri gerçekleştirebilir, belki de işlemciyi farklı işlerde de kullanıyor olabilirsiniz. Bu karar tamamen kullanım şeklinize bağlı.

İş Parçacığı

Söz konusu oyunlar olduğunda HyperThreading ve SMT olarak bilinen iş parçacığı teknolojisi de önemlidir. İkisi de aynı şey. Simultaneous Multithreading (Eşzamanlı Çoklu İş Parçacığı) ile her CPU çekirdeği 2 “mantıksal işlemci” gibi davranır ve daha fazla iş yükü üstlenebilir.

Core i3-9100F veya Core i5-4570K gib i4 çekirdek ve 4 iş parçacıklı işlemci, Elden Ring gibi yoğun kaynak gerektiren AAA oyunlarını çalıştırırken oldukça zorlanacaktır. Bununla birlikte, 4 çekirdek ve 8 iş parçacıklı bir CPU, çoğu modern oyunda size çok rahat bir 60 FPS deneyimi sağlayabilecek işlem kapasitesine sahiptir.

Video Düzenleme

Video düzenlemek istiyorsanız, CPU çekirdekleri ve iş parçacıklarının rolü konusunda hiç şüphe yok. Çok temel terimlerle, çekirdekler bir bilgisayarın aynı anda işleyebileceği görev sayısını temsil eder. Öte yandan, iş parçacıkları her bir çekirdeğin aynı anda birden fazla görev üzerinde çalışmasına izin vererek verimliliği artırır.

Video işleme genellikle çok iş parçacıklı bir işlemdir. Bu nedenle, daha fazla çekirdek ve iş parçacığı daha hızlı işleme hızlarına dönüşür. Hiper iş parçacığına sahip altı çekirdekli veya sekiz çekirdekli bir işlemci, bütçesi kısıtlı olan çoğu editör için mükemmel bir başlangıç ​​noktası görevi görür. Neredeyse tüm video düzenleme yazılımlarında yüksek çekirdek sayısı daha fazla performans demek.

Eğer profesyonel olarak çalışıyorsanız zaten daha fazlasını isteyeceksiniz. Ek bir hatırlatma olarak, çekirdekler her ne kadar önemli olsa da genel anlamda yüksek performansı etkileyen faktörlerin sadece bir parçası.

Grafik Tasarım

Video düzenlemeye benzer şekilde, CPU çok önemlidir. İşlemci grafik tasarım bilgisayarınızın kalbidir. Güçlü bir işlemciniz olduğunda, bilgisayarınıza aşırı yüklenmeden ağır projeleri halledebilirsiniz. İdeal olarak, işlemciniz optimum performans için en az dört çekirdeğe sahip olmalı. Eğer bu işten para kazanıyorsanız ve daha iyi performans istiyorsanız, daha fazla harcama yaparak daha fazla işlem gücüne ihtiyaç duyacaksınız.

Öte yandan, çok çekirdekli bir işlemcinin her zaman performansı çok fazla iyileştirmeyebileceğini ekleyelim. Bunun nedeni, bazı grafik tasarım programlarının yalnızca tek bir çekirdekte çalışması. Çekirdek sayısının yanı sıra saat hızına da bakmalısınız. Gigahertz cinsinden belirttiğimiz frekanslar da çok önemlidir.

Oyunlarda 6 Çekirdek Yeterli mi?

RAM tarafında 16 GB artık minimum hale geldi desek yanılmayız. CPU söz konusu olduğunda ise 6 çekirdek artık sınır haline geldi. Hatta CPU’ya önem veren oyunlarda artık %100 kullanım oranlarına rahatlıkla dayanıyoruz. Birazdan daha detaylıca bahsedeceğiz. Bazı oyunlar GPU, bazı oyunlar CPU, bazıları da her ikisine birden yük bindiriyor.

4K ve hatta 2K ultra ayarlar, CPU’nun kaç kareyi işleyebileceğini değil, amiral gemisi bir GPU’nun kaç kareyi işleyebileceğini ortaya çıkarır. Bu basit bir kavram. Peki 1080p? TechSpot‘un gerçekleştirdiği bazı kapsamlı testler var. Testlerde bir zamanların çok popüler işlemcilerinden 6 çekirdekli Ryzen 5 3600 kullanıldı. Ekran kartı olarak farklı modellere yer verilmiş.

Hogwarts Legacy

Radeon RX 7700 XT ile 1080p’de yapılan testlerde, her ikisi de 6 çekirdekli işlemci olan Ryzen 5 3600 ve 7600 arasında önemli bir fark ortaya çıkıyor. Düşük kaliteli ön ayar ve ışın izleme etkinleştirildiğinde, 7700 XT ışın izlemede özellikle güçlü olmadığından performans büyük ölçüde GPU ile sınırlı. Ancak ultra sonuçlara bakıldığında 7600, 3600’den %21 daha hızlı ve bu fark orta ayarlarda %58’e, düşük ayarlarda ise %64’e kadar çıkıyor. 7600 ayrıca bu çözünürlükte 7700 XT ile eşleştirildiğinde 7800X3D’den çok da yavaş değil.

Çözünürlük 1440p’ye çıktığında 7600 ve 7800X3D arasındaki farkı daralıyor, hatta fark yok denecek kadar az. Ryzen 7600, özellikle orta ve düşük ön ayarlarda 3600’den hala önemli ölçüde daha iyi performans gösteriyor.

4K’da özellikle ışın izleme etkinken verilerin çoğu GPU ile sınırlı. Işın izleme devre dışı bırakıldığında, 7600’ün %1’lik düşük değerleri 3600’ünkilerden önemli ölçüde daha iyi. Örneğin ultra ön ayarlarda her ikisi de ortalama 42 FPS, ancak 7600’ün %1 değeri %25 oranında daha iyi. Düşük ve orta ön ayarlarda da benzer gelişmeler gözlemlendi.

Daha güçlü Radeon RX 7900 XT’ye geçildiğinde, Ryzen 5 7600 modeli ışın izleme etkin durumdayken 3600’den %50 daha hızlı veya %1’lik düşük değerler karşılaştırıldığında %58 daha hızlı. Ayrıca ultra ön ayarlarda %52 ve düşük ayarlarda %64’e kadar daha performanslıydı. Yani yeni mimarisiyle çok daha verimli olan Ryzen 5 7600, aynı çekirdek sayısına sahip Ryzen 5 3600’den önemli ölçüde daha iyi performans gösteriyor.

Starfield

Starfield, Ryzen 5 3600’ün yaklaşık 60 FPS ile sınırlı kaldığı bir oyun. Ayrıca yüksek GPU gücü ve düşürülmüş kalite ayarları da hiçbir etkide bulunmuyor. 1080p ultra ayarlarda performans GPU tarafından yaklaşık 60 FPS ile sınırlandırılıyor, ancak yüksek ayarlara düşüldüğünde 7600’ün 3600’ün neredeyse %20 farkla önüne geçtiği görülüyor.

Orta kalite ayarlarına geçildiğinde, fark daha da artarak %44’e ve ardından düşük ayarlarla %54’e çıkıyor. Yükseltme kullanıldığında 7700 XT, yüksek ve ultra kalite ayarlarında 60 FPS’nin üzerine çıkabiliyor. Diğer yandan, CPU performansı nedeniyle Ryzen 5 3600 ile 60 FPS’nin üzerine çıkılamıyor.

Aynı işlemci 1440p’de yine yaklaşık 60 FPS ile sınırlı. Ultra ve yüksek sonuçlar GPU ile sınırlı olsa da, orta ayarlara inildiğinde 7600’ün %12’lik bir fark attığı ve ardından düşük ayarlarda %29’luk bir farkla öne geçtiği sonucu ortaya çıkıyor. Starfield, 4K çözünürlüğe geçildiğinde GPU gücünün kısıtlı kalması nedeniyle yine düşük sonuçlar veriyor. Bu performans seviyesini kabul etmeyen kullanıcılar, ya çözünürlüğü düşürmek ya da yükseltme teknolojilerini kullanmak isteyecek.

Amiral gemisi 7900 XT’ye geçildiğinde sonuçlar önemli oranda iyileşiyor. Ryzen 5 7600, ultra ayarları kullanarak 1080p’de 90 FPS’ye kadar ulaşıyor. Sonuçlar 7800X3D ile çok benzer olsa da, %1 düşük FPS değerleri açısından %20’lik fark var. 3600 ile karşılaştırıldığında, ultra ayarlarda performansta %50, düşük ayarlarda ise %73’e varan bir artış söz konusu. Normalen 1440p’de marjlar azalıyor, ancak yine de 7600 ultra ayarları kullanarak 3600’den %30 ve orta ayarları kullanarak %60 daha hızlıydı.

Ryzen 7600, 4K’da 7800X3D ile benzer sonuçlar üretebiliyor. Çünkü performans ultrada 50 FPS ve düşük ayarlarla 72 FPS ile sınırlı. 7600 ve 3600, ultra ve yüksek ön ayarlar kullanıldığında kıyaslanabilir sonuçlar veriyor. Orta ayarlara doğru düşüldüğünde ise fark açılıyor, düşük ayarlarda iyice belirginleşiyor. Neden mi? Çünkü bu durumlarda ekran kartına verilen yük azalıyor, işlemciye daha fazla binmeye başlıyor.

Sistemde RTX 4090 kullanıldığında bu üç işlemci arasındaki fark daha fazla görünür oluyor. Ryzen 7600, 3600’den %60’ın biraz üzerinde daha hızlıyken, 7800X3D ultra ayarları kullanırken 7600’den %27 daha hızlı ve düşük ayarları kullanırken %37’ye kadar daha güçlü. 1440p sonuçları özellikle Ryzen 5 işlemciler için hemen hemen aynı, çünkü bu sonuçlar tamamen CPU sınırına takılıyor. 4K’da Ryzen 5 7600, özellikle ultra, yüksek ve orta ayarları kullanırken GPU sınırlı hale gelmeye başlıyor. Yine de 3600 ile karşılaştırıldığında en az %29 daha iyi.

Counter-Strike 2

Çevrimiçi çok oyunculu bir oyun olan Counter-Strike 2’de işlemcinin daha fazla önem arz ettiğini biliyorsunuzdur. Evet ekran kartı da kare hızlarında önemli rol oynuyor ama CPU’nun rolü daha fazla. 1080p çok yüksek ayarlarda gerçekleşen testlere bakarsak, Ryzen 7600’ün daha eski model Ryzen 3600’den %64 daha hızlı olduğunu görebiliyoruz. Ryzen 7800X3D ise 3D V-Cache teknolojisinin katkılarıyla biraz daha önde.

Çok yüksek ayarlara göre rekabet avantajı sağlayan ve daha yaygın olarak kullanılan orta ayarlarda ise 7600, 3600’den %145 daha hızlıydı ve 7800X3D’den sadece %11 daha yavaştı. %1 düşük kare hızı oranları kıyaslandığında %20’lik fark vardı.

1440p’de 7700 XT, yeni Zen 4 işlemcilerle eşleştirildiğinde çok sınırlı GPU sonuçları sağlıyor. Bununla birlikte, çok yüksek ön ayar kullanırken, 7600 hala 3600’den %9 daha hızlıydı veya %1 düşük değerleri karşılaştırırken %25 daha hızlıydı. Ancak yine orta ayarlara geçildiğinde 7600 ve 3600 arasında %143 gibi önemli bir fark vardı.

4K’da 7600 ve 7800X3D aynı sonuçları veriyor, çünkü buradaki performans büyük ölçüde GPU ile sınırlı. Çok yüksek ve yüksek ön ayarlar kullanıldığında 7600 ve 3600 karşılaştırılabilirken, orta ayar kullanıldığında fark %56 artıyor. Özetle, ayarlar yüksek olduğunda iş sadece ekran kartına kalıyor. Orta ayarlara geçildiğinde önem oranı GPU’dan CPU’ya kaymaya başlıyor.

Zen 4 işlemci ile 7900 XT’ye geçiş yükseltmek performansı önemli ölçüde artırıyor. İnanılmaz bir şekilde, 7600 çok yüksek ön ayarı kullanırken 3600’den %135 daha hızlı ve bu marj düşük ön ayarda bile korunuyor. Çözünürlük 1440p’ye çıktığında, 7600’ün çok yüksek ayarları kullanırken 3600’ü büyük bir farkla (%110) geride bıraktığı raporlandı. Düşük ayarlara geçildiğinde ise aradaki üstünlük %135’e kadar uzanıyor.

Ryzen 7600 ve 7800X3D, 4K çözünürlükte beklendiği gibi kıyaslanabilir sonuçlar veriyor. Neden mi? Çünkü yüksek çözünürlük senaryosunda sonuçlar GPU’ya daha bağımlı. Ryzen 7600 ve 3600 çok yüksek ayarlarda benzer bir ortalama kare hızı sunarken, yeni mimarili CPU %1 düşük ayarlarda %14 daha performanslı. GPU yükünü azalttıkça 7600 ve 3600 arasındaki fark artıyor. Bu da beklenen bir şey.

RTX 4090 kullanıldığında, Ryzen 7800X3D modeli %1 düşük skorlar açısından 7600’den %38’e kadar daha hızlıydı. Bununla birlikte 7600, %1’lik düşük değerleri karşılaştırırken 3600’den %57 daha performanslı ve çok yüksek ayarları kullanırken görülen ortalama kare hızı için %100 daha güçlü.

Çözünürlük 1440p’ye yükseltildiğinde, 7600’ün ortalama kare hızı 7800X3D’den bir tık daha düşük. %1’lik kare hızı oranlarında fark daha fazla açılıyor. Ryzen 5 3600’e gelince, halen oyununa göre iyi işler çıkarsa da artık bu çipin yaşlandığını söylemek mümkün. Ryzen 5 7600 ile Ryzen 5 3600 ile arasında Ryzen 5 5600 gibi bir yonga daha var. AMD, bu iki nesil arasında ciddi ilerlemeler kaydetti.

2160p çözünürlük yine aynı. Ekran kartı faktörü çok büyük. Yine de 7600 burada 3600’den %25 daha hızlıydı. Aradaki marj, düşük ayarlarda işlemciye yük daha fazla bindiği için %114’e kadar tırmandı.

Sonuç

Biraz önce de bahsettiğimiz gibi, sadece çekirdek sayılarına bakarak doğrudan bir şey söylemek doğru değil. Ryzen 5 7600, iki nesil önceki Ryzen 5 3600’dan ciddi derecede daha iyi performans gösteriyor. Bazı senaryolarda ise performans iki kattan daha yüksek.

Tablolarla karşılaştırma yapsaydık, her ikisinin de altı çekirdek ve 12 iş parçacığı içerdiğini söyleyecektik. İki Ryzen işlemci de tekli CCD (Core Complex Die) ile beraber aynı çekirdek sayısına sahip. Ayrıca 32 MB’lık L3 önbellek miktarı da aynı, yani dışardan bakıldığında her şey aynı gibi.

Öte taraftan bazı önemli farklılıklar var. Ryzen 7600, 6 MB ile iki kat daha fazla L2 önbellek taşıyor. Bunun yanında, çekirdekler 5.1 GHz’ye yükselerek %21 daha hızlı çalışıyor. Henüz bitmedi. Daha hızlı DDR5 bellekler mevcut. Söylediğimiz gibi, CPU’lar tek bir CCD’ye sahip olsa da yapılandırma çok farklı.

Bir diğer önemli fark ise 3600’ün çekirdeklerini iki çekirdek kompleksine veya CCX’lere ayırması. Bu, farklı komplekslerin çekirdekleri arasında iletişim kurarken oyun performansı üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilecek bir gecikme artışı sağlıyor. Aynı tasarım Zen, Zen+ ve Zen 2 işlemciler tarafından kullanıldı. Mimarilerin hepsi CCX başına dört çekirdekle sınırlıydı, Zen 3 ile birlikte sekiz çekirdeğe yükseltildi.

Bahsettiğimiz arkların hiçbiri olmasaydı bile 7600 ve 3600 arasında performans farkı olacaktı. Biz sözünü ederken “çekirdek” diyoruz lakin her “çekirdek” bir değil. Zen 4’ün mimari yapısı, dolayısıyla çekirdekler çok farklı.

Sonuç olarak, doğrudan “oyun oynamak için altı çekirdek yeterlidir” veya “değildir” demek doğru değil. Durumu sadece çekirdek sayısına indirgeyemeyiz. Genelleme yapacak olursak, 6 çekirdek tam olarak sınırda. Eğer çevrimiçi oyunlar oynuyorsanız, CPU’nun yetersiz kaldığını daha fazla hissedebilirsiniz. Diğer yandan, tek çekirdek performansına odaklanan oyunlar oynuyorsanız aynı şey geçerli değil. Örneğin ben uzun bir süredir altı çekirdekli Core i5-9400F modelini kullandım. PUBG ve Battlefield gibi çok oyunculu oyunlarda işlemci kullanımı her zaman %100’e dayanıyor, fark kesinlikle hissediliyor.

Dört çekirdekli yongalar artık son kozlarını oynuyor. Altı çekirdekli olanlara gelince, Ryzen 5 7600 ve Ryzen 5 9600 gibi çok güçlü modeller halen piyasada, oldukça tutulan işlemciler. Söz konusu oyunlar ve hatta bazı üretkenlik iş yükleri olduğunda bazı yüksek çekirdekli yongaların önüne rahatlıkla geçebilirler.

Bir örnek olarak, Ryzen 5 7600 şu anda oyunlar için Ryzen 9 5950X’ten daha iyi bir seçim; ortalama olarak yaklaşık %15 daha fazla oyun performansı sunabiliyor. Ayrıca 7600, çok çekirdekli performans açısından da 5800X’e eşit. Altı çekirdekli olsa bile 7600, 8 çekirdekli 5800X ile neredeyse eşdeğer.

Bir başka detay, yüksek çözünürlüklerde CPU’nun önemi azalıyor. Örneğin 4K’da Ryzen 7800X3D ile Ryzen 7600 arasında farklar çok küçük. Hatta 1080p’de bile aradaki farklar çok büyük değil. Bu doğrultuda, iki Ryzen CPU farklı pazarlara hitap eden ürünler. Ryzen 5 7600 giriş seviye bir Zen 4 işlemci, 7800X3D ise oyun söz konusu olduğunda uzun süre liderliğini sürdüren bir model. Fiyatların arasındaki açıklık da zaten çok bariz.

GPU vs CPU: Oyunlarda Hangisi Daha Önemli?

Genel olarak konuşmak gerekirse, ekran kartı bilgisayarınızın oyunlarda elde edebileceği “ham” performans üzerinde çok daha büyük bir etkiye sahiptir. Eğer oyun bilgisayarı için yatırım yapıyorsanız, bütçenin önemli bir kısmını ekran kartına ayırmalısınız.

Diyelim ki ikisi için 10.000 liralık bütçeniz var, bunun 6.500 lirasını işlemci için ve 3.500 lirasını ekran kartı için ayırdınız. Amaç oyun ise yanlış yaptınız. Ekran kartına yaptığınız yatırımla daha yüksek FPS değerleri alırsınız, ayrıca ilerleyen yıllardaki oyunları oynama ihtimaliniz daha yüksek olur.

Bunun nedeni, video oyunlarının yüksek kaliteli grafiklere çok önem vermesi ve ekrana çizilen görüntüleri oluşturmak için büyük ölçüde GPU’yu kullanmaları. GPU, ekranda elde ettiğiniz nihai görüntüyü oluşturmak için çok sayıda öğeyi işlemek zorundadır; yüksek çözünürlüklü dokular, yansımalar, gölgeler, yapraklar, aydınlatma, ışın izleme vb. gibi.

Bahsettiğimiz işler çok yoğun kaynak gerektirmekte, GPU ne kadar güçlü olursa o kadar fazla iş yapar. Nihayetinde ise oyunları daha kaliteli grafiklerle, daha yüksek FPS değerleriyle ve daha akıcı şekilde oynayabiliriz.

Günümüz oyunlarının grafikleri daha karmaşık ve gerçekçi hale geldikçe, hesaplama yeterliliğine olan talep de giderek artıyor. Nihayetinde ise güçlü grafik işlem birimleri daha fazla ön plana çıkıyor.

CPU Tamamen Önemsiz Değil, Darboğazdan Kaçının

Diğer yandan işlemcinin rolü temel işlem görevleridir. Ekran kartını çözünürlüğe bağlı olarak besleyebilecek bir CPU oyun bilgisayarı için yeterlidir. Oyunların mantığında ve fiziğinde, ortamların, nesnelerin ve karakterlerin etkileşimleri gibi, CPU bu etkileşimleri adım adım işlemekten sorumludur. Her hesaplama oyunun ilerleyişini etkiler, bu da CPU’nun tek iş parçacıklı performansını çok önemli hale getirir ve bu nedenle mimari tasarım ve saat hızları önemlidir.

Verimli mimari her işlem döngüsünün en iyi şekilde kullanılmasını sağlarken, daha yüksek bir saat hızı CPU’nun talimatları hızlı bir şekilde yürütmesini sağlar. Ayrıca CPU’nun rolü sistem kaynaklarını yönetmeye ve çoklu görevlere kadar uzanır.

Ekran kartının önemini fazlaca vurguluyoruz lakin CPU’yu tamamen arka plana atamayız. Eğer GPU’ya yetişemeyen, darboğaz bir işlemci seçerseniz ekran kartının performansından tamamen faydalanamazsınız. CPU yetersiz kalırsa “darboğaz” dediğimiz şey meydana gelir, yani CPU GPU’nun talebini karşılayamaz. GPU bir kareyi oluşturmayı bitirdiğinde CPU’nun yetişmesi için “beklemek” zorunda kalır, bu da daha düşük FPS’ye ve daha da önemlisi takılmalara neden olabilir.

GPU tüm render işlemlerini gerçekleştirirken, CPU çok çeşitli farklı görevlerden sorumludur: işletim sistemini ve diğer arka plan uygulamalarını çalıştırır, oyun fiziğini ve mantığını, AI NPC’leri, oyun nesnelerini vb. işler. İşlemci, ekran kartının yapması gereken şeyleri gösteren bir yönlendirici, yönetici gibi. Çizilen kareler, oluşturulan görseller ve hatta oyun sesleri dahil. Durumu basit şekilde anlatıyoruz, önemli olan ana çalışma mantığını anlamak.

CPU darboğazı olan bir bilgisayarda oyun oynarken can sıkıcı problemler yaşayabilirsiniz. Yüksek FPS alsanız dahi donmalar, takılmalar görürseniz şaşırmayın. Kare hızı yüksek olsa bile ani düşüşler olabilir. Uzun lafın kısası, çok pahalı bir ekran kartı alsanız bile işlemcinin de ona ayak uydurması gerek.

Durum Oyundan Oyuna Değişiyor

Oyunlar türüne, geliştirme ekibine ve motoruna bağı olarak donanım kaynaklarını farklı şekilde kullanabilir. Bazı oyunlarda CPU çok daha önemlidir:

• Çok sayıda birim veya karmaşık simülasyon içeren strateji oyunları.
• Büyük, dinamik ortamlara sahip açık dünya oyunları.
• Sık ağ iletişimi gerektiren çok oyunculu oyunlar.

Örneğin Counter-Strike 2, Valorant, Fortnite, Civilization VI, Cities: Skylines, Total War, Rainbow Six Siege ve Stellaris gibi bazı oyunlar yoğun olarak CPU’ya bağımlıdır, yani büyük ölçüde CPU’ya güvenirler. Bu oyunlar GPU’yu yine kullanmaya devam eder fakat performans konusunda birincil faktör işlemcidir desek yanılmış olmayız.

Tam tersi olarak, bazı oyunlar da ekran kartına çok ağır yük bindirmekte. Örnek olarak Metro Exodus Enhanced Edition, Crysis, Forza Horizon 5, Far Cry 6, Hitman 3 ve Marvel’s Spider-Man Remastered gibi oyunları sayabiliriz.

Bununla birlikte, bazı AAA oyunlar o kadar yoğun kaynak gerektiriyor ki hem CPU’nuzun hem de GPU’nuzun sınırlarını son noktasına kadar zorlayabiliyor. Örneğin Cyberpunk 2077, Starfield, Microsoft Flight Simulator, Assassin’s Creed: Valhalla ve Battlefield gibi oyunlar kaynakları tüketme konusunda acımasız.

İlave olarak, işlemciye bağlı tüm oyunların çok sayıda çekirdek gerektirmediğini belirtelim. Birçok oyunda tek çekirdek performansı daha önemlidir, çok fazla sayıda çekirdeğe sahip olmak bir şey ifade etmeyebilir.