Başarıya giden yol: Tersine düşünme tekniği

Hayatta bir hedef belirlediğimizde genellikle “Bu hedefe nasıl ulaşırım?” sorusunu sorarız. Ancak bazen başarıya ulaşmaktan ziyade, büyük hatalardan kaçınmak daha etkili olabilir. İşte tam da bu noktada tersine düşünme devreye giriyor.

Tersine düşünme nedir?

Tersine düşünme, doğrudan çözüme odaklanmak yerine, “Nasıl başarısız olurum?” sorusunu sormayı içerir. Yani, en kötü senaryoları analiz edip bunlardan kaçınarak başarı şansını artırmaya dayanır.

Bu yaklaşım, Alman matematikçi Carl Gustav Jacob Jacobi’nin ünlü “invert, always invert” (tersine çevir, daima tersine çevir) prensibine dayanır. Jacobi, karmaşık matematiksel problemleri çözerken doğrudan çözüm bulmaya çalışmak yerine, çözümü tersinden düşünerek ulaşmanın daha etkili olabileceğini savunmuştur.

Peki, tersine düşünmeyi günlük hayatta nasıl kullanabiliriz?

Sağlıklı yaşam için tersine düşünme

Daha sağlıklı olmak istiyorsan, “Nasıl sağlıklı olurum?” diye sormak yerine, “Sağlığımı mahvetmek için neler yapmalıyım?” diye düşün. Birkaç cevap:

• Düzensiz uyku alışkanlığı edinmek
• Fast food ve işlenmiş gıdalarla beslenmek
• Hareketsiz bir yaşam sürmek
• Sürekli stres altında olmak ve kötü alışkanlıklar edinmek

Bu listeyi tersine çevirdiğinde, sağlıklı bir yaşam için kaçınılması gerekenler netleşir. Böylece, doğrudan “sağlıklı yaşam reçetesi” aramadan, yapmaman gerekenleri belirleyerek doğal bir iyileşme süreci yaratabilirsin.

Verimli çalışma için tersine düşünme

Daha verimli çalışmak istiyorsan, “Nasıl daha üretken olurum?” yerine “Nasıl daha verimsiz olurum?” diye sorabilirsin. Verimsizliği garantileyen bazı faktörler:

• Plansız ve düzensiz çalışmak
• Sürekli sosyal medyada vakit harcamak
• Aynı anda birçok iş yapmaya çalışarak odak kaybetmek
• Kendini tükenmiş hissedecek kadar yoğun çalışmak

Bu faktörleri tersine çevirdiğinde, verimli bir çalışma sistemini nasıl oluşturabileceğin de belirginleşiyor.

Tersine düşünmeyi hayata uygulamak

Tersine düşünmeyi sistematik hale getirmek için şu adımları izleyebilirsin:

• Hedef belirle. (Örneğin: Daha üretken olmak istiyorum.)
• Hedefin tam tersini düşün. (Nasıl daha az üretken olurum?)
• Ortaya çıkan olumsuz faktörleri listele. (Plansız olmak, dikkati dağıtan şeylere kapılmak vb.)
• Bu faktörlerden kaçınmak için strateji oluştur.

Bazen doğrudan çözüme ulaşmaya çalışmak yerine, başarısızlığı analiz edip ondan kaçınmak daha sağlam bir yol olabilir. Bir sonraki hedefini belirlerken “Bunu nasıl başarırım?” yerine bir de şu soruyu dene: “Bu hedefi nasıl mahvederim?” Muhtemelen cevaplar, seni başarıya götüren en önemli ipuçlarını verecektir.

Kaynaklar: https://theheretic.org/2021/invert-always-invert/ , https://en.wikipedia.org/wiki/Carl_Gustav_Jacob_Jacobi

İlginizi çekebilir: Sıradan çözümlere elveda: Lateral düşünme