Boş sandalye tekniği nedir, hangi durumlar için tercih edilir?

Psikoterapi, içsel dünyanın derinlemesine keşfedilmesi ve geçmişten gelen travmaların çözümlenmesi için uygulanan bir tedavi olarak tanımlanıyor. Danışanın deneyimlemekte olduğu psikolojik duruma göre psikoterapi esnasında kullanılacak yöntemlere karar veriliyor. Psikoterapinin sınırları içinde birçok farklı yöntem bulunuyor ve boş sandalye tekniği bu yöntemlerin arasından ön plana çıkıyor. Bu yazımızda, boş sandalye tekniğinin ne olduğunu ve nasıl uygulandığını sizler için kaleme aldık.

Boş sandalye tekniği nedir?

Boş sandalye tekniği, Fritz Perls tarafından geliştirilmiş olan Gestalt terapinin önemli bir yapı taşı olarak karşımıza çıkıyor. Bu teknik, güçlü bir psikoterapötik yöntem olup bireylerin içsel çatışmalarını, çözülmemiş duygularını ve diğer insanlarla olan ilişkisel sorunlarını anlamasına ve işlemesine yardım ediyor.

Bu teknik, bilinç dışı duyguların açığa çıkarılmasını sağlıyor. Aynı zamanda, bu yöntem sayesinde bastırılmış öfke, üzüntü ve kırgınlık da dışarı vurulabiliyor. Bireylerin içsel çatışmalarını anlamasına ve çözmesine yardımcı olan bu teknik, empati yeteneğini geliştiriyor ve farklı perspektifleri anlamayı kolaylaştırıyor. Ayrıca, bu teknik aracılığıyla insan ilişkilerinde deneyimlenen sorunların daha net bir şekilde farkına varılıyor ve bu sorunları işleme süreci hızlıca başlatılıyor.

Boş sandalye tekniği hangi durumlar için kullanılır?

Boş sandalye tekniği, başta tamamlanmamış meseleler olmak üzere pek çok durum için uygulanabiliyor. Şimdi, duyguların deneyimlenerek işlenmesini sağlayan bu tekniğin tercih edildiği başlıca durumları açıklamak istiyoruz:

• Çözülmemiş travmalar ve geçmişle hesaplaşma: Bu yöntem, geçmişte yaşanmış ama hala etkileri süren travmatik olaylar için uygulanıyor. Terapistler, çocukluk döneminde ihmalle, şiddetle veya istismarla karşılaşmış danışanları için bu yönteme başvurabiliyor. Bununla birlikte, bu teknik dünyaya gözlerini yummuş bir ebeveynle vedalaşma fırsatını yakalayamamış olmak gibi hayatta önemli bir yer tutmuş ama artık var olmayan kişilerle kapanmamış meseleler için de uygulanabiliyor. Ayrıca, eski ilişkilerde deneyimlenmiş duygusal yaralar için de terapistler bu yöntemi öneriyor.
• Yas süreci: Ölüm, ayrılık ve kayıp durumları pek çok insanın yaşama isteğini kaybetmesine yol açabiliyor. Bu durumlarla başa çıkmakta zorluk çeken kişilere de boş sandalye tekniği öneriliyor.
• İlişkisel çatışmalar ve çözülmemiş sorunlar: Partnerle, aile üyesiyle, iş arkadaşıyla veya yakın arkadaşla yaşanan anlaşmazlıklar için de bu tekniğe başvurulabiliyor. Aynı zamanda, duygusal veya fiziksel mesafe koyulmuş ama hala zihni etkileyen ilişkiler için de bu yöntem tercih edilebiliyor.
• Kendilik algısı ve içsel çatışmalar: Bireyler kendi içlerindeki farklı yönlerin çatışmalarına maruz kalabiliyor. Bu çatışmalar için de boş sandalye tekniği bir yıldız gibi parlıyor. Ayrıca, öz güven eksikliği, aşırı öz eleştiri, benliği affedememe sorunu ve karar verme süreçlerinde farklı iç seslerin sürekli çelişmesi gibi durumlar gözlemlendiğinde de bu yöntem uygulanabiliyor.
• Öfke ve suçluluk gibi yoğun duyguların işlenmesi: İnsanların benliklerine karşı öfke hissetmesi ya da suçluluk duygusuyla başa çıkamama gibi durumlar bu teknikle çözülebiliyor. Buna ek olarak, haksızlığa uğradığını düşünüp hesaplaşma ihtiyacı duyan danışanlar için de boş sandalye tekniği tercih edilebiliyor.

Boş sandalye tekniği nasıl uygulanır?

Terapist rehberliğinde uygulandığı zaman daha etkili sonuçlar veren boş sandalye tekniği, evde de rahatlıkla uygulanabiliyor. Şimdi, içsel dünyanın somut bir şekilde ifade edilmesine yardımcı olan bu yöntemin aşamalarını açıklamak istiyoruz.

Terapist veya birey, bu teknik için ilk olarak bulunulan odada uygun bir yere boş bir sandalye yerleştiriyor. Fiziksel bir sandalyenin kullanılamadığı durumlarda bireyler bu sandalyeyi hayal edebiliyorlar.

Sandalye konumlandırıldıktan sonra, bu sandalyeye hayali bir kişi, anı veya duygu oturtuluyor. Bu hayali mevcudiyet, anne, baba, eski partner ya da benliğin bir başka versiyonu olabildiği gibi korku ve öfke gibi duygular, travmatik bir deneyim, ilişkisel bir sorun ya da içsel çatışmaya sebep olan bir durum da olabiliyor. Örneğin, bir insan güvenini sarsan partneriyle yüzleşmek istiyorsa boş sandalyeye partnerini oturtarak kendisini doğrudan ona hitap ediyormuş gibi hayal edebiliyor.

Üzerine çalışılmak istenen temaya karar verildikten sonra da birey sandalyede bulunan varoluşa içinden geçenleri olduğu gibi aktarıyor. Bu aktarım sürecinde bireyin kendisini bastırmadan konuşması büyük bir önem taşıyor. Bu noktada da onun kendisini tutmasını engelleyecek terapist devreye giriyor.

Hayali varlıkla diyalog kurma süreci tamamlandıktan sonra, ortaya çıkan duygusal materyaller terapist tarafından değerlendiriliyor. Bu değerlendirme süreci, terapistin danışanının duygusal deneyimlerini derinlemesine anlamasına yardımcı oluyor. Bu sayede, zorlayıcı deneyimlerle ve duygularla başa çıkabilmesi adına danışana etkili bir şekilde destek veriliyor.

Terapistsiz bir şekilde boş sandalye tekniğini uygulayan bireyler de bu sürecin sonunda hissiyatlarını somut bir şekilde gözlemleyebiliyorlar ve gerekli çıkarımlara ulaşıyorlar. Bu teknik sayesinde bireysel farkındalık kazanılıyor ve duygusal boşalma süreci başlatılarak güçlü ve bastırılmış duygular temizleniyor.

Eğer duygusal yüklere sahip olduğunuzu düşünüyorsanız ve bu yüklerden arınmak istiyorsanız bir psikologtan veya psikiyatristen profesyonel destek alarak boş sandalye tekniğini deneyimleyebilirsiniz.

İlginizi çekebilir: A’dan Z’ye online terapi: Online terapi nedir, faydaları nelerdir, nasıl uygulanır?