Neden erkek vejetaryenlerden çok kadın vejetaryen var?

30 yıl boyunca ABD vatandaşlarının yedikleri şeyler üzerine yapılan bir araştırmaya göre 1994 yılında katılımcıların sadece %1’i bir sene içinde herhangi bir hayvan eti yemediklerini belirtmişler. 2022 yılında ise vejetaryen veya vegan olan katılımcıların sayısı altı katına çıkmış. Yeni bir çalışmaya göreyse özellikle ABD’de kadınların bitkisel beslenmeye doğru bir yönelimleri mevcut.

Yayınlanan başka bir çalışmada ise iki araştırmanın sonuçları tanımlanıyor. İlk araştırmada 13.000 öğrenci 15 yıl boyunca takip edilmiş. İkincisinde ise eti bırakma konusunda cinsiyet farklılıklarına odaklanılmış. İşte çalışmaların detayları:

Çalışma 1: Eti bırakma konusunda cinsiyete bağlı farklar

İlk çalışmaya katılan katılımcılar 2008-2023 yılları arasında psikolojiye giriş dersi alan öğrenciler arasından seçilmişler. İçlerinde 7451 kadın, 5256 erkek ve cinsiyetini belirtmekten çekinen 121 öğrenci bulunuyormuş.

Pek de ilginç olmayacak bir şekilde, vejetaryen veya vegan olan öğrencilerin oranları 2008-2023 yılları arasında neredeyse ikiye katlanmış. Ancak bu artış temel olarak kadınlarda geçerli çünkü kendini vejetaryen veya vegan olarak tanımlayan kadınların oranı %4.3’ten %8’e çıkmış. Buna karşın et tüketmeyi bırakan erkeklerin oranı %2.5’tan %1.8’e inmiş. Et olarak sadece balık tüketenleri dikkate alınca da herhangi bir fark görülmemiş.

Cinsiyetini belirtmeyen kişilerin ise vejetaryen veya vegan olma oranları kadınların iki katı, erkeklerin ise dört katı olmuş.

Çalışma 2: Erkek ve kadınların vejetaryen olma sebepleri farklı mı?

İkinci çalışmada 121 erkek ve 239 kadın vejetaryen değerlendirilmiş ve et yemeyi bırakmalarının sebebi sorulmuş. Anketin cevapları arasında etik sebepler, çevresel sebepler veya sağlıkla ilgili sebepler olmak üzere üç seçenek yer alıyormuş. Araştırmacılar burada da ciddi bir cinsiyet farkı yakalamışlar. Kadınların etik sebeplerden dolayı vejetaryen olma oranları daha yüksek olmuş. Çevresel sebepler de ise erkeklerin oranları daha yüksek. Sağlık sebebiyle bırakanlarda ise herhangi bir oran farkı bulunmuyor.

Kadınlar eti bırakma konusunda neden erkeklerden daha hevesliler?

Sonuçlar ABD özelinde olsa da kadınların vejetaryen olma ihtimallerinin daha yüksek olması ve bu oranın günden güne artması akıllara soru işaretleri getiriyor. Bu konuda yapılan açıklamalardan birisi kadınların hayvanlar konusunda erkeklerden daha hassas olmaları. Örneğin, hayvan hakları hareketlerinde ve hayvanlar üzerine yapılan deneyler konusunda kadınlar daha aktifler ve kadınlar ahlaki hareket organizasyonlarına daha fazla bağış yapıyorlar.

Bu bir doğa meselesi mi yoksa propaganda mı? Cevap aslında her ikisi de. Doğa tarafında özellikle hayvanlara karşı daha özenli olma küresel olarak geçerli görünüyor. 2021 yılında üniversite öğrencileri ile yapılan çok kültürlü bir çalışmada, 22 ülkenin kadınlarının her birinin diğer türler konusunda erkeklere göre daha endişeli olduğu görülmüş. Ayrıca 23 kültürden 20’sinde erkekler kadınlardan daha fazla et tüketmişler. Buna istisna olan 3 ülke ise Çin, Endonezya ve Hindistan olmuş.

Davranışsal genetik çalışmalarda ise et yeme arzusundaki bireysel farklılıkların katılım ve çevresel faktörlerin her ikisinden de kaynaklandığı belirtiliyor. Finlandiya’da ikizler ile yapılan bir çalışmada genlerin kadınlarda et tercihi üzerinde %50 etkili olurken, erkeklerde %25 oranında etkili olduğu görülmüş.

Et karşıtı kampanyalar kadınlar ve erkekler için farklı bir verimlilik mi gösteriyorlar?

Günümüzde ABD’de vejetaryenlik hareketine kitlesel katılımlar görülmüyor. Yirmi yıl içerisinde vejetaryen oranları %5-6 civarında artış göstermişler. Buna ek olarak ABD’de kişi başı et tüketimi de geçmiş yıllara göre artmış durumda. Hayvanları koruma hareketinin en büyük başarısızlığının ABD’lileri et yemekten vazgeçirememek olduğu belirtiliyor.

Bu sonuçlar üniversite öğrencilerinin beslenme tercihlerinden elde edilmişler ve bunların yetişkin topluma mal edilip edilemeyecekleri henüz bilinmiyor. Fakat yine de araştırmanın ifade ettiği şeyler önemliler. Et tüketimini kadınlarda ve erkeklerde azaltmak için farklı stratejilerin uygulanması gerekebilir. Çevresel sonuçlara dayalı kampanyalar erkeklerde daha etkili olabilirken, kadınlar ise daha etik sebeplere odaklanabilirler. Bu hipotez ilginç ve aslında oldukça kolay bir şekilde test de edilebilir.

Kaynaklar:

psychologytoday.com

İlginizi çekebilir: Vegan beslenme nedir?