Mini PC Nedir, Alınır mı?

Standart bir masaüstü bilgisayar için alanınız yok mu? Veya taşınabilirlik sizin için çok mu önemli? Bu durumda aklınıza ilk olarak dizüstü bilgisayarlar gelebilir. Öte yandan, piyasada “mini PC” olarak bilinen küçük boyutlu bilgisayarlar da var.

Mini PC’ler normal boyutlu masaüstü bilgisayarlardan daha pratik ve daha ucuz olabilir. Sınırlı soğutması ve sunduğu dar alan nedeniyle normal masaüstü PC’ler kadar performanslı değil belki. Ancak farklı nedenlerden dolayı mini bilgisayarlara ilgi duyan birçok kişi var. Üstelik bu pazardaki son yıllardaki gelişim çok hızlı.

Web’de gezinme, web tabanlı uygulamalara erişme, belgeler üzerinde çalışma ve ses/video oynatma gibi temel görevler için tercih edilebilir. Bunun yanında, son yıllardaki gelişimle birlikte artık küçük boyutlu bilgisayarlar çok daha maharetli hale geldi.

Ülkemizde mini PC pazarı kısıtlı olsa da, son yıllarda satışa çıkan marka ve modellerin sayısı arttı. Zaman zaman mini bilgisayar incelemeleri yapıyoruz. CES 2025 gibi etkinliklere uğradığımızda ise son teknolojileri her zaman göstermeye çalışıyoruz. Küçük bir bilgisayar satın almayı düşünüyorsanız, son kararı vermeden önce bilmeniz gerekenleri tek çatı altında toplayalım dedik.

Mini PC Tam Olarak Nedir?

Adından da anlaşılacağı gibi, mini PC’ler normal masaüstü kasasından daha küçük bilgisayarlardır. Bu küçültülmüş sistemlerde genellikle dizüstü bilgisayarda kullanılan veya özelleştirilmiş masaüstü parçaları kullanılır. Yüksek performans düzeyleri odak noktası değildir. Temel amaç alandan tasarruf, taşınabilirlik ve verimlilik.

Masaüstü bilgisayarlar eskiden büyüktü, çünkü 3,5 inç dahili HDD’ler ve Blu-ray ya da DVD okuyucu/yazıcı gibi optik disk sürücüleri kullanmak gerekiyordu. Genişleme kartları da yıllar önce önemliydi. O zamanlar anakartlarda kablolu ağ bağlantı noktaları ve ses çıkışları gibi yerleşik bileşenler yoktu. Artık neredeyse her şey anakartlar üzerinde birleşiyor.

Teknoloji ilerledikçe, hayatımızdaki her türlü kullanım alanı için yeterli günlük performans sağlayan parçalar daha verimli hale gelmeye başladı. Dizüstü bilgisayarların yanı sıra tablet, akıllı telefon ve avuç içi konsollar gibi her türlü cihaz oldukça küçüldü, ayrıca performansı da arttı.

Bu nedenle, farklı kullanım senaryoları için artık her zaman büyük masaüstü bilgisayarlara ihtiyaç duymuyoruz. Bazı küçük bilgisayarlar o kadar küçük ki soğutma fanları bile yok. Performansı ise ne istediğini bilenleri asla hayal kırıklığına uğratmayacak cinsten.

Bu bilgisayarlar tiny PC (küçük PC), tiny desktop (küçük masaüstü) veya nano PC olarak da biliniyor. Sonuç olarak küçük boyutlarla büyük işlevsellik söz konusu. Mini sistemler, standart bir PC’nin işlevselliğini çok küçük bir form faktöründe bir araya getirmek için var.

Bir ekleme olarak, mini PC’leri “SFF (Small Form Factor)” sınıfındaki bilgisayarlar ile karıştırmayın. Mini-ITX gibi içine standart boyutta birçok bileşeni sığdırabileceğiniz küçük form faktörlü sistemler de var, onlar tamamen farklı. SFF bilgisayarlar sınırlı alana sahip oyuncular tarafından da tercih edilmekte. Mini PC ise bambaşka bir platform.

Söylediğimiz gibi, mini PC’lerde genellikle standart bir masaüstüne göre daha küçük bileşenler kullanılır. Dizüstü bilgisayarlarda kullanılmak üzere tasarlanmış CPU ve RAM’ler görürsünüz. Çoğunlukla ekran kartı da kullanılmaz, neredeyse her zaman entegre grafikler tercih edilmekte. Yine de bazı uyumlu modeller de mevcut. Fansız tasarımlar yaygındır, pasif termal çözümler kullanılır ve düşük güçlü güç kaynakları yeterlidir.

Yonga üreticisi Intel, Next Unit of Compute (NUC) bilgisayarlarını ilk olarak 2013 yılında piyasaya sürmüştü. Küçük kasanın içinde bir anakart, güç kaynağı ve CPU kullanılıyordu. Ayrıca kasada bir kişinin ihtiyaç duyabileceği tüm giriş/çıkış birimleri mevcuttu.

NUC dendiğinde akla doğrudan Intel gelir. Ancak benzer form faktörleri artık AMD işlemciler için de mevcut. Ayrıca Gigabyte, HP, MSI, Minisforum, System76 (Linux) ve daha adı bilinen veya bilinmeyen birçok mini PC üreticisi var. Bu arada Intel, 2023’ün ortalarında NUC bilgisayarları üretmeyi bıraktı. ASUS, kısa bir süre sonra markayı devralacağını duyurdu.

Tam olarak bir mini PC olmasa da, Apple’ın Mac mini’si bu form faktöründeki en köklü ve popüler bilgisayar olabilir. Apple’ın kendi M Serisi işlemcilerine (Apple Silicon) geçtiğinden beri, Mac mini’ler çok daha güçlü ve verimli hale geldi.

Günümüzde mini bilgisayarlar, özel bir ekran kartı gerektirmeyen hemen hemen her görevin üstesinden gelebiliyor. Bazı modeller hafif oyun veya 3D modelleme işlemlerini rahatlıkla yapabiliyorken, bazıları ise GPU’larla (dahili veya harici) uyumlu olup orta seviye bir oyun bilgisayarı veya iş istasyonu olarak kullanılabilir.

Neden Mini PC?

Mini PC’lerin en büyük avantajı, kapladıkları çok küçük alan. Kullanılabilir alanınız kısıtlıysa genel bilgisayar kullanımı için mükemmel makineler. Birçoğu VESA montaj aparatı, 3D baskılı bir klips veya bazı fermuarlı bağlar kullanılarak neredeyse görünmez bir kurulum için bir monitörün arkasına monte edilebiliyor.

Monte etmeseniz bile neredeyse her yere girecek kadar küçüktür. Kompakt ve şık tasarım sayesinde kötü bir görüntü oluşturmaz. Sadece monitör değil, televizyon, ses sistemi veya projeksiyon cihazı gibi her şeye bağlayabilirsiniz. Bir TV’nin arkasına, tamamen gözden uzak bir yere kolaylıkla yerleştirilebilir; yayın, konferans veya her türlü multimedya için kullanılabilir.

Projektöre bağlayarak oyun, sunum veya videoları yansıtmak için de değerlendirebilirsiniz. Dahası, istediğiniz yere koyarak ev sunucusu olarak veya akıllı ev sistemlerini yönetmek üzere kullanabilirsiniz.

Perakende ve ofis ortamlarına gelince, mini PC’ler küçük boyutları ve nispeten düşük maliyetleri nedeniyle popüler hale geldi. Hem güç tüketimi hem de yer açısından hafif oldukları için arabalara ve karavanlara kolaylıkla sığıyor.

Ortada dizüstü bilgisayar gibi bir seçenek de var. Ancak mini sistemler bir dizüstü bilgisayardan daha taşınabilir desek yalan olmaz. Bir dizüstü bilgisayarın aksine, çoğu büyük bir cebe sığacak kadar küçük. Olumsuz yanı ise her şekilde bir ekrana ve bağlantı kablolarına ihtiyaç var.

Günlük işlerin neredeyse tamamını küçük bilgisayarlarınızla görebilirsiniz. Temel bir bilgisayara ihtiyacınız varsa ve çok fazla para harcamak istemiyorsanız, mini PC harika bir seçim olabilir. Bu durum özellikle halihazırda kullanabileceğiniz bir monitörünüz ve çevre birimleriniz varsa geçerlidir. Tam boyutlu bir masaüstünden (veya dizüstü bilgisayar) daha güçsüz olsa da, günümüzdeki teknolojileri göz önüne alındığında standart bilgi işlem görevleri için fazlasıyla güçlüdür.

Buna basit web taramaları, video izleme, metinler ve elektronik tablo yönetimi gibi ofis görevleri ve hatta web geliştirme gibi bazı daha zorlu görevler de dahil. Bazı makineler, özellikle de Apple’ın Mac mini serisi, bazı görevlerde diğerlerinden daha iyi performans gösteriyor. 2023 Mac mini’ye güç veren M2 çip, 10 çekirdekli bir GPU ve özel kod çözme ve kodlama özelliğine sahip medya motoru içeriyor. Yani video düzenleme için bile şaşırtıcı derecede güçlü. M4 işlemcili olan ise zaten daha yeni ve daha güçlü. Thunderbolt 4 ve 10 Gb Ethernet, kaynak videoya hem yerel olarak hem de ağ üzerinden erişmek için fazlasıyla yeterli.

Medya ve Sunucu için Harika

Ev sineması sistemleri, Chromecast, Apple TV ve Roku cihazları gibi ucuz set üstü kutular nedeniyle eskiye nazaran çok yaygın değil. Artık TV’lerde çok sayıda yerleşik uygulama bulunsa da, medya merkezli bir mini bilgisayarın sağlayabileceği pek çok işlevsellik hala eksik. Küçük boyutlu bilgisayarlar, güçlü bir akış ve video oynatma çözümü için televizyonun etrafındaki herhangi bir yere yerleştirilebilir.

Örneğin, devasa bir 4K HDR medya dosyasını Apple TV veya TV’nizin yerleşik yazılımını kullanarak oynatmak berbat bir deneyim olabilir. MKV gibi kapsayıcı dosyalar veya belirsiz formatlar, harici SRT altyazı dosyalarına dayanan videolarda olduğu gibi sorun yaratabilir. Mini PC’ler çoğu formatın üstesinden gelebilecek kadar güçlü olduğundan ve hemen her şeyi oynatabilecek çok sayıda üçüncü taraf yazılım bulunduğundan bu sorunlarla karşılaşmazsınız.

Hatta PLEX gibi yazılımları çalıştırarak bunları nispeten uygun fiyatlı medya sunucuları olarak kullanabilir veya Windows, macOS veya Linux yerleşik dosya paylaşımını kullanarak dosya paylaşabilirsiniz. Alternatif olarak, mini bilgisayarınızı FreeNAS ile bir ev dosya sunucusuna dönüştürebilirsiniz.

Geniş İşletim Sistemi İmkanı

Seçtiğiniz kuruluma bağlı olarak, mini bilgisayarınız standart bir bilgisayar olarak işlev görmeye devam edebilir. İhtiyacınız olduğunda bir web tarayıcısı çalıştırın, Mac’iniz için bir ağ yedekleme konumu olarak kullanın, torrent indirin veya istediğiniz zaman farklı bir işletim sistemi yükleyerek tamamen yeniden kullanın.

Oyun Emülatörü

Oyun odaklı Linux mini PC deneyimi için Batocera veya Lakka gibi bir Linux dağıtımı tercih edilebilir. Alternatif olarak, Windows veya macOS’a RetroArch gibi açık kaynaklı bir emülatör yükleyebilir, mini PC veya Mac mini açıldığında otomatik olarak başlatılmasını sağlayabilirsiniz.

Emülatörlerin büyük çoğunluğunu çalıştırmak için çok fazla güce ihtiyacınız yoktur. Buna eski arcade kartları ve 16-bit ev konsolları ya da PlayStation 2 ve Nintendo Wii gibi daha modern donanımlar da dahil. Dahili alanınızı ROM’lara ayırabilir ve harici sürücülerle genişletebilirsiniz. Bunu yapmak için hızlı NVMe sürücülere ihtiyacınız yok. Kaydetme, oynadığınız şeyi geri sarma yeteneği ve oyunları daha yüksek çözünürlüklerde ölçeklendirmek veya işlemek için video seçenekleri gibi özelliklere erişebileceksiniz.

Birçok Model Mevcut

Geçmişte sınırlı sayıda model vardı, günümüzde aralarından seçim yapabileceğiniz çok sayıda mini PC modeli mevcut. Mac kullanıcıları bildiğiniz üzere yalnızca Mac mini seçeneğine sahip. Ancak Windows veya Linux istiyorsanız, Intel ve AMD işlemcili birçok gelişmiş PC göreceksiniz. Bunların bazıları ülkemizde satıştayken bazıları değil.

macOS kullanıyorsanız, MacBook dizüstü bilgisayarlara karşı mini gibi bir alternatif var. MacBook veya iMac için talep edilen ücretin çok daha azına, nispeten küçük bir pakette masaüstü boyutunda güç elde edeceksiniz.

Windows’tan vazgeçemiyorsanız seçenek çok daha fazla. Piyasada sayısız marka, sayısız işlemci ve donanım seçeneği sunuluyor. Son olarak, ARM destekli bir makine denemek istiyorsanız uygun fiyatlı Raspberry Pi 4 Model B gibi kitlere göz atabilirsiniz. Bir kasa ve diğer aksesuarları sağlamanız gerekecek, ayrıca Raspberry Pi OS gibi işletim sistemleriyle sınırlı kalacaksınız.

Mini PC’lerin Olumsuz Yönleri

Performans

Evet, güncel modeller oldukça yeterli performansa sahip dedik. Ancak yüksek performans istiyorsanız sizi vazgeçirebilir. Günlük bilgisayar işleri için uygun olsa da, dizüstü bilgisayar çiplerinin kullanımı ve sınırlı soğutma yetenekleri nedeniyle tam boyutlu bir masaüstü bilgisayarın performansını yakalayamazsınız. Küçük bir kasanın içinde büyük soğutucular için çok fazla yer olmadığından, performans haliyle kısıtlı kalacaktır.

Mini PC’lerde ayrıca harici NVIDIA GeForce, AMD Radeon veya Intel Arc ekran kartları için alan yok. Intel HD Graphics ve AMD Radeon Graphics gibi entegre grafik çözümlerine güvenmek zorundasınız. Diğer yandan, Mac mini’deki M2 ve M4 yongaları bu konuda tartışmasız en iyi çözümlerden biri.

Yükseltme İmkanı Kısıtlı

RAM, depolama ve kasa fanları gibi bazı bileşenleri yükseltme imkanı bulabilirsiniz, ancak işlemciyi yükseltmek mümkün değil. Laptop gibi, işlemciler anakarta lehimli olarak geliyor. Hatta Apple’ın sistemlerinde bellekler bile SoC’e entegre halde.

RAM ve depolama alanı dışında, bir mini PC almayı düşünüyorsanız geleceğe yönelik olarak ihtiyaçlarınızı karşılayıp karşılamayacağından emin olun. Sadece bugünü düşünerek ürün almayın, gelecek yılları ve donanımın eskimesini de düşünün.

Oyunlarda Yetersiz

Piyasada RGB aydınlatmalı, süslü tasarımlarıyla “oyun mini bilgisayarı” olarak tanıtılan seçenekler de görebilirsiniz. Peki bunlar harici ekran kartına sahip mi? %99 ihtimalle hayır. Halen entegre grafikler kullanılmaya devam ettiğinden dolayı bir oyun bilgisayarı olarak etiketlemek mümkün değil. Dahili GPU çözümleri artık çok gelişmiş olsa da, harici GPU’lu bir bilgisayarla kıyaslamak doğru değil.

Bazı oyunları oynayabilirsiniz evet, ancak moder AAA oyunları 1080p çözünürlükte oynayabilirsiniz. Oyunu açtınız diyelim, oynanabilir FPS seviyelerine ulaşamazsınız. Eski oyunlar daha iyi performans gösterecektir. Ayrıca ekran kartına fazla yük bindirmeyen bazı oyunlarda idare eder performans alabilirsiniz.

Bu nedenle mini PC’ler emülasyon veya klasik oyunlar için daha uygun bir seçim olarak biliniyor. Eğer amacınız oyun oynamak ise Steam Deck ve ROG Ally gibi avuç içi oyun konsolları çok daha iyi seçimler.

Apple Silicon çipli Mac mini’ye gelince, oldukça güçlü sistemler lakin oyun için uygun değil. Ne yazık ki macOS ideal bir oyun işletim sistemi olmaktan çok uzak. DirectX 11 oyunlarını Parallels gibi bir sanal makinede çalışan ARM üzerinde Windows kullanarak her zaman oynayabilirsiniz, ancak yerel oyunlar Windows kurulumuna kıyasla hala çok az. Ayrıca sanal makinede performans daha düşük.

Oyun oynamak için bir bilgisayar satın alıyorsanız, paranızı standart veya SFF (küçük form faktör) bilgisayar toplamak için harcamanız daha mantıklı olacaktır. Küçük bir kasa istiyorsanız Mini-ITX anakart, Mini-ITX kasa ve küçük form faktörlü ekran kartları tercih ederek bir sistem toplayabilirsiniz.

Çevre Birimleri ve Ekstra Harcama

Mini cihazlar uygun fiyatlı görünse de, laptop ile kıyaslandığında ekstra harcamalar gerektirebilir. Eğer mevcutta bağlayacağınız bir ekran yoksa satın almanız gerekecek. Ek olarak, mecburi olarak klavye ve fare de temin etmeniz lazım. Emülatör yardımıyla eski oyunları oynayacaksanız, uyumlu bir oyun kumandasına da ihtiyaç duyabilirsiniz.

Windows kullanmayı istiyorsanız lisans olayını unutmayın. Birçok mini bilgisayar Windows ile uyumludur ancak Windows yüklü halde sunulmaz. Bu masraf tercihlerinize bağlı, uygun fiyatlı bir lisans anahtarı ile işi çözebilirsiniz.

Mini bilgisayarınızı bir medya sistemi, sunucu ya da emülatör olarak kullanmak istiyorsanız Linux yükleyebilir, sunucunuzu mevcut bir monitörü kullanarak kurabilir (ve sonra fişini çekebilirsiniz) ya da biraz tasarruf etmek için odanızdaki TV’yi kullanabilirsiniz.

Oyun Mini PC’leri

Sürekli oyunlar için yetersiz olduğunu söylesek de, piyasada oyunculara yönelik olarak satılan gerçek oyuncu mini PC’ler de var. Ancak fiyatları çok pahalı, boyutları daha büyük ve ülkemizde pek yaygın değil.

Güçlü iGPU’lu sistemlerden bir sonraki adım, harici mobil GPU’lar oldu. Örneğin Minisforum AtomMan G7 PT isimli model, içerisinde Radeon RX 7600M XT ekran kartı barındırıyor. Diğer yandan ASUS ROG NUC modellerinde GeForce RTX 4060 ve RTX 4070 gibi seçenekler sunuluyor.

Qualcomm, Snapdragon X Elite İşlemcili Mini PC Planlarını İptal Etti

Windows dizüstü bilgisayar pazarına giriş yapan Qualcomm, Windows 11 işletim sistemi ve şirketin en son Snapdragon X Elite işlemcisiyle çalışan 899 dolarlık Snapdragon Dev Kit adlı mini bilgisayarını tanıtmıştı. Şirket sonrasında projeden vazgeçerek tüm siparişleri iptal etti ve cihazın “olağan mükemmellik standartlarını karşılamadığını” iddia ederek desteğini kesmeye karar verdi.