Düşüşten korkma, yükselişe kanma: Regresyon etkisi

Hayatta bazen beklenmedik derecede iyi veya kötü olaylar yaşarız. Sporcular bazen olağanüstü performans sergilerken, bazen de beklenenden daha kötü olabilir. Borsa yatırımlarımız ani bir yükseliş veya düşüş gösterebilir. Peki, bu aşırı iniş çıkışlar ne kadar sürekli? Regresyon düşüncesi, aşırı olayların zamanla ortalama seviyeye döneceğini öne süren bir kavramdır.

Regresyon düşüncesi nedir?

Regresyon düşüncesi, istatistiksel bir kavram olup, zamanla olağanüstü iyi veya kötü sonuçların ortalamaya yaklaşacağını ifade eder. Bu, herhangi bir sistemin uzun vadede istikrar kazanma eğilimine sahip olduğunu gösterir.

Bu kavram, ilk olarak 19. yüzyılda Francis Galton tarafından fark edilmiş ve istatistiksel analizlerle desteklenmiştir. Galton, ebeveynleri uzun boylu olan çocukların ortalama olarak daha kısa, kısa ebeveynlerin çocuklarının ise daha uzun olma eğilimi gösterdiğini fark etmiştir. Bu, olağanüstü değerlerin zamanla normal seviyelere döneceğini kanıtlayan bir çalışmaydı.

Günlük hayatta regresyon düşüncesi

Regresyon düşüncesini sadece akademik bir kavram olarak düşünmek yanlış olur. Aslında gündelik yaşamda sık sık bu fenomene maruz kalırız.

1. Spor performansları

Bir futbolcunun çok kötü bir maç çıkarması, onun artık kötü bir oyuncu olduğu anlamına gelmez. Bir sonraki haftalarda performansı büyük ihtimalle normale dönecektir. Aynı şekilde, olağanüstü bir performans gösteren bir oyuncu, uzun vadede yine ortalama seviyelerine dönecektir.

2. Finansal dalgalanmalar

Borsada ani fiyat artışları veya düşüşler sık görülür. Ancak, çoğu zaman piyasalar uzun vadede ortalama bir seviyeye döner. Yatırımcılar için regresyon düşüncesi, panik yapmamaları veya aşırı iyimser olmamaları adına kritik bir farkındalık yaratabilir.

3. Sınav sonuçları

Bir öğrenci, bir sınavda olağanüstü derecede iyi veya kötü bir not alabilir. Ancak, bu durum onun uzun vadeli akademik başarısını kesin olarak göstermeyebilir. Bir sonraki sınavlarda performansının ortalamaya yaklaşma ihtimali yüksektir.

Regresyon düşüncesini hayatımıza nasıl uyarlayabiliriz?

Regresyon düşüncesi, hayatı daha gerçekçi ve dingin bir bakış açısıyla ele almamıza yardımcı olabilir.

• Ani tepkilerden kaçın: Bir başarısızlık ya da olağanüstü bir başarı sonrasında, duygusal kararlar vermemeye özen göster.
• Uzun vadeli perspektif edin: Kısa vadeli dalgalanmalara odaklanmak yerine, bütün resmi görmeye çalış.
• Kendi performansını değerlendirirken dengeli ol: Kendini bir günlük performansınla değil, genel ilerleme trendinle değerlendir.

Regresyon düşüncesi, hayattaki aşırı dalgalanmalara fazla anlam yüklemememizi sağlayan faydalı bir zihinsel modeldir. Bir gün yükselmek veya düşmek, uzun vadede genel doğruyu belirlemez. Unutma, bazen sadece akıntıya kapılmadan ortalamaya doğru ilerlemek yeterlidir.

Kaynaklar:

https://sites.ualberta.ca/~dwiens/stat575/misc%20resources/regression%20to%20the%20mean.pdf
https://galton.org/essays/1880-1889/galton-1886-family-likeness-stature.pdf

İlginizi çekebilir: Hipotetik düşünce nedir: Ya başka bir hayatın olsaydı?