Intel İşlemcilerde Performans Artırma Özelliği: 200S Boost Nedir?

Core Ultra 200S işlemcileriyle birlikte hayal kırıklığı yaratan Intel, işleri yeni bir özellikle toparlamaya çalışıyor. Çip üreticisi, “Arrow Lake” ailesinde kayda değer performans etkileri gösterebilecek ücretsiz bir özellik duyurdu. Intel 200S Boost olarak anılan şey aslında önceden yapılandırılmış bir overclock profili. Bir nevi belleklerde kullandığımız XMP ve EXPO teknolojileri gibi, RAM yerine CPU’lara uygulanıyor. Ancak aynı zamanda bellek ayarları konusunda ciddi değişiklikler yapılıyor.

Zaten Intel duyuru sırasında “Intel 200S Boost Hız Aşırtma Profili” gibi bir tanım kullandı. Gigabyte ve ASRock destek sunan ilk anakart üreticileri oldu. MSI ve ASUS da dahil olmak neredeyse tüm şirketler ücretsiz şekilde ekstra performans sağlayan özelliğe destek sağlayacaklarını doğruladılar.

200S Boost” adı verilen ve performansı %12’ye varan oranlarda artırabilecek hız aşırtma aracı garantinizi geçersiz kılmıyor. Ortalamada ise %7,5 gibi bir oran elde edildi. Özellik Intel tarafından sunulduğu için her şey kontrol altında. Gelin şimdi detaylara bakalım.

Intel 200S Boost Nedir?

Intel’in Arrow Lake işlemcileri, söylediğimiz gibi piyasaya sürüldüğü anlarda en azından oyun performansı bakımından beklentilerin çok altında kalmıştı. Sonuçlar gösteriyor ki, mavi takımın yongaları verimlilik konusunda başarılı olsa da oyun performansı söz konusu olduğunda önceki nesillerin bile gerisinde kalabiliyor.

Son CPU’larından çok çeken ve imajı zedelenen şirket, aradan geçen zaman içinde birçok sorunu düzeltme fırsatı buldu. Ancak genel performansı iyileştirecek hiçbir şey yapmamışlardı, ta ki bugüne kadar. Şirketin yeni yaklaşımı, performansı artırmak üzere güç tüketimi de dahil olmak üzere tek bir paket altında birçok ayarın değişimini içeriyor. AMD’nin düşük performanslı 65W Ryzen 9000 modellerinde performansı artırmak için 105W modunu sunmasıyla biraz benzer.

200S Boost özelliği, anakart üreticilerinin BIOS güncellemelerine entegre edilecek. Yani tek bir ayarı aktif etmek yeterli olacak. Kötü olan şu ki, ayar sadece Z serisi üst düzey anakartlarda uygulanacak. Ayrıca yalnızca “K” ve “KF” işlemcilerde kullanılabilecek. Tüm Core Ultra 200S işlemciler özellikten faydalanamıyor maalesef. Intel’in tanımlaması ise şu şekilde:

“Garanti güvencesiyle hız aşırtmayı denemek isteyen bilgisayar meraklıları için Intel Core Ultra 200S serisi işlemcilerin (K-SKU’lar) performansını optimize etmek üzere tasarlanmış bir hız aşırtma profili olan Intel 200S Boost’u sunuyoruz.

200S Boost, uyumlu Intel Z890 anakartlar ve uygun Intel XMP bellek modülleri (DIMM’ler) ile eşleştirildiğinde kilidi açılmış Intel Core Ultra 200S Serisi işlemciler için tasarlanmış bir hız aşırtma profili. Bu sayede kullanıcılar daha yüksek yapı, kalıptan kalıba ve bellek frekanslarına ulaşarak oyun gibi düşük gecikmeli iş yükleri için performans artışı elde edebilirler. Potansiyel performans kazanımlarına ek olarak, uygun Intel Core Ultra 200S Serisi işlemciler Intel tarafından sağlanan üç yıllık sınırlı garantiyi koruyacaktır.”

Core 200S Boost, saat hızlarını ya da güç ayarlarını doğrudan ayarlamak yerine çipin bellek ve yapı hızlarını overclock ediyor. Profiller CPU çekirdekleri, bellek kontrolcüleri ve diğer bileşenler gibi çeşitli yonga bileşenleri arasında iletişim sağlayan Next Generation Uncore hızını artırıyor. Bu arayüz standart olarak 2,6 GHz hızından 3,2 GHz’e yükseltildi. Ayrıca Arrow Lake çipinin içinde bulunan Compute (Hesaplama) ve SoC birimleri arasında köprü görevi gören Die-to-Die (D2D) iletişim yapısı, stok 2,1 GHz’den 3,2 GHz’e çıkarıldı.

Intel, anakart üreticilerinin BIOS ayarlarıyla sınırları zorlamasından ve böylece başka bir potansiyel çip güvenilirliği sorunu yaratmasından çekiniyor. Bu nedenle şirket, anakart üreticilerinin 200S Boost ayarlarının bir parçası olarak CPU saat hızları veya güç eşikleri gibi diğer özellikleri değiştirmesini engelleyen katı sınırlamalarla birlikte çeşitli önlemler de aldı. Diğer yandan, System Agent (Sistem Aracısı) ve bellek için aşılmaması gereken voltaj tavan değerleri uygulandı. Örneğin DIMM voltaj değerlerini aşan XMP kitlerini kullanamıyoruz.

Üreticiler, ürünleriyle performansı optimize etmek için voltaj ve hız ayarlarını bu kısıtlamalar dahilinde kullanabiliyor. Eğer saat hızlarını ve diğer ayarları manuel olarak değiştirmek, yani elle hız aşırtma yapmak isterseniz 200S Boost profili otomatik olarak devre dışı hale geliyor. Bu özellik aynı zamanda işletim sistemi tabanlı hız aşırtmayı önlemek için hız aşırtma seçeneğini kilitlemekte. Intel’in düzenlediği OC profilleri tamamen isteğe bağlı. BIOS güncellemesi yaptığınızda varsayılan olarak etkinleştirilmiyor, siz elinizle ayarı aktif etmelisiniz.

200S Boost Performans Artışı

Tom’s Hardware, performans artış oranlarını gözlemlemek için bazı testler gerçekleştirdi. Yeni hız aşırtma profillerinin MR1 veya daha yeni bir revizyona sahip ürün yazılımlarında mevcut olduğunu belirtildi.

Test sisteminde MSI MEG Z890 ACE anakart ve Core Ultra 9 285K işlemci kullanıldı. Teknoloji yayını testleri oldukça erken yaptı. 1A53 BIOS revizyonu, etkinleştirilmemiş olsa da bu özelliği destekliyordu. Editörler BIOS’ta özellik için doğru ayarları yeniden oluşturdu. Konuya yakın kaynaklar, sonuçların genel beklentilerle eşleştiğini doğruladı. Yani gördüğünüz test sonuçları büyük ölçüde doğruyu yansıtıyor. Belki oyununa göre elde ettiğiniz kazanç düşebilir veya artabilir.

1080p çözünürlükte çalışan 16 oyunda altı konfigürasyon ve üç ayrı bellek hızına yer verildi. DDR5-6400 ve DDR5-7200 (32 GB G.Skill Trident Z5 RGB DDR5-7200) ile yapılan testler mevcut. Ayrıca DDR5-8000 hızlarında ayarı sınamak için 32 GB Patriot Extreme 5 DDR5-8000 kitler kullanıldı.

İlk slaytta RTX 5090 Founders Edition kullanarak gerçekleştirilen testlerin ortalamasını gösteriyor. Tek tek oyunlara bakmak istemiyorsanız, farklı bellek hızlarında yapılan ve ortalaması alınan skorlara bakabilirsiniz.

Performanstaki en büyük oranı bellek hız aşırtmadan geliyor. Stok DDR5-6400 ve hız aşırtmalı (200S Boost) DDR5-8000 arasında %7.5’e varan performans artışı sağlanmış. Tabii ki artışlar oyununa göre değişiklik gösteriyor. A Plague Tale’de oran %3,7’ye inerken, Baldur’s Gate 3’te 11,6 gibi yüksek performans kazançları sağlanabiliyor. Oyun başına sonuçlar genellikle %7 ile %9 aralığında seyrediyor. En çok fayda sağlayan oyunlar, bellek hızına önem veren oyunlar.

Bir diğer konu, 7200 MHz ile 8000 MHz arasında çok küçük miktarlarda performans artışı söz konusu. Nitekim DDR5-7200 XMP profiliyle en iyi fiyat/performans dengesi sağlanıyor desek yeridir.

Oyunlar bir kenara, teknolojinin etkisini görmek için birkaç üretkenlik uygulaması ile de test yapıldı. Bellek hız aşırtmasından faydalanan yazılımlarda küçük oranlı performans kazançları gözlemlendi. Belleğin fazla önemli olmadığı uygulamalarda ise hiçbir değişim yaşanmadı.

200S Boost Özelliği Nasıl Kullanılır?

• İlk olarak destekli anakartınızla BIOS güncellemesi yapmanız gerekiyor.
• BIOS arayüzünden hız aşırtma ayarlarına gidin ve önceden ayarlanmış profiller altından ‘Intel 200S Boost seçeneğini seçin.
  
  
  
  
• Sonrasında 200S Boost profilini etkinleştirmek için ayarları kaydettikten sonra bilgisayarı yeniden başlatmanız yeterli.
• Her ihtimale karşı sisteminizle kararlılık testleri yapın. Sıcaklık ve voltaj değerleri gibi CPU’ya bağlı değerleri izleyin.

Intel 200S Boost Destekli İşlemci ve Anakartlar

200S Boost teknolojisi için Core Ultra 9 285K, Core Ultra 7 265K, Core Ultra 7 265KF ya da 245K/KF işlemciniz olması şart. Bunun yanında, Intel Z890 yonga setine sahip bir anakart ve XMP profiline sahip RAM gerekiyor. Intel XMP RAM’lerin listesine bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

Core 200S Boost teknolojisini kullanıp kullanamayacağınız anakart üreticinize bağlı. Anakartınız için yeni özelliği içeren bir BIOS güncellemesi yayınlanırsa şanslısınız. Bu tercih üreticiye bağlı.

• Intel Core Ultra 9 285K
• Intel Core Ultra 7 265K
• Intel Core Ultra 7 265KF
• Intel Core Ultra 5 245K
• Intel Core Ultra 5 245KF

ASRock, 15’ten fazla model için destek sunmak üzere Z890 anakartları için BIOS güncellemelerini yayınladı. Gigabyte, tüm Z890 modellerinde BIOS güncellemesiyle özelliğin kullanılabileceğini bildirdi. MSI tarafında MEG Z890 ACE modelinin hazır olduğunu biliyoruz, şu an için farklı bir bilgi yok. ASUS tarafında ROG MAXIMUS Z890 HERO modeli doğrulandı. Üreticilerin aşağı yukarı tüm Z890 anakartlarında 200S Boost özelliğini aktif etmesini bekliyoruz.

Arrow Lake İşlemciler Nasıl Çıkış Yapmıştı?

Son nesil CPU’lar, oyun performansı bakımından önceki nesillere kıyasla bile daha düşük performansı sunuyordu. Haliyle sonuçlar oyuncu dünyası tarafından tepki topladı. Teknoloji dünyasında dönen tartışmalarda Intel mühendislerinin bazı şeyleri düzeltmek için harekete geçtiği konuşuldu. Tanınmış sızıntı kaynağı @kopite7kimi, şirketin sonraki nesil Panther Lake işlemcilerle birlikte çeşitli değişikliklere gideceğini bildirdi. Bu bağlamda, IMC (Entegre Bellek Kontrolcüsü) ile Compute Tile (çekirdeklerin bulunduğu hesaplama birimi) birimlerinin entegre edilerek yenileneceği ve gecikme sorunlarının ortadan kalkacağı söylendi.

Donanım tespitleri yapan Jaykihn ise Panther Lake’in özel bir SoC Tile’a sahip olmayacağını iddia etti. Mevcut Arrow Lake tabanlı yongalar, ayrı bir SoC yongası barındırıyor. Intel’in CPU’ları tamamen yeni bir mimariyle birlikte geliyor. Bu mimaride beş ayrı birim (yonga kalıbı) bulunuyor, bu birimler Foveros bağlantı teknolojileriyle birbirine bağlanıyor. Başka bir deyişle, tam anlamıyla çiplet tasarımı benimsendi.

Arrow Lake tasarımında TSMC N3B işlem teknolojisinde üretilen bir işlem birimi (chiplet), N5P sürecinde üretilen bir GPU birimi, ayrıca TSMC N6 işlemini kullanan SoC ve I/O bölümleri bulunuyor. Intel, bu birimleri Intel 1227.1 sürecinde (22nm FinFET) üretilen temel bir tabana monte etmek için Foveros 3D paketleme kullanıyor. Ayrıca mekanik sağlamlık sağlamak için ‘sahte’ bir dolgu katmanı da bulunmakta.

Şirketin bellek kontrolcüsünü ve PHY’yi kendi birimlerine (I/O) bölme kararı verimi artırmak içindi. Ancak bu, düşük oyun performansına katkıda bulunan bellek gecikme sorunları yaratıyor. Mavi takım birimden birime arayüzde hız aşırtma seçeneği sunuyor.

Gecikme sorunu iki yönlü: Yavaş bir ring (halka) veri yolu (yaklaşık 3,9 GHz) ve kalıp dışı bir bellek kontrolcüsü. Raptor Lake, yaklaşık 5 GHz’e ulaşan son derece hızlı halka veri yolu ve basit monolitik tasarımı sayesinde oyun performansında Zen 4 ile mücadele edebiliyordu. Arrow Lake ile verilerin bellek kontrolcüsü ve ardından DRAM’e ulaşmak için kalıplar arasında seyahat etmesi gerekiyor. Ayrıca neredeyse %20 daha yavaş bir halka veri yolunun getirdiği ek darbeler var ve bu da korkunç L3 erişim döngülerine yol açıyor. İşte Arrow Lake’in basit bir CPU diyagramı:

Donanımlar konusunda tecrübeli bir kişi olan Kopite, Intel’in gelecekte piyasaya sürülecek olan Panther Lake CPU’lar (sadece mobil) ile IMC’yi Compute Tile ile yeniden entegre edeceğini ya da yeniden birleştireceğini iddia ediyor. Dolayısıyla, IMC ile iletişim kurmak için verilerin ek Die-to-Die (Kalıptan Kalıba) ara bağlantıları üzerinden yönlendirilmesi gerekmeyecek.

Gecikme Sorunları

Yapılan bir incelemede işlemcinin 180 ns’ye kadar yüksek bellek gecikmesi sağladığı belirtiliyordu. Olması gereken değer 70-80 ns düzeyinde. Yani iki kattan fazla yüksek gecikme söz konusuydu.

Intel, Core Ultra 200S Performans Sorunlarını Kabul Etmişti

Intel’den Robert Hallock, Core Ultra 200S sorunlarına ilişkin açıklama yapmıştı. Hallock, Arrow Lake duyurusunun planlandığı gibi gitmediğini bir canlı yayında doğruladı. Yetkili isme göre oyunlarda yaşanan performans düşüşünün (önceki nesle kıyasla) başlıca nedeni Arrow Lake platformundaki optimizasyon sorunları.

Intel, Arrow Lake’in bazı iş yüklerinde tuhaf performans özellikleri sergilemesine neden olan bir dizi sorun tespit etti. Hallock, BIOS ve işletim sistemi düzeyindeki ayarların belirli kombinasyonlarının performansı engelleyen sorunlar yarattığını kabul etti.

Intel yetkilisi, o zamanlar 2024 sonlarında bir düzeltme yapılacağını söylemişti. Görünüşe göre şirket çareyi 200S Boost isimli özellikte buldu. Biraz önce de sözünü ettiğimiz gibi, şirket bazı konularda ince ayarlar yaptı.

Hallock, oyun performansındaki gerilemenin bellek gecikmesiyle ilgili olmadığını ve Intel’in çiplet tabanlı bir mimariye geçme kararından kaynaklanmadığını söylemişti. Bunun yerine, düşük oyun performansın ayarlar ve optimizasyon sorunlarından kaynaklandığını vurguladı.

Yeni Özellikle Neler Değişti?

Intel’in işlemcilere fiziksel müdahale yapacak hali yok. Bu nedenle bazı optimizasyonlar yapmak zorunda kaldılar. İşin kötüsü, ince ayarlarla gelen özellik sadece Z serisi anakartlarla birlikte K/KF işlemcilerde kullanılabiliyor.

Arrow Lake çiplerde Compute (Hesaplama) ve SoC birimleri arasında köprü görevi gören Die-to-Die (D2D) iletişim yapısı, stok 2,1 GHz’den 3,2 GHz’e çıkarıldı demiştik. Görünüşe göre Intel, gelecek işlemcilerinde uygulayabileceği bazı değişiklikleri daha erken uyguladı.

200S Boost özelliği performansa katkıda bulunsa da, Intel’in geride kalmasını engellemek için yeterli değil. AMD’nin Ryzen 7 9800X3D işlemcisi önemli bir farkla oyun performansının tartışmasız şampiyonu olmaya devam ediyor. Yeni 200S Boost özelliği bu açığı kapatmaya yardımcı oluyor, ancak Intel hala AMD’nin X3D olmayan çipleriyle rekabet etmeye devam ediyor.