Tiramin nedir, hangi gıdalarda yüksek miktarda tiramin bulunur?

Parmesan peyniri, kornişon turşusu, tütsülenmiş et… Bu yiyeceklerin ortak noktası sizce nedir? Bir peynir ve şarküteri tabağını şahane hale getirmelerinin yanı sıra, hepsi yüksek miktarda tyramin (tiramin) içeriyor. Bu az bilinen amino asit türevi birçok kişi için bir sorun teşkil etmese de, depresyon, anksiyete ve özellikle de migren yaşayan ve bu durumlar için ilaç kullananlar için dikkat edilmesi gereken bir madde olabilir. Çünkü uzmanlara göre tiramin, semptomları kötüleştirebilir.

Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.

Beslenme uzmanı Dani Lebovitz, tiramini şöyle açıklıyor: “Tyramin, vücudumuzda doğal olarak bulunan ve kan basıncını ve beyin sinyallerini düzenlemeye yardımcı olan bir maddedir.” Tyramin, amino asit tirozinden türetilir ve birçok yaygın yiyecek ve içecekte bulunur. Kimyasal olarak dopamin, norepinefrin ve serotonine benzerdir.

Tyramin vücutta önemli işlevler üstlense de, monoamin oksidaz inhibitörleri (MAOI) adı verilen bir ilaç grubunu kullananlar için risk oluşturabilir. Bu ilaçlar beyindeki serotonin, dopamin ve norepinefrin gibi nörotransmitterlerin yıkımını engeller, aynı zamanda vücutta fazla tyraminin parçalanmasını da önleyebilir.

Tyramin fazlalığı baş ağrısına, göğüs ağrısına, bulanık görmeye ve ani tansiyon yükselmelerine yol açabilir. Bu yüzden uzmanlara göre MAOI kullananlar ve migrene yatkın kişiler bazı yiyeceklerden kaçınmalıdır. Fakat herhangi bir değişiklik yapmadan önce mutlaka bir diyetisyen veya doktora danışmak gerekir. Lebovitz, “Tyraminin vücutta nasıl işlendiği kişiden kişiye değişir. Tyramin içeriği yüksek gıdalardan uzak durmak bazı kişilerde büyük fark yaratabilir.” diyor.

Hangi gıdalar tiramin içerir?

Tiramin birçok gıdada bulunur, ancak en yüksek miktarda fermente veya yıllandırılmış yiyecek ve içeceklerde yer alır. Bunun nedeni, mikroorganizmaların gıdalar yaşlandıkça tirozin amino asidini tiramine dönüştürmesidir.

Lebovitz’e göre, aşağıdaki gıdalar yüksek tyramin içerir:

• Yıllandırılmış peynirler (parmesan, gorgonzola gibi)
• Kurutulmuş et ürünleri (salam, pepperoni gibi)
• Turşu ürünleri (kimchi, lahana turşusu, kornişon)
• Tuzla kurutulmuş deniz ürünleri
• Karaciğer
• Bazı fasulyeler (Haricot fasulyesi gibi)
• Balık sosu
• Soya ürünleri (tofu, miso, soya fasulyesi gibi)

Alkol de üretim yöntemleri nedeniyle yüksek tyramin içerir. Lebovitz, “Özellikle fıçı ve el yapımı biralar ile kırmızı şaraplar yüksek tiramin seviyeleri ile bilinir.” diye de ekliyor.

Ayrıca çok fazla kafein de (kahve gibi) tyraminin neden olduğu semptomları taklit edebilir (baş ağrısı, kalp çarpıntısı gibi). Bu nedenle tiramin hassas kişilerin kafein tüketimini de azaltması önerilebilir.

Tiramin içeriği düşük gıdalar

Eğer doktorunuzla birlikte tiramin tüketimini azaltmanız gerektiğine karar verirseniz, pek çok sağlıklı alternatif mevcut. Lebovitz’e göre, düşük tiramin içeren yiyecekler şunlardır:

• Meyveler: Elma, armut, çilek, yaban mersini, şeftali, erik, çok olgunlaşmamış muzlar
• Sebzeler: Yeşil yapraklı sebzeler, havuç, domates, patates, kabak, şalgam
• Süt ürünleri: Taze süt, yoğurt, krem peynir, lor peyniri, ricotta gibi fermente olmayan peynirler
• Protein kaynakları: Taze et, balık, tavuk, yumurta, konserve bakliyatlar (bakla ve geniş fasulye hariç)
• Tam tahıllar: Pirinç, makarna ve ekmek

Lebovitz ayrıca taze ürünlerin birkaç gün içinde tüketilmesini, konserve veya dondurulmuş ürünlerin ise açıldıktan hemen sonra kullanılmasını öneriyor. Hayvansal ürünler ise satın alındığı gün tüketilmeli ya da dondurulmalıdır.

Herkes tiramin tüketimini sınırlandırmalı mı?

Hayır, uzmanlara göre herkesin tiramin sınırlaması yapmasına gerek yok. Sadece belirli sağlık durumu olanlar veya tyramin hassasiyeti yaşayanlar için önemlidir. Çoğu insan tiramini sorunsuz bir şekilde işleyebilir. Eğer tyraminin sizin için bir tetikleyici olabileceğini düşünüyorsanız, bir gıda günlüğü tutmak ve diyetisyen desteği almak iyi bir başlangıç olabilir.

Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.

Kaynak: wellandgood

İlginizi çekebilir: Hormon sağlığı uzmanından kritik tavsiye: 40’lı ve 50’li yaşlarınızda mutlaka tüketmeniz gereken o gıda