Ücretsiz Dosya Dönüştürücüler: Riskler ve güvenlik önlemleri

Dijitalleşmenin hız kazandığı günümüzde, ücretsiz dosya dönüştürücüler her zamankinden daha yaygın hâle gelmiştir. Özellikle eğitim, iş ve içerik üretimi gibi alanlarda, dosyaların farklı biçimlere çevrilmesi, bilgiye erişim ve paylaşım kolaylığı açısından kritik bir işleve sahiptir.

Bu bağlamda kullanıcılar, PDF’ten Word’e, MP4’ten MP3’e, JPG’den PNG’ye ya da DOCX’ten PDF’e dönüşüm işlemleri için sıklıkla çevrimiçi ve ücretsiz araçlara başvurmaktadır. Ancak sağladıkları kolaylıklara rağmen bu ücretsiz dönüştürücülerin ciddi siber güvenlik riskleri barındırdığı da göz ardı edilmemelidir.

En çok dönüştürülmek istenen dosya türleri arasında ilk sırayı PDF formatı almaktadır. Özellikle resmî belgelerin düzenlenebilir hâle getirilmesi amacıyla PDF’ten Word veya Excel’e dönüştürme işlemleri yaygındır. YouTube ve benzeri video paylaşım platformlarından indirilen içeriklerin MP3’e çevrilmesi hem depolama alanı hem de dinleme kolaylığı açısından tercih edilir.

Bunun yanında görsel dosyaların (JPG, PNG, WEBP) farklı biçimlere çevrilmesi, özellikle dijital tasarımcılar için rutin bir ihtiyaçtır. Bu çeşitlilik, kullanıcıları ücretsiz ve pratik çözümlere yönlendirse de birçok çevrimiçi dönüştürücü platformun görünenden daha karmaşık ve riskli yapılar barındırdığı bilinmektedir.

ESET’in yayımladığı çeşitli raporlarda, özellikle popüler çevrimiçi dosya dönüştürücüler arasında kötü amaçlı yazılım yayanların bulunduğu belirtilmiştir. ESET, 2012 yılında yayımladığı bir makalede, YouTube videolarını MP3 formatına dönüştürmeyi vadeden birçok sitenin, kullanıcıları zararlı yazılımlar barındıran reklamlara ve dolandırıcılık içerikli sayfalara yönlendirdiğini ortaya koymuştur.

Yine benzer biçimde, 2023 tarihli başka bir analizde, yazılım indirme sitelerinin kullanıcılar açısından taşıdığı tehditler detaylandırılmış ve özellikle bilinmeyen kaynaklardan indirilen dönüştürücü uygulamaların, sistemlere zararlı yazılımlar bulaştırabileceği uyarısında bulunulmuştur.

Ücretsiz dosya dönüştürücüler, siber saldırganlar açısından cazip birer araçtır. Bu platformlar aracılığıyla kullanıcıların cihazlarına casus yazılımlar yüklenebilir, veri toplama amacıyla çerezler yerleştirilebilir veya tarayıcı eklentileri aracılığıyla kullanıcıların çevrimiçi davranışları izlenebilir. Kimlik avı (phishing) saldırıları da bu noktada devreye girer; kullanıcıya bir dosya dönüştürme işlemi sunulurken arka planda sahte formlar aracılığıyla e-posta, telefon numarası, hatta kredi kartı bilgileri gibi hassas veriler toplanabilir.

Bu risklerden korunmanın ilk adımı, bilinçli kullanıcı davranışıdır. Kullanıcıların, yalnızca HTTPS protokolü kullanan ve internette olumlu kullanıcı yorumları bulunan servisleri tercih etmesi önerilir. Aynı zamanda, dönüştürme işlemi gerçekleştikten sonra elde edilen dosyanın türü, uzantısı ve boyutu dikkatlice incelenmelidir. Örneğin, yalnızca birkaç yüz kilobayt olması gereken bir MP3 dosyasının birkaç megabayt olması veya dosya simgesinin beklenenden farklı görünmesi, potansiyel bir tehdidin işareti olabilir.

ESET, bu konuda kullanıcıların güvenliğini sağlamak amacıyla bazı önerilerde bulunmaktadır. Birincisi, antivirüs yazılımlarının – özellikle gerçek zamanlı koruma sunan ve web tehditlerine karşı özel kalkanlar içeren çözümlerin – her zaman aktif ve güncel olmasıdır. ESET’in sunduğu güvenlik çözümleri, zararlı web sitelerini engelleme, indirilen dosyaları tarama ve şüpheli etkinlikleri anlık olarak bildirme kapasitesine sahiptir.

İkincisi, mümkün olduğunca çevrimdışı araçların tercih edilmesidir. Adobe Acrobat, Microsoft Word, VLC Media Player gibi yazılımlar, dosya dönüştürme işlemlerini çevrimdışı ve güvenli şekilde yapabilir. CloudConvert, Zamzar gibi kullanıcı gizliliğine önem veren platformlar da güvenilir çevrimiçi alternatifler arasında sayılabilir.

Ayrıca dosya dönüştürme işlemleri için kullanıcıdan yazılım indirip kurmasını isteyen sitelere karşı da temkinli olunmalıdır. Çünkü bu tür yazılımlar genellikle reklam yazılımı (adware) veya daha kötüsü, fidye yazılımı (ransomware) gibi tehditler barındırabilir. Kullanıcılar, dosyaları sadece dönüştürmek isterken farkında olmadan sistemlerine arka kapılar açabilir ve kişisel verilerinin üçüncü şahısların eline geçmesine neden olabilirler.

Bu tür yöntemler son derece ikna edici ve profesyonel görünebilir. ESET, kullanıcıları özellikle bu tür çok katmanlı dolandırıcılıklara karşı uyarır ve bilinmeyen kaynaklara asla güvenilmemesi gerektiğini vurgular.

1. Bilgi Toplama ve İletme: Dolandırıcılar aynı zamanda, kullanıcıdan e-posta adresi, ad-soyad veya sosyal medya hesabı gibi bilgileri “dönüştürülen dosyayı göndermek” bahanesiyle talep edebilir. Bu bilgiler, daha sonra hedefli saldırılarda kullanılmak üzere veri havuzlarına eklenir.

2. Zararlı Yazılımın Yüklenmesi: Kullanıcı, bu yazılımı indirdiğinde aslında bir medya oynatıcı veya dönüştürücü değil, kötü amaçlı yazılım indirir. Bu yazılım, arka planda çalışarak ekran görüntüsü alma, tuş kaydetme (keylogger), dosya şifreleme (ransomware) veya kullanıcı verilerini dışa aktarma gibi eylemler gerçekleştirebilir.

3. Yönlendirme ve Bekletme: “Dönüştür” düğmesine tıklandığında kullanıcı genellikle farklı bir sayfaya yönlendirilir ya da birkaç saniyelik bekleme süresiyle karşılaşır. Bu esnada ekranda çıkan uyarılar, kullanıcıyı bir yazılım indirmeye veya tarayıcı eklentisi kurmaya teşvik eder.

4. Sahte Arayüz: Kullanıcı, dosya dönüştürmek üzere siteye girdiğinde, tıpkı meşru bir hizmet gibi görünen arayüzle karşılaşır. Dönüştürme butonları, yükleme alanları ve hatta kullanıcı yorumları bile gerçekmiş gibi gösterilir.

5. Arama Motoru Manipülasyonu: Siber saldırganlar, popüler anahtar kelimelerle (örneğin, “YouTube MP3 dönüştürücü”) arama yapan kullanıcıların karşısına sahte veya güvenlik zafiyeti olan web siteleri çıkarır. Bu siteler genellikle reklam destekli platformlar üzerinden ön sıralarda listelenir.

Çevrimiçi dosya dönüştürücüleri aracılığıyla gerçekleştirilen dolandırıcılık yöntemleri, genellikle kullanıcıyı manipüle ederek hassas bilgilerini elde etme ya da cihazına zararlı yazılım yükleme amacı taşır. Bu süreç, çoğunlukla aşağıdaki adımlarla işler:

Dolandırıcılık yöntemleri nasıl çalışır?

Dolandırıcılık genellikle, .doc dosyasını .pdf’ye dönüştürmek, birkaç görüntüyü tek bir dosyada birleştirmek veya MP3 veya MP4 gibi medya dosyalarını indirmek gibi dosya dönüştürme hizmeti sunan web sitelerinde başlar. Bu siteler profesyonel görünümlüdür ve çoğu Google arama sonuçlarında üst sıralarda yer alır, bu da güvenli oldukları izlenimini verir.

Ancak bu yanıltıcıdır. Söz verdikleri görevi yerine getirebilirler ancak geri aldığınız dosya kötü amaçlı yazılım içerebilir. Bu dosya açıldığında, cihazınıza sessizce bulaşabilir, kişisel bilgilerinizi çalabilir veya bilgisayar korsanlarına sisteminize giriş için bir arka kapı açabilir.

Bu çevrimiçi araçlar yalnızca cihazınıza bulaşma riski oluşturmakla kalmaz, aynı zamanda yüklediğiniz dosyalardan hassas bilgileri sessizce çekebilir. Belgenizde kimlik numaranız, doğum tarihiniz veya telefon numaranız gibi kişisel veriler varsa bu bilgiler kötüye kullanılmaması için çıkarılabilir. Siber suçlular, faturalarda veya makbuzlarda gizlenmiş banka hesap numaraları veya kredi kartı bilgileri gibi finansal bilgileri de toplayabilir. 

Cüzdan adresleri veya özel anahtarlar gibi kripto para birimi bilgilerini bir dosyada saklıyorsanız bunlar da çalınabilir. Belgelerde saklanan e-posta adresleri, oturum açma kimlik bilgileri ve şifreler bile risk altındadır.

Bu tür bilgiler yanlış ellere geçerse kimlik hırsızlığı, finansal dolandırıcılık veya diğer hesaplarınıza girilmesi için kullanılabilir.

Çoğu kurban, bilgisayarları yavaşladığında, önemli dosyalara erişemediğinde veya daha kötüsü, verilerini geri almak için fidye talep edildiğinde yani aslında çok geç olana kadar ne olduğunu fark etmez.

İlgili konular: