Uçak Yolculuğunda Yeni Dönem Başladı: Kurallara Uymayanlara Para Cezası Kesilecek

Uçak seyahatlerinde, uçuş güvenliğinin sağlanması kapsamında uçak yolculuğunda yeni dönem başladı. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün (SHGM) tarafından yayımlanan Yolcu Anonsları Genelgesi’ne göre, uçakta kural dışı davranışlara para cezası kesilecek. Söz konusu yeni düzenlemeye göre; uçak park pozisyonunda yer alırken ve emniyet kemeri ikaz ışığı sönmeden ayağa kalkan yolculara, yürürlüğe giren yasal düzenleme bazında idari para cezası kesilebilecek. İşte Yolcu Anonsları Genelgesi’nde yer alan tüm kurallar ve detaylar.

Uçakta Kural Dışı Davranışlara Para Cezası Kesilecek

Uçak park pozisyonunu tamamlamadan ve ikaz ışıkları yandığı esnada ayağa kalkan yolcular; “kural dışı hareket eden yolcu” olarak değerlendirmeye alınacak.

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından yayımlanan UOD – 2025/01 sayılı genelge içerisinde ise;

“Bu kapsamda, işletmenizin uçuşları öncesinde, sırasında ve sonrasında;

Uçak içerisinde elektronik sigara cihazları da dâhil olmak üzere sigara içilmediğini ve tuvaletlerde duman dedektörü bulunduğunu hatırlatan; ayrıca, sigara/tütün mamulleri kullanımı kurallarına aykırı davranan yolcular,

İniş sonrası uçak henüz park pozisyonuna varmadan ve kemer ikaz ışıkları sönmeden ayağa kalkan yolcular,

Hakkında Kural Tanımaz Yolcu Tespit Tutanağı düzenlenerek Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’ne raporlama yapılacağını (Genel Müdürlüğümüz isminin özellikle belirtilerek) ve yürürlükteki yasal düzenlemeler uyarınca idari para cezası uygulanacağını bildiren, birer örneği aşağıda yer alan standart yolcu anonslarının, işletmenize özgü kabin ekibi anons el kitaplarında revize edilerek ivedilikle uygulamaya konulması, neticesi hakkında Genel Müdürlüğümüze bilgi verilmesi ve Genelge hükümlerine aykırı hareket ederek, kabin ekibi talimatlarına riayet etmeyen kural tanımaz yolculara yönelik gerekli işlemleri tatbik etmeyen işletmelere meri mevzuat kapsamında idari işlem tesis edilebileceği hususlarında gereğini önemle rica ederim.” ifadelerine yer verildi.

Pin

Uçakta Kural Dışı Hareket Eden Yolcu Statüsüne Dahil Edilen Davranışlar

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından kural dışı hareket eden yolcu statüsü davranışları ise şu şekildedir;

• Uçağın park pozisyonunda olduğu esnada ayağa kalkılması,
• Emniyet kemeri ikaz ışıkları sönmeden ayağa kalkılması,
• Uçağın tamamen durmadan önce baş üstü dolabını açmak,
• Yapılan tüm anonslara rağmen yerinden kalkmak.

Pin

Yolcu Anonsları Genelgesi Tam Metni

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından yayımlanan UOD – 2025/01 sayılı genelgenin tam metni ise şu şekildedir;

“Bilindiği üzere uçuş ve yolcu emniyetini tesis etmek ve olası acil durumlarda yolcuların en hızlı ve doğru tepkiyi vermesini mümkün kılarak hayatta kalmalarını temin etmek amacıyla yürürlüğe konulan sivil havacılık düzenlemeleri; hem olağan operasyonlar sırasında hem de beklenmedik olağan dışı ve/veya acil durumlar esnasında yolcuların ihtiyaç duyacağı kritik/hayati emniyet bilgilerine erişimini garanti eden uygulamaların, yolcu taşımacılığı yapan havayolu işletmelerince yürürlüğe konulmasını zorunlu kılmaktadır.

Söz konusu düzenlemeler, ICAO EK-6 Dokümanı “Kısım.I – Uluslararası Ticari Hava Taşımacılığı – Uçaklar, 4.2.12” ve SHT-OPS Talimatı “CAT.OP.MPA.170” hükümleri kapsamında yerine getirilmiş olup;

– SHT-OPS Talimatı “AMC1 CAT.OP.MPA.170(f)(1)” hükmü uyarınca yürürlüğe konulan sigara/tütün mamulleri kullanımına ilişkin düzenlemeler; yolcuların bu konudaki kural ve yasaklar hakkında işletici tarafından bilgilendirilmesini ve belirli sıklıklarda hatırlatma yapılmasını,

– SHT OPS Talimatı AMC1 CAT.OP.MPA.170 (a)(2)(i), (b)(1)(i), (c)(1)(i), (d)(1)(i) hükümleri ve CAT.OP.MPA.255 (b) hükmü uyarınca emniyet kemeri kullanımına ilişkin düzenlemeler ise; kalkış ve iniş öncesinde, taksi sırasında ve gerekli görülen diğer tüm emniyetli koşullarda, uçakta bulunan her yolcunun emniyet kemeri bağlı şekilde oturur vaziyette bulunmasını sağlamak amacıyla bilgilendirme yapılmasını zorunlu kılmaktadır.

Bu kapsamda; ticari hava taşıma işletmeleri tarafından uçuşun farklı safhalarında, yolculara yönelik sigara/tütün kullanımı kuralları ve/veya yasakları ile emniyet kemeri kullanımı hakkında bilgilendirme anonsları yapılmakta olup; bu anonslarda ifade edilen talimatlara aykırı hareket eden, uçak içerisinde duman çıkaran cihaz veya mamulleri kullanan yolculara Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Tarafından Verilecek İdari Para Cezaları Hakkında Yönetmelik (SHY-İPC) uyarınca idari para cezası uygulanmaktadır.

Son zamanlarda, Genel Müdürlüğümüze bildirilen yazılı ve sözlü yolcu şikâyetleri ile Genel Müdürlüğümüzce yapılan uçuş denetimleri dikkate alındığında; iniş sonrası taksi esnasında, yolculara kurallar hakkında bilgilendirme anonsu yapılmasına rağmen, uçak henüz park pozisyonuna ulaşmamış ve emniyet kemeri ikaz ışıkları sönmemişken, yolcu/bagaj emniyetini ve güvenliğini riske atarak, ayrıca diğer yolcuların memnuniyet ve çıkış önceliğini hiçe sayarak ayağa kalkan, koridora çıkan, baş üstü dolaplarını açan ve koridorda ilerleyen yolcu vakalarında ciddi artış yaşandığı gözlemlenmiştir.

Bununla birlikte, ticari hava taşıma işletmeleri tarafından Genel Müdürlüğümüze iletilen rapor ve tutanaklar dikkate alındığında; uçak içinde, duman çıkaran cihaz veya mamulleri kullanan ya da kullanmaya teşebbüs eden yolcu sayısında da önemli bir artış olduğu tespit edilmiştir.

Bu çerçevede;

– Uçak içerisinde duman çıkaran cihaz veya mamulleri kullanan ya da kullanmaya teşebbüs eden yolcular ile

– Kemer ikaz ışıkları sönmeden emniyet kemerini çözerek yerinden kalkan yolcuların Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından idari para cezası ile cezalandırılabileceği hususunda yolcu farkındalığının artırılması amacıyla ilave tedbirlerin alınmasında yarar görülmüştür.

Bu kapsamda, işletmenizin uçuşları öncesinde, sırasında ve sonrasında uçak içerisinde elektronik sigara cihazları da dâhil olmak üzere sigara içilmediğini ve tuvaletlerde duman dedektörü bulunduğunu hatırlatan; ayrıca, sigara/tütün mamulleri kullanımı kurallarına aykırı davranan yolcular ile iniş sonrası uçak henüz park pozisyonuna varmadan ve kemer ikaz ışıkları sönmeden ayağa kalkan yolcular hakkında Kural Tanımaz Yolcu Tespit Tutanağı düzenlenerek Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’ne raporlama yapılacağını (Genel Müdürlüğümüz isminin özellikle belirtilerek) ve yürürlükteki yasal düzenlemeler uyarınca idari para cezası uygulanacağını bildiren, birer örneği aşağıda yer alan standart yolcu anonslarının, işletmenize özgü kabin ekibi anons el kitaplarında revize edilerek ivedilikle uygulamaya konulması, neticesi hakkında Genel Müdürlüğümüze bilgi verilmesi ve Genelge hükümlerine aykırı hareket ederek, kabin ekibi talimatlarına riayet etmeyen kural tanımaz yolculara yönelik gerekli işlemleri tatbik etmeyen işletmelere meri mevzuat kapsamında idari işlem tesis edilebileceği hususlarında gereğini önemle rica ederim.

**ÖRNEK ANONSLAR:**

1. (TR) Sigara/Tütün Mamulleri Kullanımı: “Değerli yolcularımız; uçuşlarımızda elektronik sigara cihazları da dâhil olmak üzere sigara içmek kesinlikle yasaktır. Tuvaletlerde duman dedektörü bulunduğunu hatırlatırız. Kurallara uymayan yolcular hakkında Kural Tanımaz Yolcu Tespit Tutanağı düzenlenerek, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’ne bildirilecek ve yürürlükteki yasal düzenlemeler uyarınca idari para cezası uygulanacaktır.”

(ENG) Smoking/Tobacco Product Use: “Dear passengers, smoking, including the use of electronic cigarette devices, is strictly prohibited on our flights. Please be reminded that smoke detectors are installed in the lavatories. Passengers who do not comply with the rules will be reported to the Directorate General of Civil Aviation by means of a Disruptive Passenger Report, and an administrative fine will be imposed in accordance with the applicable legal regulations.”

2. (TR) İniş Sonrası Emniyet Kemeri Kullanımı: “Değerli yolcularımız, uçağımız henüz park yerine ulaşmamıştır. Lütfen kemer ikaz ışıkları sönünceye kadar kemerinizi çözmeyiniz, ayağa kalkmayınız ve baş üstü dolaplarını açmayınız. Park pozisyonuna ulaşmadan ve kemer ikaz ışıkları sönmeden ayağa kalkmak, baş üstü dolaplarını açmak ve koridorda bulunmak kesinlikle yasaktır. Uçağımız park yerine ulaşıp kemer ikaz ışıkları söndükten sonra lütfen önünüzdeki/civarınızdaki yolcuların çıkış önceliği hakkını gözeterek kendi çıkış sıranıza riayet ediniz. Çıkış sıranız gelmeden ayağa kalkmayınız ve koridorda ilerlemeyiniz. Kurallara uymayan yolcular hakkında Kural Tanımaz Yolcu Tespit Tutanağı tutularak, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’ne bildirilmekte olup, yürürlükteki yasal düzenlemeler uyarınca idari para cezası uygulanmaktadır.”

(ENG) Post-Landing Seatbelt Use: “Dear passengers, our aircraft has not yet reached its parking position. Please do not unfasten your seatbelt, stand up, or open the overhead compartments until the seatbelt sign has been switched off. It is strictly forbidden to stand up, open overhead compartments, or be present in the aisle before the aircraft has reached its parking position and the seatbelt sign has been turned off.

After the aircraft reaches the parking position and the seatbelt sign is turned off, please respect the disembarkation priority of the passengers in front of or around you and wait for your turn. Do not stand up or proceed in the aisle before it is your turn to exit. Passengers who do not to comply with the rules will be reported to the Directorate General of Civil Aviation through a Disruptive Passenger Report, and an administrative fine will be imposed in accordance with the applicable legal regulations.”