Kalp damar yaşı nedir, hangi faktörler yüzünden takvim yaşının önüne geçer?

Kronolojik yaşınızla kalbinizin yaşının aynı olmayabileceğini biliyor muydunuz? Çeşitli faktörler, kalbinizin daha hızlı yaşlanmasına veya genç kalmasına yol açabiliyor. Kalbiniz hızlı yaşlandığı zaman da kardiyovasküler hastalıklara yakalanma riskiniz ne yazık ki artıyor. Bu nedenle, eğer kalp damar yaşınız normal yaşınızdan daha ilerideyse alışkanlıklarınızı değiştirerek daha sağlıklı bir yaşam tarzı geliştirmeniz büyük bir önem taşıyor. Bu yazımızda, kalp damar yaşının ne olduğunu, nelerden etkilendiğini ve nasıl aşağıya çekilebileceğini sizler için kaleme aldık.

Kalp damar yaşı nedir?

Kardiyovasküler yaş olarak da bilinen kalp damar yaşı, kalbin ve büyük atardamarların yaşı olarak açıklanıyor. Bilim desteğiyle hesaplanan bu yaş, dolaşım sisteminin sağlığını anlamaya fazlasıyla yardımcı oluyor.

Kalp damar yaşı hesaplanırken tansiyon, kolesterol, beden kitle indeksi, sigara kullanımı, fiziksel aktivite sıklığı, ailenin kalp ve damar hastalıkları geçmişi ve kan şekeri gibi unsurlar göz önünde bulunduruluyor. Bu unsurların olumsuz bir şekilde değerlendirildiği insanların kalp damar yaşları, genellikle takvim yaşlarının üstünde çıkıyor. Örneğin, çok fazla sigara içen ve yeteri kadar egzersiz yapmayan 30 yaşındaki bir insanın kalp damar yaşı 40 çıkabiliyor.

Kronolojik yaş ve kalp damar yaşı arasında büyük bir fark olduğu zaman kalp yetmezliği ve damar tıkanıklığı gibi kalp damar hastalıklarına yakalanma riski artıyor. Bu yüzden, kalp damar yaşını hızlıca ilerleten faktörleri öğrenmek ve bu faktörlere yönelik aksiyon almak büyük bir önem taşıyor.

Kalp damar yaşını hangi faktörler etkiler?

Kalp damar yaşı, çeşitli durumlar yüzünden takvim yaşından daha hızlı bir şekilde ilerleyebiliyor. Şimdi, bu durumları sizlerle paylaşmak istiyoruz:

• Sigara ve alkol kullanımı: Sigara damarları daraltıp sertleştirirken alkol de tansiyonun yükselmesine ve kalp ritminin bozulmasına neden oluyor. Uzun vadede kalp riskine ve felce zemin hazırlayan sigara ve alkol, kalp damar yaşını yaklaşık 15 yıl ileriye atıyor.
• Yanlış beslenme: Doymuş ve trans yağlardan, aşırı tuz ve şekerden ve işlenmiş gıdalardan oluşan beslenme düzenleri, kalbe ve damarlara zarar veriyor. Yanlış beslenme yüzünden kalp damar yaşı 30 yıl ileriye gidiyor. Amerikan Kalp Derneği’nin yaptığı bir araştırma, 10-15 yaşındaki obeziteye sahip çocukların damar yaşlarının 45 olduğunu kanıtlıyor. Bu nedenle, sağlıklı ve dengeli beslenmenin önemi ön plana çıkıyor.
• Yüksek stres: Kronik stres, kalp atışını hızlandırıyor, tansiyonu artırıyor ve damarların yapısını negatif bir şekilde etkiliyor. Uzmanlar, sınav stresinin gençlerin kalp damar yaşına 3-5 yıl eklediğini vurguluyorlar. Kısacası, 18 yaşına gelmiş ve hayatı boyunca en az iki tane sınava girmiş bir gencin kalp damar yaşı 25-28 aralığında oluyor.
• Fiziksel açıdan hareketsizlik: Düzenli olarak spor yapmayan insanlarda damar sertleşmesi ve yaşlanması açığa çıkabiliyor. Aynı zamanda, hareketsiz bir yaşam tarzı sonucunda kalp kasları ve dolaşım sistemi zayıflıyor.
• Yetersiz ve kalitesiz uyku: Yeteri kadar uyumamak veya iyi uyuyamamak, obezite ve diyabet gibi hastalıkların riskini artırıyor. Ayrıca, uykusuzluğun sirkadiyen ritmi, metabolizmayı ve hormonal dengeyi de olumsuz etkilediğini vurgulamalıyız.

Kalp damar yaşınızı nasıl aşağıya çekebilirsiniz?

Kalp damar yaşını ilerleten faktörlerden de anlaşılacağı üzere, bu yaş genellikle yaşam tarzı alışkanlıklarından etkileniyor. Bu nedenle, kalp damar yaşının hızlı bir şekilde artmasını engellemek bireye bağlı oluyor. Sağlıklı bir yaşam tarzının geliştirilmesi sayesinde kalp damar yaşı destekleniyor.

Kalp damar yaşınızın kronolojik yaşınızdan küçük olmasını istiyorsanız ilk olarak sigara ve alkol gibi kötü alışkanlıklardan vazgeçmelisiniz. Bu alışkanlıkları birden bırakamıyorsanız tüketimi azaltarak yola çıkabilirsiniz. Bununla birlikte, haftada en az 150 dakika orta yoğunluklu aerobik egzersiz yapmaya özen gösterebilirsiniz. Yürüyerek, yüzerek veya bisiklet sürerek kan dolaşımınızı hızlandırabilirsiniz ve damarlarınızın esnekliğini koruyabilirsiniz.

Yanlış beslenme alışkanlıklarından uzaklaşarak da kalp damar yaşınızı gençleştirebilirsiniz. İşlenmiş gıdalar yerine tam tahılları, zeytinyağını, baklagilleri, turunçgilleri, yeşil sebzeleri ve balıkları beslenme düzeninize dahil edebilirsiniz. Aynı zamanda, tuz ve şekeri de dikkatli bir şekilde tüketmeye dikkat edebilirsiniz. Buna ek olarak, her gün 7-9 saat arası kaliteli uykuyla kalbinizi yenileyebilirsiniz ve damarlarınızı koruyabilirsiniz.

Kalp damar yaşını iyileştiren bir diğer durumun da aşk olduğunu belirtmek istiyoruz. Aşık olunduğu zaman stres ve kaygıyı azaltan endorfin hormonu salgılanıyor ve bu sayede hem kalp hem de damarlar destekleniyor. Ailenizden yaptığınız işe kadar hayatınızı şekillendiren her şeyi severek kalp damar yaşınızı aşağıya çekebilirsiniz.

Son olarak, 30-40 yaş civarında total kolesterol, HDL, LDL, trigliserid ve kan şekeri testlerini düzenli olarak yaptırmaya başlamalısınız. Bu testlerle birlikte, tansiyonunuzu da düzenli olarak ölçtürmenizi öneriyoruz. Bu işlemler sayesinde kalp damar sağlığınızla ilgili ortalama 10 yıl içinde karşılaşabileceğiniz potansiyel durumların farkına varıp erkenden önlem alabilirsiniz. Kalp damar yaşınızı hesaplamak için buraya tıklayabilirsiniz.

İlginizi çekebilir: Biyolojik yaş nelerden etkilenir ve nasıl genç tutulur?