Uzayda ilk veri merkezi! AxDCU-1 ISS’ye ulaştı

Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) yeni bir dönemi başlatabilecek önemli bir adım atıldı. Axiom Space ve IBM’in açık kaynak tabanlı Red Hat birimi tarafından geliştirilen AxDCU-1 adlı prototip veri merkezi, 24 Ağustos’ta SpaceX’in 33. ticari ikmal göreviyle ISS’ye ulaştı. ISS Ulusal Laboratuvarı tarafından desteklenen proje, yeryüzündeki veri merkezlerinde kullanılan teknolojilerin uzay ortamında uygulanabilirliğini test edecek.

Axiom ve IBM’den uzayda veri merkezi

AxDCU-1, Red Hat’in Device Edge platformu üzerinde çalışıyor ve konteyner tabanlı uygulamaları yörünge koşullarına uyarlanmış şekilde işletiyor. Sistem, kısıtlı bağlantı ve donanımın bağımsız çalışması gereken koşullar göz önünde bulundurularak geliştirildi. Platformun kalbinde ise düşük kaynak tüketimi için optimize edilen Kubernetes’in hafif sürümü MicroShift yer alıyor. Bu sayede konteyner tabanlı iş yükleri hem güncellenebiliyor hem de uzaktan yönetilebiliyor.

Uzay koşullarına özel olarak geliştirilen sistemde delta güncellemelerle yalnızca değişen kod parçaları aktarılıyor. Bu yöntem hem sınırlı bant genişliği kullanımını en aza indiriyor hem de güncellemelerin daha hızlı yapılmasını sağlıyor.

Ayrıca otomatik geri alma ve kendi kendini onarma özellikleri herhangi bir arıza durumunda sistemi insan müdahalesine gerek kalmadan güvenli bir sürüme döndürüyor. Red Hat Bilim ve Uzay Baş Mimarı Tony James bu özelliklerin özellikle uzay ortamında kritik olduğunu belirterek “Sistem hataları kendi kendine algılayıp kararlı bir sürüme dönebiliyor” ifadelerini kullandı.

ISS Ulusal Laboratuvarı’ndan Patrick O’Neill ise uzun süredir araştırmacıların en büyük sorunlarından birinin veri transferi ve anlık analiz eksikliği olduğunu vurguladı. ISS’de işlenen verilerin Dünya’ya aktarılması sınırlı bant genişliği nedeniyle zaman alırken, AxDCU-1 ile verilerin doğrudan yörüngede işlenmesi bu sorunu aşmayı hedefliyor. Böylece bilim insanları, deneyler sürerken verileri anında analiz edebilecek ve gerektiğinde devam eden deneylerde ayarlamalar yapabilecek.

Özellikle yaşam bilimleri ve biyomedikal araştırmalarda büyük fayda sağlaması beklenen bu yaklaşım, uzayda yürütülen bilimsel çalışmaların hızını ve verimliliğini artıracak. AxDCU-1’in ISS’de geçireceği süre boyunca toplanacak veriler, uzay tabanlı veri merkezlerinin gelecekte nasıl ölçeklendirilebileceğine dair de kritik ipuçları sağlayacak.