Çalışanların Mental Sağlığı Nasıl Desteklenir? Neden Önemlidir?

Kurum kültürünü temellendirmiş, başarılı ve gelişime açık bir şirket olma yolundaysanız çalışan sağlığını gündeminizden düşürmemeniz gerekir. Ekibinizin sağlıklı ve mutlu olması, daha güçlü bir motivasyonla ve çok daha yüksek bir verimle çalışabilecekleri anlamına gelir. Bu yüzden pek çok şirket, mutlu çalışan profili oluşturmayı önemser ve bu konuda ciddi yatırımlar yapar.

Çalışanların Mental Sağlığını Desteklemek Neden Önemlidir?

Çalışan bireyler, iş süreci boyunca pek çok farklı değişkene maruz kalır ve her birey, bu değişkenlerden farklı biçimlerde etkilenir. Çalışma ekipleri, farklı etkenlere maruz kalan bu bireylerin denge ve uyum içerisinde bir araya gelmesiyle oluşur. Dolayısıyla ekibinizin mental sağlık durumunu iyi yönetebilmek için çalışan psikolojisine odaklanmalısınız. Bu noktada iş ortamındaki hangi etkenlerin çalışan psikolojisine olumsuz yansıyabileceğine değinmek iyi olabilir.

Çalışanların mental sağlığı üzerinde etkili olan faktörleri birkaç temel başlık altında toparlamak gerekirse iş tasarımı, işin gelecekte vadettikleri, şirketin kurum kültürü ve lider profili şeklinde dört farklı unsur sayılabilir. Ekipteki herkesin kendisini iyi ve mutlu hissetmesi için bu dört unsurun birbirini besleyerek dengeli bir bütünlük oluşturması gerekir. Aksi durumda oluşan iş baskısı, stres ve huzursuzluk gibi birçok olumsuzluk; çalışanları depresyona sürükleyebilir. Ekipteki herhangi bir bireyin mental açıdan kendini iyi hissetmemesi, tüm ekibin verimini düşürebilir. 

Çalışma Ortamındaki Olumsuzluklar Çalışan Psikolojisine Nasıl Yansır?

Ne kadar profesyonel ve deneyimli bir ekip oluşturulursa oluşturulsun, duygu durumu ve mental sağlığın çalışan performansını etkilemesini önlemek mümkün olmayabilir. İş psikoloğu Barış Gürkaş da mutluluğun sürekli peşinden koşulan, toksik bir kavrama dönüşmemesi gerektiğini vurguluyor. Şirketlerin çalışanların da mutsuz olabileceğini, bu durumun hayatın olağan bir parçası olduğunu kabul edip onlara mental sağlık desteği sağlamasını öneriyor. Peki, iş yeri ya da ofislerdeki hangi unsurlar çalışanları nasıl etkiliyor?

İş Tasarım Süreci

İş tasarımı, çalışan psikolojisini olumsuz etkileyebilen unsurların ilki. Çalışanlar arası görev dağılımı, işin kolaylaştırılması, birkaç işin bir arada organize edilerek birleştirilmesi gibi birçok süreci içine alan bu unsur; iyi yönetilmediğinde çalışanlar üzerinde ciddi bir iş yükü ve baskı oluşturabilir.

Çalışanın yoğun bir çalışma temposuna maruz kalmasının ve yorulmasının yanı sıra kendisinden bekleneni yerine getirememekle ilgili olumsuz bir psikoloji geliştirmesine de yol açabilir. Kariyeri konusunda kendini umutsuz ve hevessiz hissedebilir. İş tasarım sürecinin iyi yönetilmemesi hem çalışanın bireysel performansını hem ekip içindeki verimliliğini doğrudan aşağıya çekebilir.

Kurum Kültürü

Pozitif, güçlü ve başarılı bir ekibin temel ihtiyaçlarından biri; iyi şekillendirilmiş bir kurum kültürüne sahip olmak. Kurum kültürü, çalışanları aynı paydada buluşturup bütünleyen ortak değerler olarak özetlenebilir. Çalışan bağlılığını ve mutluluğunu, şirket içi iletişimi artırmak için çok önemli olan kurum kültürü; aynı zamanda şirketin sektöründe yarattığı izlenimi ve değeri de belirler.

Kurum kültürünün inşa edilemediği şirketlerde çalışanların aidiyet hissetmesi ve özgürce fikir üretip paylaşması zorlaşabilir. Kendini ekip arkadaşları veya yöneticileriyle aynı bütünün parçası gibi hissedemeyen çalışanların mental sağlığını koruması zorlaşabilir.

Çalışan-Yönetici İlişkileri

Çalışan psikolojisini etkileyen bir diğer unsur, kurum içi hiyerarşik düzen. Kurum kültürünün de önemli bir parçası olan bu düzen, çalışanların idarecileriyle nasıl bir iletişim ve etkileşim hâlinde olduklarını belirler. Yönetim birimlerinin de ekibin bir parçası olduğu düşünüldüğünde çalışanlar ile aralarında bir kopukluğun, iletişim sorununun ya da uyumsuzluğun bulunması ekibin mental esenliğini bozabilir. Çalışanlar ile yöneticiler arasındaki karşılıklı nezaket ve samimiyet ise çalışanların kurum içerisinde daha mutlu olmasını ve aidiyet duygusunu geliştirmesini sağlar. 

Ofis İçi Düzen ve Sosyalleşme İmkânları

Çalışanlarınıza sunduğunuz mekânsal, teknolojik ve sosyal imkânlar da çalışan psikolojisini etkiler. Yeterince ferah olmayan, kullanışlı ve konforlu bir şekilde dekore edilmeyen çalışma ortamları çalışanlarınızın zaman içerisinde kendilerini bunalmış, mutsuz ve yorgun hissetmesine yol açabilir.

Ekip içi sosyal iletişimi artıracak aktivitelerin, çalışanların kurum içerisinde sosyalleşebilecekleri alanların ihmal edilmesi de mutsuzluk yaratabilir. Ayrıca teknolojik açıdan yeterli imkânların sağlanmaması, çalışanların iş yüklerinin artmasına sebep olacağı için yine mental sağlığı olumsuz etkileyebilir.

Ekibinizin Mental Sağlığını Desteklemek İçin Neler Yapabilirsiniz?

Şirket içerisinde çalışanların mental sağlığının gözlenip dengelenmesi, birçok şirket için zaten gündemin bir parçasıydı ancak modern yaşamın getirileriyle artık herkes için bir zorunluluğa dönüştü. Yoğun hayat temposu, daha az sosyalleşme eğilimi, kalabalık şehirler, yoğun trafik gibi birçok sebep; çalışanların mental sağlığını dengeleyebilmesini zorlaştırdı. Peki, ekibinizin daha mutlu ve pozitif hissetmesi için siz neler yapabilirsiniz?

• İş tasarım süreçlerinde çalışanlarınızın bireysel ihtiyaçlarını, yeteneklerini ve performansını göz önünde bulundurabilirsiniz. İş süreçlerini ekipteki her bireyin çalışma yöntemlerine ve hızına uygun olarak tasarlayabilir, böylece çalışanlar üzerinde oluşabilecek baskıyı önleyebilirsiniz.
• Çalışanlarınızı iyi tanımalı ve onların yeteneklerini özgürce kullanmalarına izin vermelisiniz. Kendi çalışma stillerini oluşturabilen, yetenek ve becerilerini kullanabilen çalışanlar; kendilerini her zaman daha özgür ve yeterli hisseder.
• Ekip içi mutluluğu artırabilmek için işleri mümkün olduğunca iş birliğine ve iletişime açık bir şekilde düzenleyebilirsiniz.
• Çalışanlarınızın iş dışındaki sorumluluklarını önemseyebilir ve ihtiyaç duydukları takdirde onlara talep ettikleri zamanı tanıyabilir, böylece çalışan bağlılığını ve mutluluğunu artırabilirsiniz.
• Kronik hastalık ve ilaç kullanımı gibi bireysel durumları öğrenip çalışanınızın iş sürecini buna uygun tasarlayabilirsiniz. Solunum problemi ya da kapalı alan korkusu yaşayan çalışanların pencere kenarında konumlandırılması ve mola saatlerini ilaç kullanımına göre düzenleyebilmesi gibi küçük detaylar çalışanınızın çok daha iyi hissetmesine yardımcı olabilir. 
• Çalışanları depresyona iten sebepler arasında aşırı iş yükü ve sorumluluk da var. Ekibinizdeki her bireyin kendisi ve sosyal yaşamı için ihtiyaç duyduğu boş vakte sahip olmasını sağlamalısınız. İş süreçlerinin iyi planlanması ve çalışanların mesai saatleri dışında işten uzaklaşmasına imkân tanınması, daha mutlu bir ekiple çalışmanıza yardımcı olur.
• Çalışanların harcadıkları eforun karşılığını alamamaları da mental sağlıkları üzerinde ciddi bir baskı yaratabilir. Maaşlar ve yan haklar belirlenirken çalışan beklentisini ve performansını göz önünde bulundurabilirsiniz. Bununla birlikte çalışanların ekonomik ve sosyal güvencelerinin de şirket tarafından sağlanması gerektiğini unutmamalısınız.
• Çalışanınızın iş ve sosyal yaşamı arasındaki dengeyi dilediği gibi kurabilmesi için esnek çalışma modellerinden faydalanabilirsiniz. Tamamen uzaktan ya da hibrit çalışma modelleri, çalışanın iş yaşamını ihtiyaçlarına en uygun şekilde düzenleyebilmesine ve kendini daha özgür hissetmesine imkân tanır.
• Uzaktan çalışma modellerinde çalışanın yalnız bırakılmaması da mental sağlığı açısından önemli. Yaşadığı herhangi bir sorunda anında destek alabilmesi, fikirlerini ve duygularını özgürce paylaşabilmesi için kurum içi ortak bir dijital iletişim uygulaması edinebilirsiniz. Ayrıca çalışanlarınızla düzenli bireysel toplantılar yapabilir, çalışma süreçleri hakkında bilgi toplayabilirsiniz.
• Ortak bir mekânda çalışmayı tercih edecekseniz ofis düzeninin de çalışan mutluluğunu ciddi anlamda etkileyebileceğini unutmayın. Çalışanların rahatça hareket edebileceği, çalışma aralarında bir araya gelip sosyalleşebileceği ferah mekânlar, çalışanların esenliği için çok önemli. Ayrıca çalışma ortamlarında yeterli ve kaliteli teknolojik ürünlerin bulunması da bu açıdan faydalı olur.
• Güçlü bir kurum kültürü de çalışanların mental sağlığını desteklemek için önemli bir etken. Şirketinizde mutlaka her bir uzvun benimsediği ortak değerler yaratmalı, çalışanlarınızı bu değerler etrafında bir araya getirmelisiniz. Samimiyetin, nezaketin, adaletin, tarafsızlığın ve eşitliğin bulunduğu çalışma ortamları; çalışan mutluluğunu sağlar ve uzun ömürlü kılar.
• Kurum kültürünün bir parçası olarak gelenekselleştirilmiş sosyal etkinlikler ve düzenli aralıklarla gerçekleştirilen aktiviteler de çalışanlarınızın kendini daha iyi hissetmesini destekler.

Ekibinizin mental sağlığını desteklemek için dilerseniz kaygı yönetimi, stres ve öfke kontrolü, kaliteli iletişim gibi çeşitli alanlardaki kurumsal eğitim çözümlerimizden faydalanabilirsiniz.