Gelecek Kaygısı Yaşayan Gençler

Yaşamın ilk yıllarından itibaren başlayan eğitimin kademesel olarak ilerlemesi kişinin üniversite yıllarına kadar nasıl bir yol izleyeceği hakkında fikir verirken, üniversiteden mezun olma eğitimin genellikle son kademesi olması sebebi ile belirsiz bir sürecin başlangıcıdır. Bununla birlikte, öğrencilik yaşamının bittiği yeni bir döneme girecek olmak gençlerin bu yeni dönemi nitelikli bir hale getirip getiremeyeceği konusunda endişe duymasına sebep olabilir. Üniversitenin son yılı öğrencilerin mezun olduktan sonra hayatlarında yeni bir döneme girmeleri açısından ayrı bir öneme sahiptir. Bu dönem, çeşitli sorumluluklar alması gerektiği konusunda kaygı yaratabilir.

Kişinin aklına gelebilecek soru işaretlerinden bazıları ailenin desteğinin yitirilmesi ve yaşam mücadelesinde yalnız kalacağı korkusu olabilir. ”Eskiden var olan destek olmadan idare edebilir miyim?” endişesinin yanı sıra bireysel sorumluluk almaya dair korku ortaya çıkabilir : “Kendi kendime yeterli olabilecek miyim?” gibi soru işaretleri aklına gelebilir. Bu durum genç için oldukça büyük bir değişikliktir. Genellikle değişimler, bizi eskiden yeniye, devam eden aynı durumdan farklı bir başka duruma ve bilmediğimiz yeni bir yere sürükler.  Bu değişimler, geleceğin belirsizliğini hissettirebilir. Geleceğe yönelik belirsizlik de yoğun bir şekilde kaygı duyulmasına sebep olabilir.

Gelecek kaygısını yenmek için yapabilecekleriniz 

•  Kaygının optimum düzeyde varlığı aslında kişinin kaygı duyduğu unsura karşı harekete geçmesine, çözüm üretmek için çabalamasına sebep olur. Bir başka deyişle, kaygı hissettiğimizde kendimizi o durum konusunda uyarır, önlem alır ve tehdidi azaltmak için harekete geçeriz. Bu sebeple, günlük hayatımızı işlevsiz hale getirmediği sürece kaygının olması var olan şartları iyileştirmek için bir itici güçtür. Kaygı, algılanan tehlikelere karşı bizi uyararak harekete geçmemizi sağlar. Üniversite sonrası süreçte gençler arasında mesleki kararsızlıklar ve belirsizlikler oldukça yaygındır. Dolayısıyla, bu süreçte kaygı duyuyor olmak normaldir ve birçok insanın yaşadığı bir durumdur.
   
• Geleceğe dair kaygı duymak, gelecekte başarısız olacağımız endişesidir. Başarısız olacağımızı düşündüğümüz zamanlarda kendimize dair negatif şeyler düşünmeye başlarız. Bu tutumumuz kendimize olan güvenimizi zedeleyebilir ve çaba gösterme konusunda kendimizde yeterli gücü bulamamamıza sebep olabilir. Bunun sonuncunda da gerçekten başarısız olabiliriz. Bunun yerine daha önce üstesinden geldiğiniz zorlukları ve kişisel gücünüzü kendinize hatırlatacak ifadeler kullanmak daha faydalı olabilir.
   
• Benzer durumda olan diğer insanlar ile kendimizi karşılaştırmak objektif değerlendirme yapmamızı engelleyebilir. Kaygılı hissettiğimiz bir konuda başkaları ile bir kıyaslama yapmak, hissettiğimiz kaygı sebebi ile doğru bir değerlendirme yapmamayı beraberinde getirir. Bu sebeple, kendimizi karşılaştırdığımız kişilerin mevcut şartlarının daha iyi olduğu yargısına varmamızı sağlayabilir. Bu durum da kaygı düzeyimizi ve kendimize olan güvenimizi olumsuz etkileyebilir.
   
• Geleceğe dair yaşanılan kaygının en büyük nedenlerden biri belirsizliktir. Geleceğe dair plan yapmak önümüzdeki belirsiz süreci daha belirli bir hale getirmemize olanak sağlar. Yaşanılan bir aksilik karşısında alternatif bir planı olan kişiler genellikle krizden daha az etkilenirler. Bu sebeple, birden çok seçeceğin bulunduğu bir planlama yapmak, bir yol haritası belirlemenizi sağlayarak olumsuz bir durumla karşılaştığınızda alternatifleriniz olduğunu hatırlamanıza olanak tanır. Genellikle yaşanan olumsuz bir durumdan çok zarar gören kişiler bu olumsuzluk karşısında alternatifi olmayan yani hazırlık yapmayan kişilerdir. Hedefin belli olmadığı noktalarda da kaygı artar. Yol haritası bu nedenle de oldukça önemlidir.
   
• Kaygı anında hedef belirlerken zaman zaman gerçekçi olmayan ya da var olan şartlar için çok yüksek olabilecek hedefler belirleme eğiliminde olabiliriz. Öncelikle, daha kolay gerçekleştirebileceğimiz hedeflerden başlamak kendimize olan güvenimizi arttıracağı için kaygımızı kontrol altına almamızı sağlamamızda faydalı olabilir. Örneğin, planladığınız ve başarmayı çok istediğiniz bir iş mülakatı için hazırlık aşamanızı planlarken mülakatta karşınıza çıkabilecek sizin daha hakim olduğunuzu düşündüğünüz konulardan çalışmaya başlayabilirsiniz.
   
• Yaptığınız planda yolunda gitmeyen herhangi bir durum ile karşılaştığınızda önce bu durumun üstesinden nasıl gelebileceğinizi düşünmeye çalışın. Yaşanılan olumsuzluğun tek başına üstesinden gelmeniz baş etme gücünüzü ve kendinize inancınızı olumlu etkiler. Bu sebeple, olumsuzluk karşısında dışarıdan yardım istemek akla gelse de öncelikle kendi kendinize nasıl bir yol izleyeceğinizi düşünmek daha faydalı olacaktır.  Tek başınıza denediğiniz çözüm yolu sizi sonuca ulaştırmasa dahi, çabalamış olmanız size bir ivme kazandırır ve daha önce denediklerinizi tekrar denemenizi kolaylaştırır.

Son olarak, yaşanan kaygı aşırı olduğunda kişinin günlük hayatını olumsuz etkilemeye başlayabilir. Böyle bir durumda psikolojik destek almak faydalı olacaktır.

Kaynak: Yaşantı Psikoloji