Kararsız Kalma: Belirsizlik Sendromu Nedir? Nasıl Giderilir?

Belirsizlik Sendromu Nedir?

Belirsizlik sendromu, insanın hayatında neler olacağını bilememesi ya da bir sonraki adımda ne yapacağına karar verememesi durumudur. Sonucunu bilmediğiniz ya da kontrol edemediğiniz her durum sizi belirsizliğe sürükler. Bu belirsizlik geleceğe yönelik adımlar atmanızı engelleyen bir tıkanıklık hâli yaratabilir. Böylece içinde bulunduğunuz durumu çözmek için kararsız kalabilir, istikrarınızı yitirerek olumsuz duygu ve düşünceler içerisinde savrulabilirsiniz.

Birey, hayatını normal seyrinde sürdürebilmek için kesinliğe ihtiyaç duyar. Belirsizlik ise bireye kendini tehdit altında hissettirebilir. Bu durumda birey, yaşamsal kararlarına yön veremeyecek bir hâle gelebilir.

Belirsizlik sendromunun tespit edilebilmesi için bir uzmandan destek alınması önemlidir. Böylece duygularınızın kökenini irdeleyebilir, sizi hareket etmekten alıkoyan durumu algılama biçiminizi değiştirebilirsiniz.

Belirsizlik Sendromunun Belirtileri Nelerdir?

Belirsizlik sendromu hem gündelik hem iş hayatınızı olumsuz yönde etkileyebilecek pek çok semptomun ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu semptomları şöyle sıralayabiliriz:

• Düşük öz güven,
• Düşük motivasyon,
• Düşük performans,
• Unutkanlık,
• Dikkatini toplamakta güçlük çekme,
• Uyku ve beslenme problemleri,
• Öfke patlamaları,
• Sürekli yorgunluk hâli,
• Duygusal çalkalanmalar,
• Bireysel ilişkilerde sorunlar,
• Kararsızlık ve istikrarsızlık,
• Hayattan eskisi kadar keyif alamama,
• Karamsarlık,
• Genellikle gergin hissetme,
• Kendi ayakları üzerine duramama.

Belirsizlik sendromu hayatınızın farklı alanlarında ve herhangi bir zamanında ortaya çıkabilir. İş ve aşk hayatınızda, maddi konularda ya da sosyal yaşantınızda belirsizlik yaşayabilirsiniz. Ancak önemli olan bu belirtileri ortaya çıkaran temel konu ve alanların net olarak belirlenmesidir. Böylece hissettiğiniz duygu ve ihtiyacınız arasındaki ilişkiyi kurmanız kolaylaşabilir.

Belirsizlik Sendromu Nasıl Giderilir?

Birey her ne kadar konfor alanı içerisinde güvenli bir şekilde yaşamak istese de geleceğin belirsizliği bir o kadar hayatın gerçeği olarak karşısında durur. Ancak bir sonraki adımın belirsizliği, hayatı ve olacakları kontrol edememe hissi; yaşadığınız günü anlamsız kılabilir. Hayatınıza, işinize ve geleceğinize anlam kazandırmaksa bu duygu ve düşüncelerle nasıl baş edeceğinizi öğrenmekten geçiyor.

Belirsizlik sendromuyla başa çıkmak için şu yöntemleri uygulayabilirsiniz:

Belirsizliği Yok Edemeyeceğinizi Fark Edin: Belirsizlikle başa çıkmak için her şeyi kontrol altında tutamayacağınız, sosyal yaşantınızda, iş hayatınızda ya da girdiğiniz herhangi bir ortamda kontrol edemeyeceğiniz durumlarla karşı karşıya kalabileceğiniz gerçeğini kabul etmekle başlayabilirsiniz. Geleceğin size iyi ya da kötü ne getireceğini bilemezsiniz. Bu durum karşısında paniğe kapılarak kendinizi bloke etmek yerine içinde bulunduğunuz durumu kabul ederek geleceğin daha iyi olması için çabalayabilirsiniz.

Kendinizi Daha İyi Tanıyın: Belirsizlik hissiyle baş edebilmek için en etkili ve birincil yöntemlerden biri de kişinin kendisine dair derin bir farkındalık geliştirmesi. Duygularınızı, sınırlarınızı, hangi durumlarda nasıl tepki verdiğinizi net olarak bilmek; sizi belirsizliğe sürükleyen durumları keşfetmenize yardımcı olabilir. Bunun için öncelikle gün içinde karşılaştığınız olaylara ilişkin ne düşündüğünüzü ve nasıl hissettiğinizi not alabilirsiniz. Böylece düşünce ve duygularınız arasında bir köprü oluşturarak duygu farkındalığınızı artırabilirsiniz.

Yeni Beceriler Geliştirin: Bireyin eksik yönlerini keşfederek bu yönlerini geliştirmesi, yeni beceriler edinmesi ve kendisine yatırım yapması, belirsizlik sendromuyla baş edilmesinde en önemli adımlardan biridir. Bireyin kendine değer ve önem vermesi, öz güveninin ve motivasyonunun artmasına yardımcı olur. Aynı zamanda kendi değerinin farkında olan birey, hayatını keyifli ve verimli yaşamanın yollarını daha kolay keşfedebilir.

Aklınıza Gelen Her Düşünce ve Senaryoya İnanmayın: Belirsizliğin yoğun olarak yaşandığı dönemlerde buna bağlı olarak hissedilen stres seviyesi de artar. Ancak stres en olumsuz senaryoların zihinde dönmesine, kendinizi güvensiz ve tehdit altında hissetmenize yol açabilir. Bu durumda stres seviyesini azaltmak için mevcut en iyi senaryoya odaklanarak olumlu duygu ve düşüncelerinizi harekete geçirebilirsiniz. Riskleri, yaratıcılığınızı kamçılayarak sizi bir adım öne taşıyacak hamleler yapmanıza yardımcı imkânlar olarak değerlendirebilirsiniz.

Olumsuz Durum ve Olaylardan Uzak Kalmaya Çalışın: Yanında kendinizi kötü hissettiğiniz kişilerle birlikte olmak, negatif olay ve haberlere sürekli maruz kalmak gibi durumlar karamsar ve gergin hissetmenize ya da öfke patlaması yaşamanıza sebep olabilir. Bu nedenle bir stres azaltma taktiği olarak negatif durum ve haberlerden mümkün olduğunca kaçınabilirsiniz. Kendinizi rahat, sakin ve güvende hissettiğiniz konfor alanları belirleyerek belirsizliğe düştüğünüzde buraları kullanabilir, kendinizi rahatlatabilirsiniz. Bunun için acil durumlarda başvurabileceğiniz rahatlama yöntemleri listesi de oluşturabilirsiniz.

Güvendiğiniz Kişilerden Destek Alın: Güvendiğiniz ve sizinle benzer sorunları yaşayan bireylerle hissettiklerinizi paylaşabilirsiniz. Hem aile hem iş hayatınızda karşılaştığınız ve sizi belirsizliğe sürükleyen problemleri konuşarak alternatif bakış açıları geliştirebilirsiniz. Her sorunun birden fazla nedeni ve çözümü olabilir. Güvendiğiniz kişilerle fikir alışverişinde bulunmak olayları başka bir pencereden görmenize yardım edebilir.

Belirsizlik sendromu; çalışanların verimini düşürebilir. Ayrıca belirsizlik sendromu yaşayan bireylerin davranışları, olumsuz bir iş ortamı oluşturabilir. Bu noktada çalışanlarınızın performansını artırmak ve birbirleriyle uyum içinde çalışmalarını sağlamak istiyorsanız alabileceğiniz en önemli aksiyonlardan biri, şeffaf bir iletişim kurmak olabilir. Çalışanlarla mevcut durum ve beklentileri açıkça konuştuğunuzda belirsizlikleri ortadan kaldırabilirsiniz. Buna ek olarak çalışanların görev tanımını netleştirebilir, önlerindeki belirsizliği giderebilirsiniz.

Ekibinizin bu sendromla nasıl başa çıkılabileceğine yönelik bir eğitim almasını sağlamak da onları bu konuda daha bilinçli hâle getirir. Bu eğitimlerle çalışanlarınızın yaşayacağı stres seviyesini azaltarak performanslarını iyileştirebilirsiniz. Yapay zekâ destekli LMS’mizle ekibinize belirsizlik sendromuyla başa çıkabilecekleri eğitimler sunabilir, çevrim içi konferanslar düzenleyebilirsiniz. Ekibinize destek olabilmek için kendini tanıma anketleri hazırlayabilir ve kişisel gelişimlerini LMS üzerinden kolaylıkla takip edebilirsiniz.