Kişilik Envanteri Nedir? En İyi Kişilik Envanteri Testleri

Kişiliğiniz; yapmaktan keyif aldığınız işleri, yetenekli ve başarılı olduğunuz alanları etkileyebilir. Hangi alanlarda yetenekli olduğunuzu ve bu alanların hangisinde kendinizi daha iyi hissedeceğinizi bilmekse pozitif bir hayat ve kariyer yolculuğu belirlemenize yardımcı olabilir. Bu çerçevede kendinizi daha iyi tanımak için kişilik envanteri testleriyle öz değerlendirme yapabilirsiniz. Öncesinde “Kişilik envanteri testlerinin püf noktaları nelerdir?” ve “Kişilik envanteri testi nasıl cevaplanmalı?” gibi konular hakkında bilgi edinerek karakter analizinizi etkileyebilecek hususları öğrenebilirsiniz.

Kişilik Envanteri Nedir?

Kişilik envanteri; bireyin karakterine ilişkin içgörüleri açığa çıkaran, genellikle ankete dayalı bir öz değerlendirme yöntemidir. Bu değerlendirme genellikle standartlaşmış kişilik envanteri testleriyle yapılır. Testler; bireylerin tutumlarının, motivasyonlarının ve sosyal özelliklerinin yanı sıra farklı alanlardaki güçlü ve zayıf yönlerini değerlendirmeye yardımcı olabilir.

Kişilik testleri çeşitli nedenlerle uygulanabilir:

• Psikolojik sorunların teşhis edilmesi,
• Teorilerin değerlendirilmesi,
• Tedavi sürecinin değerlendirilmesi,
• Kişilik değişimlerinin gözlemlenmesi,
• İlişki danışmanlığı,
• Kariyer ve meslek danışmanlığı,
• İş adaylarının gözlemlenmesi.

Kişilik envanteri testleri aynı anda pek çok kişiye uygulanabilir ve test sonuçları genellikle bilgisayar tarafından hesaplanır. Bir kişilik envanteri testiyle uyumluluk düzeyi gibi tek bir faktör ya da aynı anda birkaç farklı kişilik özelliği ölçülebilir.

İşe Alımlarda Kişilik Envanteri Testlerinin Önemi Nedir?

Değişen insan kaynakları uygulamaları ile insan kaynağının daha etkin yönetilmesi ve çalışma hayatına yönelik süreçlerin daha hızlı yürütülmesi ihtiyacı, kişilik envanteri testlerinin işe alım süreçlerindeki önemini artırdı.

Kişilik envanteri testleriyle adayların kişilik özellikleri, işe uygunluk düzeyleri ve becerileri hızlı bir şekilde ölçülebilir. Böylece adayların takım koordinasyonu ve iş yerinde stres yönetimi gibi hususlarda nasıl davrandıkları anlaşılabilir.

İşe alımda kişilik envanteri testlerinin önemini şöyle sıralayabiliriz:

• Tarafsız bir işe alım süreci sağlar.
• Adayı daha iyi tanımaya yardımcı olur.
• İşe alım sürecini kısaltır.
• İhtiyaca en uygun adayı bulma olasılığını artırır.
• Adayların iş yerine uygun ve uygun olmayan kişilik özelliklerini belirlemeye yardımcı olur.
• Kolayca uygulanabilir ve uygun maliyetlidir.

Kişilik Envanteri Testlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

İş veren için uygulama kolaylığı sağlayan kişilik envanter testleri, adaylar için de kendilerini doğrudan ve ön yargısız biçimde ifade edebilme imkânı sunar. Bu çerçevede kişilik envanteri testlerinin nasıl çözülmesi gerektiği hususu önem kazanır.  

Kişilik envanteri testlerinde doğru ya da yanlış cevap olmadığı için adayların soruları cevaplarken dürüst olmaları gerekir. Çünkü adayların olumlu gördüğü ve cevaplarıyla öne çıkarmaya çalıştığı bir yetenek, aslında başvurduğu pozisyon için uygun olmayabilir. Bu sebeple adayların soruları objektif bir şekilde yanıtlamaları önemlidir.

Adayların soruları doğru anladığından emin olması ve anlamadığı kısımları sormaktan çekinmemesi gerekir. Böylece ortaya çıkan sonuçlar, adayların kişiliklerini daha doğru şekilde ortaya koyabilir. Kişilik analizinizin doğru yapılması ise adaylar için en uygun pozisyonun belirlenmesini ve işe alım sürecinin etkili şekilde yönetilmesini sağlar.

Adayların işe alım süreci öncesinde kişilik envanteri testi örneklerini incelemesi gerçek test sırasında onlara kolaylık sağlayabilir. Adaylar, çeşitli sitelerde farklı perspektiften hazırlanmış pek çok kişilik envanteri testine PDF formatında ulaşabilir ve soruları gözden geçirebilirler.

Dünyada En Sık Kullanılan Kişilik Envanteri Testleri

Kişilik envanteri testleri, dünya genelinde pek çok şirketin işe alım ve karakter analizi süreçlerinde kullanılır. Bu çerçevede farklı kişilik özelliklerini ölçmeye yarayan ve değişik bakış açılarıyla tasarlanmış pek çok teste ulaşmak mümkün.

Dünyada en sık kullanılan kişilik envanteri testlerinden bazılarını şöyle sıralayabiliriz:

Beş Faktör Kişilik Envanteri

OCEAN, CANOE ve Büyük 5 olarak da adlandırılan Beş Faktör Kişilik Envanteri(FFPI); kişiliğin beş temel boyutu olduğu görüşüne dayanır. Bu beş kişilik özelliği; dışa dönüklük, deneyimlere açık olma, öz denetim, uyumluluk ve nevrotikliktir. 

Tamamlanması 10-15 dakika süren test, 100 kısa ve somut ifadeden oluşur. Kişilik envanteri testini çözerken adaylar ifadelerin kişiliklerine ne kadar uyduğunu derecelendirir. Test puanı kişisel özelliklere uygun rolleri belirlemek amacıyla kullanılabilir.

Hogan Kişilik Envanteri

Dr. Joyce Hogan ve Dr. Robert Hogan tarafından 1980’li yıllarda geliştirilen Hogan Kişilik Envanteri(HPI); bireylerin nasıl çalıştıkları, liderlik ettikleri ve işletmenize ne gibi katkıda bulunabilecekleri hakkında değerli bilgiler sağlar.

Beş faktörlü kişilik modeline dayanan Hogan Kişilik Envanteri sosyoanalitik teori bağlamında geliştirildi. Bu teoriye göre sosyal hayatta baskın temalar, başkalarıyla iyi geçinmek ve sosyal hiyerarşide ön plana çıkmak olarak sayılabilir. HPI, temelde bu temalarla ilgili davranışsal eğilimleri ortaya çıkarır.

HPI, kişiliği yedi temel davranışsal eğilime göre ölçer: sosyallik, hırs, uzlaşılabilirlik, tedbirlilik, iç uyum, öğrenmeye açıklık ve yeniliğe açıklık. İş yeterindeki potansiyeli ve yeterliliği ise altı temel mesleki ölçeğe göre belirler: Yöneticilik potansiyeli, hizmet yönelimi, satış potansiyeli, stres toleransı, büro işleri potansiyeli ve kurumsal bağlılık.

Mesleki ilgi ve potansiyele odaklanan HPI; kişisel gelişim, personel seçimi, personeli elde tutma ve liderlik özelliklerini tespit etme gibi amaçlar için kullanılabilir. Toplam 206 soru içeren envanterin tamamlanması 15-20 dakika sürer.

Eysenck Kişilik Envanteri

Eysenck Kişilik Envanteri(EPI), kişiliğin iki yaygın ve bağımsız boyutunu ölçer: dışa dönüklüğe karşı içe dönüklük ve nevrotikliğe karşı kararlılık. Tamamlanması 10-25 dakika süren anketin tamamı 100 evet/hayır sorusundan oluşur. Testte 57 evet/hayır sorusundan oluşan kısa bir anket daha bulunur.

Envanter tamamlandığında üç farklı puan elde edilir:

• E puanı(24 üzerinden verilir.), adayın ne kadar dışa dönük olduğunu gösterir.
• N puanı(24 üzerinden verilir.), adayın ne kadar nevrotik olduğunuzu gösterir.
• L puanı(9 üzerinden verilir.), adayın testi çözerken sosyal olarak ne kadar arzu edildiği hakkında yalan söyleme seviyesini gösterir.

Envanter sonuçlarını yorumlamak için E ve N puanlarına göre kişilik özelliklerinin okunabildiği bir grafikten yararlanılır. Sonuçların çemberin dışına yakın veya uzak olması kişilik özelliklerinin belirginliğini gösterir.

Gözden Geçirilmiş Neo Kişilik Envanteri

Neo Kişilik Envanteri Testi(NEO-PI), 1970’lerde Paul Costa ve Robert McCrae tarafından geliştirildi. Başlangıçta üç temel kişilik özelliğine dayanılarak tasarlanan envantere araştırmalar neticesinde iki kişilik özelliği daha eklendi. Nihayetinde yeniden ele alınarak 2005 yılında son hâline getirilen Gözden Geçirilmiş Neo Kişilik Envanteri(NEO-PI-R), beş kişilik özelliğini ölçmek için kullanılır: deneyime açıklık, öz denetim, dışa dönüklük, uyumluluk ve nevrotiklik. 

Envanterdeki beş kişilik özelliğinin her birinin altı alt kategorisi bulunur.

• Deneyime Açıklığın Altı Yönü: fantezi, estetik, duygular, hareketler, fikirler ve değerler.
• Öz Denetimin Altı Yönü: yetkinlik, düzenlilik, görev bilinci, başarı çabası, öz disiplin ve üzerine düşünme.
• Dışa Dönüklüğün Altı Yönü: sıcaklık, girişkenlik, atılganlık, aktivite, heyecan arama ve pozitif duygular.
• Uyumluluğun Altı Yönü: güvenmek, açık sözlülük, fedakârlık, itaat, tevazu ve hassasiyet.
• Nevrotikliğin Altı Yönü: endişe, öfke/düşmanlık, depresyon, dürtüsellik, öz bilinç ve strese karşı savunmasızlık.

Envanterin yetişkinler, çocuklar ve ergenler için farklı versiyonları bulunur. Psikiyatristler, psikologlar, eğitimciler ve doktorlar tarafından kullanılan envanter; şirketlerin işe alım süreçleri için de kullanışlı bir ölçüm aracıdır. Tamamlanması 30-40 dakika sürer ve toplam 240 sorudan oluşur.  

Korn Ferry Kişilik Envanteri

Korn Ferry değerlendirme testleri; en verimli çalışma ortamını oluşturmak için şirketlerin işe alım süreçlerinde kullanıldığı, kapsamlı bir çalışan değerlendirme envanteridir. Envanterin temel amacı, işverenlerin mevcut iş gücünü değerlendirmelerine ve işe alacakları personelin yeteneklerini keşfederek en uygun adayı belirlemelerine olanak tanımaktır. Birkaç farklı Korn Ferry testi olmakla birlikte bu envanter temelde iki ana kategoriye ayrılır:

• Bilişsel Yetenek Testi: Mekanik kavrayış, uzamsal farkındalık ve muhakeme becerilerini ölçen test; çoktan seçmeli sorulardan oluşur. 
• Kişilik Testi: Bir adayın takım içinde çalışabilme yeteneği ve liderlik nitelikleri gibi temel becerilerini ölçer.

Holland Kişilik Envanteri

Holland Codes olarak da adlandırılan Holland Kişilik Envanteri(RIASEC), Amerikalı Psikolog Dr. John Holland tarafından geliştirildi. Bireylerin kariyer hedeflerini belirlemelerine yardımcı olmak için tasarlanan envanter, bu özelliğiyle diğer kişilik envanteri testlerinden ayrılır.

Holland’ın farklı koşullara karşı yaklaşıma ve ilgi alanlarına göre belirlendiğini öne sürdüğü altı kişilik tipini şöyle sıralayabiliriz:

• Gerçekçi Kişilikler,
• Araştırmacı Kişilikler,
• Sanatsal Kişilikler,
• Sosyal Kişilikler,
• Girişimci Kişilikler,
• Geleneksel Kişilikler.

Adayların kişiliklerine en uygun çalışma ortamını ve koşullarını tespit etmek için özel olarak tasarlanan test 72 sorudan oluşur. 

Kişilik envanterleri hem davranışları hem yetenekleriyle çalışma ortamına kolayca uyum sağlayacak ve değer katacak adayların tespit edilmesinde kritik önem taşır. Çalışanlarınızın iş yerinde hangi kişilik testlerini uygulayabileceklerini ve testlerin sonuçlarını nasıl değerlendirebileceklerini öğrenmeleri için bu konuda eğitim almalarını sağlayabilirsiniz. Yapay zekâ destekli LMS’miz sayesinde çalışanlarınızın eğitim süreçlerini takip edebilir, bu sürecin sonunda işe alım prosedürlerinin daha verimli işlediğini görebilirsiniz.