Mavi Okyanus Stratejisi

Başarılı olanı taklit etmek, hayatın birçok alanında doğru bir yöntemdir, insanı hedefe ulaştırır. İnsan bir  arkadaşından nasıl zayıfladığını, nasıl sigarayı bıraktığını öğrenebilir ve onun yaptığının aynısını yaparak başarılı olabilir. İş hayatında da bu yöntem başarı getirebilir ama başkalarının yaptığının aynısını yapmak, rekabeti sertleştirir ve hayatı herkes için daha zor kılar.

Bunun tersine, başkalarının yaptığını yapmak yerine, farklı bir yol denemek daha akıllıca olabilir.  Bir şirket, tüketiciye sunduğu değeri, yeni baştan tarif edip, yeni bir ürün veya hizmet sunarak, kendine “mavi bir okyanus” yaratılabilir. Bunun tam tersi ise mevcut pazarda rakibin yaptığının aynısını yaparak tüketicilere daha ucuz fiyata ürün-hizmet satmaya çalışmaktır. Bu yöntem, doğal olarak şirketin,  kan-revan içinde kalacağı, “kızıl bir denizde” yaşaması demektir.

Bu teorinin yaratıcıları, W. Chan Kim ve Renee Mauborgne, esas farklılaşmanın mevcudu iyileştirmek değil, yepyeni pazarlar yaratmak olduğunu iddia ederler. (Mavi Okyanus Stratejisi) Kim ve Mauborgne‘a göre, bugünkü bollukla başa çıkabilmek için, tüketiciye hiç sunulmamış teklifleri bulmak, taklit edilemez avantajlar sağlar.

Gerçekten de mevcut pazarda kan-revan içinde rekabet etmek yerine, bir şirketin kendine yeni alanlar açmayı düşünmesi gerekir. Rekabeti taklit ederek rekabet etmek yerine, rekabeti anlamsız kılacak yeni yaklaşımlar geliştirmeye çalışması gerekir.

Bir sektörde başarılı olan bir şirketi rakiplerin taklit etmesi, o sektördeki fiyatların düşmesine yol açar. Bu, tüketiciler için son derece sevindirici bir gelişmedir. Bolluk ve hiper rekabet sayesinde düşen fiyatlar, tüketicinin refahını artırır. Bu gelişme ülkeyi yöneten siyasetçi açısından da son derece olumludur.

Ancak meseleye girişimci açısından baktığınızda durum, tam bir çıkmazdır. Artan maliyetlere rağmen, sektörde birbirinin benzeri hatta aynı ürünleri üreten şirketlerin sayısı hızla artmakta ve herkes birbirini taklit ettiği için, satış fiyatları sürekli düşmektedir. Sektörde şirketlerin hiç biri karlılığını koruyamamakta ve işin içinden nasıl çıkılacağını kimse bilmemektedir. Bugün çoğu sektörde şirketlerin neredeyse tamamı, fiyatların düşmesinden, acımasız rekabetten, yatırımların geri dönüş süresinin uzamasından yakınır.

Taklit etmek insan doğasına çok uygun bir davranış. İnsan, çoğu zaman taklit etmenin dayanılmaz cazibesine kapılır.  Farklı bir şey yapmak, sürüden ayrılmak, insanın en zorlandığı konular arasında yer alır.

Herkes bilir ki, rakibin yaptığını yapmak -kısa dönemde geçici bir başarı sağlasa da-  uzun dönemde kalıcı başarı sağlamaz. Ama buna rağmen, fotokopi makinesinden çıkmış gibi birbirinin aynısı olan hizmet, ürün ve markayla dolu bir dünyada yaşıyoruz. (Jean Baudrillard, Xeroxed World)

Kim ve Mauborgne, farklılaşmanın en etkili ve en kalıcı yolunun Mavi Okyanus stratejisi olduğunu söylerler. Onlara göre, bu stratejiyi başarıyla uygulayan şirketler, kalıcı başarı elde ederler. Mavi Okyanus stratejisini uygulamak, isteyen her şirketin hemen yapacağı kadar kolay bir iş değil elbette ama bu strateji, bir sektörün nasıl yeniden tarif edileceğini, rekabetten farklı bir tüketici vaadinin nasıl oluşturulacağını, bu konuda başarılı olunursa rekabetin nasıl hiç cevap veremeyecek bir konumda kalacağını çok iyi anlatan bir stratejidir.

Pek az şirket Mavi Okyanus stratejisini hayata geçirmeyi başarmış olsa da bu yaklaşım, bir şirketin rekabete bakışını ve sektörde kalıcı başarı sağlayacak iş modeli inovasyonunun nasıl yapılacağını çok iyi anlatan bir yaklaşımdır.

Kaynak: temelaksoy.com