Neden Uçak Yolculuklarında Domates Suyu Içmek Istiyoruz?

yaklarımızın yere temas ettiği anlarda çalışırken yudumlayacağımız, kafede sohbet ederken denemek isteyeceğimiz ya da evde favori dizimizi seyrederken içeceğimiz şeyler arasında domates suyu muhtemelen baya arka sıralarda kalacak, hatta hiç listeye bile giremeyecektir. Fakat nedense ayaklarımız topraktan ayrılıp da 30 bin feet civarında uçmaya başladığımızda, yerdeki seçeneklerin aynıları sunuluyor olsa bile domates suyuna yöneliyoruz. 
Biraz araştırma yaptıktan sonra bu sorunun tek ve basit bir yanıtının olmadığını öğrendik. Nitekim Alman havayolu şirketi Lufthansa da 2010 yılında bu konuyu merak etmiş olacak ki kapsamlı testler yaptırmaya karar vermiş. Lufthansa’nın merakı bizimkinden çok daha mantıklı sebeplere dayanıyor. Her yıl yaklaşık 1.7 milyon litre domates suyu servis ettikleri için (ki bu Almanların çok sevdiği biradan sonra uçakta içilen ikinci popüler içecek) sebebini öğrenmek istemişler.

Araştırma için tam donanımlı bir uçak simülatörüne birkaç gönüllü yolcu bindirilmiş ve basınç, motor sesi, kabindeki nem oranı gibi tüm etkenler birebire uçuştakiyle aynı duruma getirilmiş. Ardından da yolculardan sırasıyla uçakta servis edilen içecekleri tatmaları istenmiş.
Yapılan testlerin sonucunda domates suyu, ilginç şekilde karada olmadığı lezzetli bulunmuş. Bunun üzerine yapılan bilimsel değerlendirme ise şu açıklamayı ortaya koymuş;
”Uçaktaki düşük basınç ve nem dolayısıyla tat alma duyularımız biraz zayıflaşır. Kan daha az oksijen taşıdığı için tüm vücuttaki reseptörler daha az hassas hale gelir. Ayrıca burun ve dudaklar kurur. Bu sebeple karada sevdiğimiz bazı içeceklerin tadı uçakta yeterince tatmin edici olmaz. Domates suyu ise daha asidik bir tat verdiği için taze ve lezzetli bir izlenim bırakır. Ayrıca diğer içeceklere kıyasla daha besleyici olduğu için bazı kişilerin uçak yolculuğu esnasında daha rahat hissetmesini sağlar.”
Fakat bu araştırmanın bir açık yani var; insanlar domates suyunun uçakta daha iyi tat verdiğini önceden bilmiyorlardı? Peki bu içecek uçaklara nasıl girdi ve etkileri nasıl keşfedildi.

Aslında domates suyunun uçaklara nasıl girdiğini tam olarak bilemiyoruz. Muhtemelen kokteyl ya da soslarla birlikte kullanılmak üzere menülere eklenmişti. Ancak 1970’lerden sonra havayolu şirketleri fiyatları ucuzlatmaya çalışırken alkollü içecekleri paralı yapınca, domates suyu gibi bazı içecekler ücretsiz alternatifler olarak dikkat çekmeye başladı. Böylece domates suyu yavaş yavaş ün yapmaya başladı.
Fakat herkes domates suyunu aynı sebepten dolayı da içmiyor. Bazıları tadını daha çok sevdiğini söylerken, bazıları jetlag’tan daha çabuk çıkmasına yardımcı olduğu için, bazısı uykusunu getirdiği için, bazısı da sadece farklı bir şey denemek için domates suyu içiyor. Zira bu yazıyı okuduktan sonra muhtemelen siz de bir sonraki uçuşunuzda domates suyuna daha farklı bir gözle bakacaksınız.