NVIDIA Doğruladı: Bazı RTX 5000 Kartlar Eksik ROP ile Geliyor!

GeForce RTX 5000 Serisinde yaşanan kablo erime sorunlarını konuşadururken, yeni ekran kartlarıyla ilgili akıllara gelmeyecek bir durum ortaya çıktı. Piyasada olan iki aynı model GPU’nun farklı sayıda işlem birimine sahip olduğunu düşünebiliyor musunuz? Onlarca testten geçen ürünlerde böyle şok edici bir senaryo yaşandı.

TechPowerUp, bazı RTX 5090 ekran kartlarında yer alan ROP sayılarının eksik olduğunu keşfetti. Ekran kartları, tasarım özelliklerine uygun olduğunu doğrulamak maksadıyla sıkı testlerden geçen donanımlar. Bu nedenle ortaya çıkan eksik ROP değerleri şaşkınlık verici.

Birazdan detaylarına geleceğimiz durum tüm ekran kartlarını etkilemiyor, baştan belirtelim. Ancak ROP bakımından noksan olan kartların daha düşük performans verdiğini de ekleyelim. Teste konuk olan kart Zotac markalıydı. Bununla birlikte, MSI, Manli, Zotac ve Gigabyte gibi üreticilerin tasarladığı farklı modellerin düşük ROP ile geldiğine dair raporlar var. Daha fazla rapor ortaya çıktıkça bu listenin genişlemesi muhtemel.

RTX 5090: Eksik GPU, Eksik ROP

Teknoloji yayını TechPowerUp, perakende satışta bulunan bazı NVIDIA GeForce RTX 5090 ekran kartlarının daha az sayıda işleme birimiyle geldiğini gösteren bir rapor paylaştı. Test edilen örnek model olan Zotac RTX 5090 Solid, normalde 176 ROP ile gelmesi gerekirken 168 adet etkinleştirilmiş ROP’a sahipti. Aradaki 8 adetlik farkın performans üzerinde küçük ama fark edilir şekilde etkili yarattığı belirtiliyor.

Kıyaslamalarda Zotac RTX 5090 Solid’in biraz düşük performans gösterdiği keşfedildi. Hatta RTX 5090 Founders Edition’dan bile daha zayıftı. Testleri gerçekleştiren kişiler ilk başta ROP sayısına dikkat etmediler ki bu gayet normal. Kim aradaki performans farkının eksik GPU’dan kaynaklandığını düşünebilirdi ki? Bunun yerine yerine saat hızları, güç tüketimi ve soğutma gibi diğer nedenleri araştırmaya başladılar. Ancak iki ekran kartı arasındaki fark ROP sayılarında yatıyordu.

Bir takipçi, Zotac RTX 5090 Solid’in daha düşük teknik özellikler bildirdiğini iddia ederek bu konuda uyarıda bulundu. Kullanıcı sürücüleri yeniden yükledi ve hatta BIOS sürümlerini bile değiştirdi, hiçbir şekilde çözüm bulamadı. Sorunun bir sürücü hatası olması zaten pek muhtemel değildi.

Sonrasında TechPowerUp editörleri de GPU-Z ile donanım özelliklerini kontrol etti ve sonuçların aynı olduğunu gördü. Ekran görüntüsünde görebileceğiniz gibi, ROP sayısı 176 yerine 168 olarak görünüyor. Yani arada %4,5’lik fark var.

RTX 5090 Kartlar Arasındaki Performans Farkı

Teknoloji yayını performans farkını ölçmek için birkaç test gerçekleştirdi. 3DMark Time Spy Extreme testlerinde RTX 5090 FE’ye kıyasla %11’e varan performans kaybı ortaya çıktı, böylelikle bunun sadece tipik bir yazılım raporlama hatası olmadığı doğrulandı.

• NVIDIA Founders Edition: 25439
• Zotac Solid: 22621
• Gigabyte Gaming OC: 26220

Diğer yandan oyunlarda da performans farkı ortaya çıktı. Ancak tüm oyunlar azaltılmış ROP sayısından eşit şekilde etkilenmiyor. Elden Ring, %8,5’lik performans kaybıyla en fazla etkilenen oyun. Starfield ve DOOM Eternal gibi oyunlarda ise FPS kaybı o kadar belirgin değil.

Sorunun Kaynağı Ne?

Sürekli olarak donanım sızıntılarıyla karşılaştığımız MEGAsizeGPU, konuyla ilgili bazı iddialarda bulundu. Kaynak, NVIDIA’nın üretim ortaklarına kusurlu GB202 yongalar gönderdiğini iddia ediyor ve problemin yazılım veya BIOS güncellemeleriyle düzeltilemeyecek bir donanım hatası olduğunu öne sürüyor. Sonuç olarak, Founders Edition modelleri de dahil olmak üzere RTX 5090’lar potansiyel olarak daha düşük ROP ile gönderilebilir.

Hem GPU-Z hem de HWiNFO, NVAPI aracılığıyla verileri alan araçlar. Her ikisi de RTX 5090’ları aynı şekilde raporluyor. Eğer binlerce liralık bu kartlardan birini aldıysanız ilk yapacağınız şey ROP değerini kontrol etmek.

Bildiğiniz gibi, GeForce RTX 5000 Serisi ile stok sorunları yaşanırken kara borsacılar meydana çıkmaya başladı. NVIDIA, belki de biraz kırpılmış GB202 yongalarını kullanarak talebi karşılamak üzere geçici bir çözüm üretmiş olabilir.

Sadece Zotac Değil, Çoğu Markada Mevcut

HXL, zayıflamış hesaplama performansına sahip ancak 176 ROP’a sahip olması gereken RTX 5090’ın Çin’e özgü sürümü olan MSI RTX 5090D’nin ekran görüntüsünü yayınladı. Zotac RTX 5090 Solid’e çok benzer şekilde, bu kart da 8 eksik ROP taşıyor:

Gigabyte, Palit, Inno3D ve MSI gibi ekran kartlarında da aynı durum mevcut:

RTX 5070 Ti de Etkileniyor, Değişim Mümkün

Yeşil takım, hızla yayılan haberler sonrasında resmi bir açıklama yaparak bu durumun sadece birkaç GPU’yu etkilediğini söyledi:

“GeForce RTX 5090/5090D ve 5070 Ti GPU’ların %0,5’inden (yüzde yarım) daha azını etkileyen, belirtilenden daha az ROP’a sahip olunan nadir bir sorun tespit ettik. Bu durumun ortalama grafik performansına olan etkisi %4 oranında, yapay zeka ve hesaplama iş yükleri üzerinde herhangi bir etkisi yok. Etkilenen tüketiciler değişim için kart üreticisine başvurabilirler. Üretim anomalisi düzeltildi.”

Sözün özü, sorun gerçekten de iddia edildiği gibi üretim ve kalite kontrolündeki bir sorundan kaynaklanıyor. Ayrıca sadece GB202 değil, GeForce RTX 5070 Ti modellerinde yer alan GB203 yongalar için de geçerli. İlk etapta sadece RTX 5090’ın adı geçiyordu, şirket kısa süre önce piyasaya sürülen RTX 5070 Ti GPU’larının da etkilendiğini söyledi.

Eğer durumdan etkileniyorsanız, garanti kapsamında satıcı veya kart üreticisi ile iletişime geçebilirsiniz. Bu da ayrı sorun, çünkü yeni Blackwell modellerinde stok sıkıntısı yaşanıyor. Umuyoruz ki uzun süre beklemek zorunda kalmazsınız. Bazı perakendeciler, arzın dört ay içinde istikrar kazanmasını bekliyor.

Sonuç

Ne olursa olsun, bu hem NVIDIA gibi bir markadan beklenen bir şey değil, hem de 2.000 dolarlık ekran kartı için kabul edilebilir bir şey değil. Mesele sadece para da değil. Uygun fiyatlı bir model olsaydı yine de bir kusur söz konusu.

ROP’lar donanımsal olarak devre dışı bırakıldıysa ve NVIDIA üretim sırasında bir şeyler yaptıysa geri dönüş yok. Yaklaşık 10 yıl önce NVIDIA, GTX 970 modelinde yaşanan yanlış VRAM konusunda benzer sorunlar yaşamıştı. Teknik özellikler çok açık. RTX 5090’ın GPU’su 176 ROP’a sahip, müşterilere vaat edilen değer bu.

Ayrıca RTX 5000 lansmanı sonrası yaşanan tek problem ROP eksikliği değil. Stok sorunlarından zaten söz ettik. Öte yanda bir de şirketin daha önce düzeltildiğini iddia ettiği eriyen güç kablosu sorunu var.

Bazı RTX 5000 GPU’larda çökmeler ve kararsızlıklar yaşanıyor, bu da mavi ekran hatalarına neden oluyor. NVIDIA sorunu halihazırda araştırdığını söyledi ancak henüz bir düzeltme için bir zaman çizelgesi yayınlamadı.

Birçok oyuncu ve meraklı tahmin edilebileceği gibi bu lansman sonrası hayal kırıklığı yaşadı. Bazı kişiler, saf performans iyileştirmelerinin fiyat artışlarıyla doğru orantılı olmadığını söylüyor. DLSS’yi aradan çıkardığımızda performans artışları biraz kısır kalıyor.

ROP Nedir?

ROP, Render Output Unit (Render Çıktı Birimi) veya Raster Operations Pipeline (Raster İşlem Hattı) yerine kullanılan bir kısaltma. ROP’lar, GPU’nuzda renkleri harmanlamaktan, kenar yumuşatma yapmaktan ve çerçeve arabelleği arasındaki işlemlerden sorumlu bir donanım bileşeni. Görüntülenecek tüm piksel verilerinin GPU’nun belleğine yazılmadan önce ROP’lardan geçmesi gerekir. Blackwell’de her üst düzey GPC 16 ROP içermekte.

Eksiksiz bir GB202 yongası 12 GPC (192 ROP) barındırabiliyor. Tam GB202 GPU’yu kullanmayan RTX 5090’ın özel GPU’su ise 176 ROP ile birlikte geliyor.

Her bir ROP, piksel çıktısını işler ve ekranınızdaki pikselleri düzenler, ayrıca temel işleme görevlerini gerçekleştirir. ROP’lar, daha önce işlenmiş geometrinin önemli ölçüde daha iyi görünmesini sağlayacak şekilde piksel rengini işleyerek çoklu örneklemli kenar yumuşatma ile yoğun bir şekilde ilgilenir. Raster işlem işlemcileri piksel verilerini belleğe yazmaktan sorumludur. Bunun yapıldığı hıza dolgu oranı denir. ROP’lar ve dolgu oranları 3D grafik kartlarının ilk zamanlarında çok daha önemli bir ölçüttü, artık performans göstergesi olarak pek de kullanılmıyor.

Ekran Kartı Özellikleri Nasıl Öğrenilir?

GPU-Z uygulaması bu iş için biçilmiş kaftan. CPU-Z benzeri bu yazılım ile ekran kartı modelini öğrenmekle kalmayıp en ince özelliklerini bile görebilirsiniz. Bu yazılımı indirmek için bu bağlantıya tıklayabilirsiniz. Son kullanıcıların işine yarayabilecek bazı maddeler ise şu şekilde;

• Name: Ekran kartı model adı/seri adı.
• GPU: Ekran kartının içerisindeki GPU’nun kod adı.
• Technology: GPU’nun dayandığı üretim teknolojisi.
• ROPs/TMUs: Biraz önce bahsettiğimiz gibi, ekran kartının sahip olduğu ROP ve TMU değerleri.
• Release Date: Ekran kartının üretim tarihi.
• Die Size: GPU yonga boyutu.
• Transistors: GPU’nun barındırdığı transistör sayısı.
• UEFI: Evet, ekran kartlarında da UEFI desteği bulunur. Bu destek var ise ekran kartı BIOS tarafından daha hızlı tanınabilir.
• Shaders: GPU’nun barındırdığı gölgelendirici ünite (akış işlemcisi) sayısı. Ekran kartı performansına önemli etkisi vardır.
• DirectX Support: Ekran kartınızın destelediği en yüksek DirectX sürümü.
• Memory Type: Ekran kartı bellek türü.
• Memory Size: Ekran kartı bellek miktarı. 4 GB, 8 GB vs.
• Bus Width: Bellek arayüzü.
• Bandwidth: Bellek bant genişliği.
• Driver Version: Mevcut yüklü sürücünüzün versiyonu.
• Driver Date: Mevcut ekran kartı sürücüsünün çıkış tarihi.
• GPU Clock: Ekran kartı çekirdek saat hızı.
• Memory: Ekran kartı bellek saat hızı.
• AMD CrossFire/NVIDIA SLI: Bu teknolojiler tek anakartta birden çok ekran kartının birlikte çalıştırılması için vardır.
• Computing/Technologies: GPU’nun desteklediği teknolojiler/beceriler.

Sensors

Bu sekmeden ekran kartınız ile ilgili değerleri anlık olarak takip edebilirsiniz.

• GPU Clock: Ekran kartı çekirdeğinin anlık olarak çalıştığı frekans değeri.
• Memory Clock: Ekran kartı belleğinin anlık olarak çalıştığı frekans değeri.
• GPU Temperature: Ekran kartının anlık sıcaklık değeri.
• Fan Speed (%): Ekran kartı fanının o an için ne kadar hızda çalıştığını yüzdelik dilimle gösteren değer.
• Fan Speed (RPM): Ekran kartı fanlarının RPM cinsinden dönüş değeri.

RTX 5000 Serisi Teknik Özellikleri