Para kazanmak için paranızdan olmayın

Bazı planlar kulağa inanılmaz gelebilir ancak bunlara kanmak sandığınızdan daha kolaydır. İşte oyunlaştırılmış görev dolandırıcılığına kanmamanın yolları.

Birçoğumuz yıllardır geçim sıkıntısı yaşıyoruz ve haber başlıkları geleceğin neler getirebileceğine dair kıyamet yüklü tahminlerle dolu. Böyle bir ortamda, birçoğumuzun neden ek iş ya da daha iyi maaşlı yeni bir iş aradığı anlaşılabilir. Ancak dolandırıcılar bunu biliyor ve bu durumdan da faydalanmaya hazırlar. 

Sadece 2024 yılında FBI’a bildirilen istihdam dolandırıcılıkları, dolandırıcılara 264 milyon doların üzerinde para kazandırdı. Bunların çoğu “görev dolandırıcılığı” olarak adlandırılan ve kurbanların ödeme alabilmek için bir “depozito” ödemek üzere kandırıldığı dolandırıcılıklardır. Kulağa inanılmaz gelebilir. Ancak buna kanmak sandığınızdan daha kolay.  

İşte hayalinizdeki işin bir kabusa dönüşmemesi için bilmeniz gerekenler. 

Görev dolandırıcılığı sorunu 

İstihdam veya işe alım dolandırıcılığı genel olarak çeşitli faktörlerin sonucudur: 

• Dijital işe alım platformlarına ve teknolojiye olan saf güven, 

• Yapay zekâ tarafından inandırıcı dolandırıcılık siteleri ve planları oluşturarak suçlular için giriş engelini azaltmak, 

• Kripto paranın sahte doğası, 

• Dolandırıcılıkları kişiselleştirmek için kullanılabilecek büyük miktarda ihlal edilmiş veri, 

• Mağdurların farkındalık eksikliği ve kötü ekonomik koşullar. 

Kesin olan bir şey varsa o da sorunun boyutunun kesinlikle yeterince rapor edilmediğidir. Geçen yıl FBI’a bildirilen 20.000 vaka bile muhtemelen buzdağının sadece görünen kısmıdır. 

Görev dolandırıcılığı nedir ve nasıl çalışır? 

Görev dolandırıcılığı, kurbanları kandırmak için oyunlaştırma tekniklerini kullanan ve giderek artan özel bir istihdam dolandırıcılığı türüdür. FTC sadece 2024 yılının ilk yarısında 20.000 vaka kaydederken bu sayı 2023 yılının tamamında 5.000 idi. Küçük ayrıntılarda farklılık gösterebilirler ancak hepsi şu şekilde çalışır: 

1. İstenmeyen bir kısa mesaj (WhatsApp, Telegram vb.), SMS veya sosyal medya mesajı yoluyla size ulaşılır. 

2. Dolandırıcı, yüklü bir ücret karşılığında basit çevrimiçi görevleri yerine getirerek kolay para kazanmayı vaat eder. FTC’ye göre “ürün güçlendirme” veya “uygulama optimizasyonu görevlerinden” bahsedebilirler ancak genel olarak ayrıntılar hakkında belirsiz kalırlar. 

3. Kaydolursanız çevrimiçi içeriği “beğenmek” veya sahte bir site/uygulamadaki çeşitli düğme kombinasyonlarını tıklamak gibi sıradan görevleri yerine getirmeniz istenir. Sitenin/uygulamanın kendisi Temu gibi yasal bir web sitesinin sahte bir versiyonu bile olabilir. 

4. İlerledikçe ‘kazancınızı’ görüntüleyebilirsiniz. 

5. Bu kazançlar başlangıçta artacak olsa da uygulamanın veya dolandırıcınızın hesabınızı “şarj etmenizi” veya “seviyenizi yükseltmenizi” ya da genellikle kripto para birimi aracılığıyla fona ödeme yaparak “kazançlarınızın kilidini açmanızı” gerektirdiği bir nokta olacaktır.  

6. Tüm dolandırıcılık aslında bununla ilgilidir. Ödeme yaptıktan sonra paranız kaybolur ve bu sahte kazançları telafi etmenin hiçbir yolu yoktur.  

7. Raporlara göre, sizi dolandırıcılara kripto para vermeye ikna etmek için bu yolla başarılı bir şekilde para kazanmış akranlarınızı dinlemeniz için sizi bir grup sohbetine davet edebilirler. Aslında bu kişiler de dolandırıcıdır.  

Büyük resim: Diğer istihdam dolandırıcılıkları 

Görev dolandırıcılığı, istihdam dolandırıcılarının size oynayabileceği tek oyun değildir. Dolandırıcıların kişisel bilgilerinizi ve/veya paranızı ele geçirmeye çalıştığı aşağıdaki yöntemlere dikkat edin: 

• Sizi başvurmaya ikna etmek için tasarlanmış sahte iş ilanları (bazen yasal işe alım sitelerinde). Kişisel bilgilerinizi isteyip yönetici, eğitim, polis kontrolleri vb. gibi uydurma nedenlerle ücret talep edebilirler. 

• Yukarıdaki görev dolandırıcılığı ile aynı şekilde size ulaşan istenmeyen mesajlar ancak işe alım temsilcisi gibi davranan birinden gelen cazip iş fırsatları. Sizden, kişisel bilgi ve para toplamaya çalışacaklardır. 

• Özgeçmişinizi bir işe alım sitesine gönderirseniz dolandırıcılar da sizi bulabilir ve bu şekilde yanıt verebilir. Bir kez daha, paranızı ve kişisel bilgilerinizi istiyor olabilirler. 

Görev dolandırıcılığı için önlem alın  

Neyse ki, birkaç şeyi aklınızda tutarsanız bu dolandırıcıları uzak tutmak zor değildir. 

Yukarıdaki örneklerdeki uyarı işaretlerini hatırlayın, 

• Talep edilmeyen iş tekliflerine asla yanıt vermeyin. Meşru işe alım görevlileri uygun kanallar aracılığıyla ulaşacaktır. 

• Bir kariyer sitesine CV gönderdikten sonra sizinle iletişime geçilirse şirketi/aracıyı araştırın ve dolandırıcılıkla bağlantılı olabilecek herhangi bir çevrimiçi bahsi araştırın. 

• Unutmayın ki bir iş teklifi gerçek olamayacak kadar iyiyse muhtemelen öyledir. 

• Resmî bir mülakat süreci yoksa bu da bazı tehlike işaretleri uyandırmalıdır. 

• Muhtemel bir iş için asla peşin para ödemeyin. Meşru işe alım şirketleri sizden asla böyle bir şey istemeyecektir. 

• Hassas kişisel veya finansal bilgilerinizi resmî olmayan kanallardan size ulaşan ‘işe alım uzmanları’ ile asla paylaşmayın. Bu bilgileri dolandırıcılara satmak veya kimlik dolandırıcılığı için kullanmak isteyebilirler. 

Bir görev dolandırıcılığına kanmak çok zor görünebilir ancak gerçek şu ki bu dolandırıcılık numaraları genellikle birkaç gün içinde gerçekleşir ve oyunlaştırma unsuru sizi gerçekten içine çekebilir. Bazı kurbanların bir servet kaybetmesi görülen örnekler arasındadır. Onlardan biri olmadığınızdan emin olun.