Sayılar Her Zaman Doğruyu Söyler mi?

Bu durum, özellikle pandemi döneminde sağlık istatistikleri bağlamında daha belirgin bir hal almıştır. Ölüm oranları, hastalık yayılım hızları ve aşılama istatistikleri, farklı ülkelerde farklı hesaplama metodolojilerine tabi tutulduğunda, aynı olgunun radikal biçimde farklı yorumlanabildiğine şahit olduk. Bu durum, istatistiklerin yalnızca bir veri analitiği süreci olmadığı, aynı zamanda toplumsal ve politik bağlamlara göre şekillenen bir söylemsel yapı inşa ettiği gerçeğini ortaya koymaktadır.

Matematiksel düşünme, yalnızca hesaplamalar yapabilme becerisi değildir; aynı zamanda sunulan verileri eleştirel bir çerçevede analiz edebilme ve onların bağlam içindeki anlamlarını sorgulama yetisidir. Ancak günümüz eğitim sistemlerinde matematik eğitimi büyük ölçüde formel işlem yetkinliği kazandırmaya odaklanmakta, bireylere istatistiksel manipülasyonları tespit edebilme ve eleştirel analiz yapabilme becerisi kazandırmamaktadır. Sonuç olarak, toplumsal karar alma süreçlerinde bireylerin sayıları sorgulama yetisinden yoksun kalması, güç sahiplerinin istatistiksel verileri diledikleri biçimde kullanmalarına olanak tanımaktadır.

Bu noktada, eğitim sistemlerinin yalnızca matematiksel prosedürleri öğreten değil, aynı zamanda bireyleri eleştirel matematik okuryazarlığıyla donatan bir modele evrilmesi zorunluluk arz etmektedir. Eğitimde kullanılan verilerin doğruluğu, bilimsel metodolojinin gerekliliklerine uygun bir biçimde denetlenmeli ve istatistiklerin yalnızca niceliksel değil, aynı zamanda toplumsal bağlamlarıyla birlikte değerlendirildiği bir anlayış geliştirilmelidir. Aksi halde, sayılar, gerçekliğin nesnel göstergeleri olmaktan çıkıp, belirli güç odaklarının çıkarlarını sürdüren bir manipülasyon aracına dönüşmeye devam edecektir.

Son kertede, istatistikler ve matematiksel analizler, gerçekliği anlamlandırmanın en güçlü araçlarından biri olsa da onların epistemolojik çerçevelerini sorgulamadan kabul etmek, toplumsal adaletin sağlanmasına hizmet etmek yerine, mevcut güç dengelerinin tahkim edilmesine yol açabilir. Bu nedenle, “sayılar yalan söylemez” şeklindeki genel kabul ancak sayıların nasıl üretildiği ve hangi bağlamlarda sunulduğu sorularıyla birlikte ele alındığında anlam kazanacaktır. Sayılar, ancak eleştirel bir aklın süzgecinden geçirildiğinde, hakikatin bir temsilcisi olma potansiyeline sahiptir.

Instagram

X

LinkedIn

Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamıyla yazarlarının özgün düşünceleridir ve Onedio’nun editöryal politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio