Silikon Vadisi: Dünya’nın Teknoloji Merkezi

Silikon Vadisi Nedir?

Amerika Birleşik Devletleri’nin Kuzey Kaliforniya’daki San Francisco vadisinin bir parçası olan Silikon Vadisi, teknolojik yeniliklerin merkezi olarak bilinir . Büyük teknoloji şirketlerine ev sahipliği yapan vadi, teknoloji alanında gelişmelere büyük katkı sağlamaktadır.

Silikon Vadisi’nin İsmi Nereden Geliyor?

Bu bölgedeki firmalar teknoloji ve bilişim firmaları olduğu için bölgede çip (yonca) üretimi çok fazladır. “Silikon kırmık” çipi ifade eder. Bu kelime temel alınarak, bölgedeki yoğun çip üretimini vurgulamak için bu bölgeye Silikon Vadisi adı verilmiş.

Silikon Vadisi kelimesi ilk olarak  1971 yılında, Elektronik Haberler’de yayınlanan bir yazı serisi ile duyuldu. Don Hoefler, yazı serisi için “Silicon Valley USA” başlığını kullanmayı tercih etmişti.

Silikon Vadisinde Hangi Şirketler Yer Alıyor?

Birçok firmanın merkezi veya çıkış yeri burasıdır. Bunlardan dünyaca en bilindik olanları şu şekilde söyleyebiliriz:

• Apple
• Alphabet
• Google
• Facebook
• HP
• Softway
• Netflix
• Microsoft
• Oracle
• Nvidia
• AMD
• PayPal
• Intel
• Cisco Systems
• Maxtor
• Solutions
• Synnex
• Gilead Science
• Adobe Systems
• LinkedIn
• SanDisk
• Tesla
• Twitter
• Yahoo!

Silikon Vadisi Nasıl Dünyanın Teknoloji Merkezi Haline Geldi?

1891 : Stanford Üniversitesi, eski Kalifornia Valisi Leland Stanford tarafından kuruldu. Bu üniversitenin kurulması, bölgenin gelişmesi için çok önemli bir milat taşı.

1910 : Diod iletkeninin mucidi ve kendi deyimiyle “Radyonun Babası” Lee De Forest, Kalifornia’ya yerleşti. 180’den fazla patente sahip olan De Forest; özellikle radyo, kıtalar arası telefon iletişimi, televizyon, radar ve dijital elektroniğin gelişmesine katkıda bulunmuştur.

1939 : Stanford Üniversitesi mezunları Bill Hewlett ve David Packard, üniversitenin de desteği ile Palo Alto’da kampüs yakınındaki bir garajda Hewlett Packard (HP) şirketini kurdular. İlk olarak ölçü ekipmanı ve ölçü cihazları ürettiler. Ürettikleri teknolojilerin çoğu 2. Dünya Savaşı’nda kullanıldı.

1939: Stanford Üniversitesi Dekanı, üniversitenin çevresindeki bütün arazileri teknoloji şirketlerine satarak bölgenin dünyada teknoloji merkezi olmasını sağladı. İlk şirketler arasında General Electric ve Eastman Kodak bulunuyordu.

1939: NASA’ya ait Ames Araştırma Merkezi (ARC) yine bu bölgede havacılık laboratuvarı olarak kuruldu.

1940: Bugün bilgisayar işletimcisi olarak bildiğimiz transistor, William Shockley tarafından icat edildi. Shockley, kendi şirketi olan Shockley Semiconductor Labs’i bu bölgede kurdu.

1956: Silikon Vadisi’nde alınan ilk ödül; William Shockley, John Bardeen ve Walter Brattain’in ilk yarı iletken transistorü icat etmesiyle kazandıkları Nobel Fizik Ödülü oldu. Bu yarı iletken transistorun en büyük özelliği, içinde yarı iletken olarak germanyum yerine silikon kullanılıyor olmasıydı.

Silikon Vadisi Tarihi

1957: Shockley, Bardeen ve Brattain′den tam 1 sene sonra, Shockley’nin kendi şirketinde çalışan “Hain Sekizliler” (Jean Hoerni, Julius Blank, Victor Grinich, Eugene Kleiner, Gordon Moore, Sheldon Roberts, Jay Last, Robert Noyce) Shockley’nin yari iletken transistorünü geride bırakarak daha üstün Fairchild yarı iletken transistörünü geliştirdiler. Farchild, aynı zamanda insanlı ay projesi olan Apollo Programı için de bilgisayar parçası ürettiler.

1963: Doug Engelbert, Fair Stanford Araştırma Enstitüsü’nde ilk bilgisayar faresini (Mouse) geliştirdi ve internet online sisteminin temelleri atıldı.

1968: “Hain Sekizliler”den ikisi (Robert Noyce ve Gordon Moore) Fairchild şirketinden ayrılarak Intel’i kurdular. 20 yıldan beri Shockley firmasının bünyesinde çalışan elemanlar ayrıldıklarında tam 65 şirket kuruldu. Zamanla ekibin diğer üyeleri de AMD, Nvidia, Kleiner Perkins gibi dev şirketlerin kurulmasına yardımcı oldu.

Silikon Vadisi’nde çalışan insanların kendi aralarında yaratıcılık konusunda rekabet yaşamaları, Silikon Vadisi için çok normal bir olaydı ve bundan dolayı bölgede kimse sözleşmeli olarak çalışmak istemiyordu. O zamanlar Amerika’nın Kalifornia Eyaleti hariç diğer eyaletlerde teknoloji şirketlerinde çalışan elemanlar sözleşmeli olarak çalışıyorlar ve kesinlikle işi bıraktıkları zaman işverene rakip olacak şekilde aynı işi kuramıyorlardı.

1971: Intel ilk mikroişlemci Intel 4004’ü geliştirdi. 1972’de, Ethernet internet temelli bu teknoloji LAN’larda (Local Area Network) veri alışverişini mümkün kıldı. Lan protokolü, yerel bir merkezde yakın olan bilgisayarlarla iletişim kuran protokol demektir.

Xerox’un Palo Alto’daki araştırma merkezinde lazer yazıcı icat edildi.

İlk dizüstü WYSIWYG (“What you See is What you Get”, yani “ne görürsen onu alırsın”) sistemi geliştirildi.

1976: Yakın arkadaş olan Steve Jobs ve Steve Wozniak, Cupertino’da ilk şirketlerini açtılar ve Apple marka bilgisayarlarını satmaya başladılar.

1994: Tayvanlı olan Jerry Yang, Stanford Üniversitesi’nde bir karavanın arkasında popüler arama motoru Yahoo’yu kurdu.

1998: Stanford Üniversitesi mezunları Sergie Prin ve Larry Page, Mountain View’da Google şirketini kurdular.

2004: Mark Zuckerberg Harvard Üniversitesi’nde okurken Facebook’u kurdu ve Palo Alto’ya taşıdı.

VADİ’DEKİ BAZI TÜRKLER

Eren Bali

İlkokul eğitimine tek odalı bir köy okulunda başlayan Bali, üniversite eğitimini ODTÜ’de tamamlar. Üniversite sonrası bir girişim fikri olan Bali, Silikon Vadisi’ndeki girişimcilere ulaşmaya çalışır fakat hiç kimse Bali’nin bu fikrine yatırım yapmaz. Bali’nin ilk yatırımcısı olan Dave McClure, yatırımını yaptıktan sonra diğer yatırımcılar da yatırım yapmaya başlar ve Udemy kurulur. Udemy, dünya çapında 50 milyondan fazla insana 130 binden fazla kursla online eğitim veren bir platform haline geldi.

İsmail Sebe

Boğaziçi Üniversitesi mezunu olan Sebe, Amerika macerasına bilgisayar mühendisi olarak Like.com’da başladı. Şirket, Google tarafından satın alındıktan sonra Google’da teknik müdür ve daha sonra Google Analytics’de teknik lider olarak görev aldı. Şu an Google’ın en başarılı Türk mühendislerinden biri olarak adından söz ettirmeye devam ediyor.

Kerim Baran

2003-2009 yılları arasında Yonja.com’un kurucusu ve genel müdürü olarak çalışan Baran, Yonja’daki hisselerini bir takım yatırımcıya devrettikten sonra, Silikon Vadisi’nde ve gelişmekte olan pazarlarda teknoloji girişimcilerine melek yatırım ve danışmanlık hizmeti sağlayamaya başlamıştır. 2009 yılından beri güneş enerjisi ekipmanı dağıtıcısı olan CivicSolar’in kurucu ortağı, yönetim kurulu üyesi ve genel müdür yardımcısı olarak çalışmaktadır.

Bora Hamamcıoğlu

2016 yılında bir lüks araç kiralama şirketi olarak Silikon Vadisi’nde kurulan CarHopper şirketinin kurucusu olan Hamamcıoğlu, şirketine aldığı yatırımlar ve vaat ettiği potansiyel ile kısa sürede yükseldi. Şirket, toplamda 1.5 milyon dolar yatırım aldı ve ABD’nin birçok eyaletinde hizmet vermeye başladı.

Emrecan Doğan

Boğaziçi Üniversitesi mezunu olan Doğan, Amerika’da üniversite sınavlarına hazırlanan birçok öğrencinin kullandığı “scorebeyond” sitesini 2012 yılında kurdu. Site 2018 yılında LinkedIn bünyesine katıldı ve Doğan günümüzde orada çalışmaya devam etmekte.

Aykut Karaalioğlu

2011’de Bilkent Üniversitesi’ni bitiren Karaalioğlu, eğitimine Amerika’da devam etti. 2013 yılında telefon uygulamalarına yönelik inceleme ve pazar stratejisi yaratmaya yardımcı olan Mobile Action şirketini kurdu. Şirket, mobil reklam ve pazarlama gibi alanlarda müşterilerine çözümler sunuyor.

Selçuk Atlı

Koç Üniversitesi’nde eğitimini tamamladıktan sonra önce İtalya’ya, daha sonra da Amerika’ya giden Atlı; Barış Daylık ve Deniz Oktar ile birlikte tavsiye sistemleri ve online sosyal ağları analiz eden SocialWire sitesini kurdu. Şirket daha sonradan adını “endeavor” olarak değiştirdi ve günümüzde yatırım-girişim dünyasının en büyük ağlarından biri haline geldi.

Devrim Yaşar

Eğitimine ODTÜ’de başlayıp Hollanda’da devam eden Yaşar, daha sonra kardeşi Sinan Yaşar ile birlikte koding.com sitesini kurdu. Site, geliştiricilerin bir araya gelmelerini sağlayıp sosyal ağ oluşturmasını ve bulut geliştirme ortamı ile kendi kodlarını gerçek bir geliştirme sunucusunda geliştirip-yazabilmelerine olanak sağlayan, geliştiricilerin ihtiyaç duyduğu ekipmanları ve araçları sunan bir girişim. 2018’de bu girişiminden ayrılan Yaşar, daha sonra ise Superpeer adını verdiği yeni bir platform kurdu. Influencer ve herhangi bir sektör uzmanını belli bir konuya ilgi duyan kişilerle bir araya getiren Superpeer, kullanıcıların alanındaki bilgili kişilerle yüz yüze görüşme yapmasını ve onlardan çeşitli konularda bilgi almasını sağlıyor.

Babür Özden

Eğitimini Amerika’da tamamlayan Özden, 1993 ve 1999 yılları arasında kurucusu Superonline’da CEO görevini üstlendi. Daha sonra Amerika’ya geri dönen Özden, birçok önemli girişimcilik projesi gerçekleştirdi. Son olarak 2012 yılından kendi girişimi olan MAANA’da CEO’luk yapıyor. Kısaca MAANA büyük veri kümeleri arasında anlamlı ilişkiler kuruyor ve işletmelerin verimliliğini artıran bir teknoloji sunuyor. Bu şekilde de işletmelere gelecekleri hakkında faydalı öngörüler sunabiliyor. Özden aynı zamanda Türkiye’den gelen girişimcilere gönüllü olarak yol gösteriyor.

Burç Şahinoğlu

İş hayatına ABD’de yapay zeka projeleriyle başlayan Şahinoğlu, 2011 yılında Silikon Vadisi’ne yerleşti. Birçok teknolojik girişim yaratan Şahinoğlu, seçtiğiniz uzman kişilerin dinlediklerine göre müzik listenizi sürekli güncelleyen YouTube entegrasyonlu platform Hivebeats’i kurdu. Şahinoğlu aynı zamanda CratePlayer’da da CTO olarak çalıştı. Günümüzde hala teknolojik girişimlerle ilgileniyor.

Kaynak: turkiyeemt.com