Yatay Organizasyon Nedir?

Bir işe başlarken en önemli hususlardan biri organizasyon yapısıdır. Bu durum, iletişim düzeylerini, bilginin yayılmasını, yönetimi ve sorumlulukların devredilmesini belirler. Başta yatay organizasyon olmak üzere farklı organizasyon yapıları hakkında daha fazla bilgi edinmek, şirket operasyonlarının daha verimli olmasına ve etkili bir emir komuta zinciri kurulmasına yardımcı olur. Bu yazımızda yatay organizasyon nedir yakından bakacağız ve faydalarını vurgulayarak hangi şirketlerde daha etkili olabileceğini ele alacağız.

Yatay Organizasyon Yapısı Nedir, Yatay Organizasyon Ne Demektir?

Yatay organizasyon yapısı, liderlik ile çalışanlar arasında az sayıda orta düzey yöneticinin bulunduğu veya bazı durumlarda hiç bulunmadığı bir organizasyondur. Küçük işletmeler ve start-up’lar, küçük boyutları nedeniyle sıklıkla yatay organizasyon yapısına sahiptir ve hiyerarşik yönetime ihtiyaç duymazlar. Yatay organizasyonun hakim olduğu bir yapıda giriş seviyesindeki bir çalışan ile şirketin CEO’su arasında daha az adım vardır, dolayısıyla çoğu çalışan işlerinde daha fazla sorumluluk ve özerklik duygusuna sahiptir. Ayrıca başkalarına danışmadan büyük kararlar alma konusunda daha büyük bir kapasiteye sahiptirler.

Yatay Organizasyon Yapısı Nasıl Çalışır?

Bir şirketin organizasyon yapısı çalışanların yetki, kontrol ve raporlama yapısıyla ilgilidir. Örneğin hiyerarşik bir yapıda çalışanlar ön saftaki bir yöneticiye rapor verir. Bu ön saflardaki yöneticiler orta düzey yöneticilere rapor verir. Bu yöneticiler üst düzey yöneticilere rapor verir. Bu yapı genellikle otoriteyi, kontrolü ve iletişimi temsil eden bir piramit oluşturur. Yatay organizasyon şemasında ise az sayıda yönetim düzeyi vardır. Böylece çalışanlar doğrudan üst düzey yöneticilere raporlar. Bu, orta düzey yöneticilerin rolünün çalışanlar ve üst düzey yöneticiler arasında paylaşıldığı anlamına gelir. Bu genellikle işçi için daha fazla özerklik ve otoriteyi de ifade eder. Ayrıca kuruluşun çeşitli düzeylerde bürokrasiye sahip olmaması daha verimli olabilir. Bu yapı, daha özerk olan çalışanları motive etmeye hizmet eder.

Yatay Organizasyon Faydaları Nelerdir?

• Azalan işletme giderleri: Yatay yapıya sahip bir organizasyonda yönetim seviyesinin altındaki kişiler karar alma sürecini yönetebilir. Yatay organizasyon yapısı orta düzey yönetim rollerini kullanmadığından, daha az personel nedeniyle işletme giderlerinin azalmasına da destek olur. Bu, kuruluşun bu harcamaları işi büyütme, yeni ürün grupları geliştirme, çalışanların eğitimini iyileştirme, çalışanlara prim ve artış sağlama veya ekstra üretim ekipmanı edinme gibi alanlara yeniden yatırmasına olanak tanır.
• Daha kolay bilgi aktarımı: Hiyerarşik bir organizasyon yapısında şirket haberleri ve prosedür değişiklikleri gibi bilgi türleri, belirli çalışanlara ulaşmadan önce genellikle birçok kanaldan geçer. Yatay örgüt modeli yapısında ise bilgi aktarımı çok daha kolay ve hızlı olur ve çalışanın eksik veya yanlış bilgi alma riski azalır. Bilgi alışverişi basit olduğunda çalışanlar bunu görevlerine dahil edebilir ve bu da tüm işletmenin yararına olur.
• Artan sorumluluk: Orta düzey yönetimin yokluğu nedeniyle çoğu çalışan, birçok yönetim kademesinin yer aldığı geleneksel bir organizasyon yapısında olabileceğinden daha büyük bir sorumluluğa sahiptir. Bu, bireylerin çalıştıkları organizasyona daha fazla teşvik edildiğini, takdir edildiğini ve dahil olduklarını hissetmelerini sağlayabilir. Bu artan sorumluluğun, iş tatmininin artması ve ekiple çalışma isteğinin artması gibi kendine özgü avantajları vardır.
• Artan üretkenlik: Bu tarz organizasyon yapısıyla birlikte gelen özerklik, yetkilendirme ve işbirliğinin bir sonucu olarak çalışanlar genellikle daha üretkendir. Proje onayları hızlandırılarak personelin işe daha erken başlamasına ve görevleri daha hızlı tamamlamasına olanak sağlanabilir. Artan üretkenlik, bir kuruluşun gelişmesine ve çalışan motivasyonunun artmasına yardımcı olabilir; bu da genellikle artan iş tatmini, ek görevler üstlenme isteği ve şirkete bağlılıkla sonuçlanır.
• Geliştirilmiş koordinasyon: Yatay organizasyon yapısının bir projeyi birlikte yöneten ekipler arasında daha fazla işbirliğine olanak sağladığı bir gerçektir. Gezinilmesi gereken yönetim katmanlarının daha az olması nedeniyle çalışanlar çoğunlukla kendi işlerinden sorumludur; bu da onların daha güçlü işbirliği becerileri geliştirmelerine ve süreçler üzerinde daha hızlı fikir birliğine varmalarına olanak tanır. Bu, genel olarak şirket için verimliliği, üretkenliği ve şirket kültürü gelişimini arttırır. Şirket kültürü geliştirme hakkında daha detaylı bilgi için Kurum Kültürü Nedir yazımızı da okuyabilirsiniz.

Yatay ve Dikey Organizasyon Arasındaki Fark Nedir?

Yatay organizasyon yapısını anlamak için yatay ve dikey organizasyon yapısı arasındaki karmaşıklıkları ve farklılıkları dikkate almak önemlidir. Dikey organizasyon yapısı, çalışanlar arasında birçok hiyerarşik seviyenin bulunduğu bir modeldir. Bu, çalışanların en güçlüden en az güçlüye doğru sıralandığı anlamına gelir. Üsttekiler alttakilere göre daha fazla güce ve yetkiye sahiptir. Dikey organizasyon yapısı en yaygın ve geleneksel organizasyon türüdür. Hiyerarşik yapı olarak da adlandırılır. Rollerin ve sorumlulukların netliği ve açık bir emir komuta zinciri gibi birçok avantajı vardır. Yatay ve dikey organizasyon yapıları arasındaki temel farklar iletişim, esneklik ve yaratıcılıktır. Yatay bir organizasyonda herkes aynı seviyede olduğundan iletişim daha açık olabilir ve bu da daha fazla işbirliğine ve yaratıcılığa yol açar. Dikey bir organizasyonda ise iletişim hiyerarşide aşağıya doğru ilerlediği için daha verimli olabilir. Ancak bu aynı zamanda yaratıcılık ve yenilik eksikliğine de neden olabilir. Yatay organizasyonda çalışanlar daha esnektir çünkü ihtiyaç duyulduğunda organizasyonda yukarı veya aşağı hareket edebilirler. Dikey organizasyonda ise çalışanlar, pozisyonlarına kilitlenmiş oldukları için daha az esnek davranmak zorunda kalırlar.

Kaynak: business.hopi.com.tr