Yetersizlik kodlarını resetle

Bazı kavramlar vardır, çok konuşulduğunda zamanından önce eskir. O kavramı gördüğünde ah evet zaten bunu biliyorum der geçersin. Imposter sendromu, öyle olmasına gönlümün el vermediklerinden. Yıllardır acısını bağrımda hissettiğim üzerine bolca çalıştığım ve farkındalık kazandığımı düşündüğüm bir kavram. Eğitmenlerin, danışmanların ve koçların da yani parlamasına vesile olduğum hedef kitlenin de karın ağrılarından biri elbette. Görünür olmalarından onları geri koyan, ben buradayım demelerini engelleyen bir sendrom.

Yeterince iyi olmama haline olan bir inanç yani anlayacağın… Sanki birisi açmış ve içine sen yeterli değilsin diye bir kod yerleştirmiş ve sen de tüm hayatını bu yetersizlik hissi üzerine temellendirmişsin. Yaşamı başarılması ve yeterli olduğunu göstermen gereken bir arena, bir okul, bir sınav gibi görmüşsün.

Kavramın örnekler yardımı ile pekiştiğini düşünerek bu sendromun belirtilerine bir göz atalım hadi… Hem sen de bu kavramın sendeki izdüşümlerine bakmış olursun.

Imposter sendromu ile…

• Başarılarını çok da hatırlamazsın, aklında hep en son yaşadığın başarısızlık deneyimi vardır ve onu çözmeye çalışırsın,
• Çevren sana ne kadar başarılı, yeterli olduğunu söylerse söylesin bunları duymazsın,
• Büyük başarılarda bile çok fazla sevinmez, heyecanını çok kısa süre hissedersin,
• Ortamda daha başarılı bir diğeri varsa kendi başarın bir anda sıfırlanır ve sen sanki hiç emek vermemişçesine kendini acımazsızca döversin,
• Varlığın bir gerekçeye dayanmak ister ve hayatın boyunca onu ararsın,
• Kendini herkesi kandıran bir sahtekar gibi hissedersin ve birileri seni övdüğünde bundan utanırsın.

Birçoğumuza tanıdık gelmiş olabilir bu durumlar çok da şaşırmamak gerek üstelik. Eğitim sistemi kıyaslama üzerine kurulu olan toplumlarda sıkça rastlanan bir durum. Bu semptom konuşulmaya ve üzerine farkındalık getirmeye değer bir konu benim için. Çünkü bitmek bilmez bir yarış halinin yarattığı tükenmişlik sendromu bu kavramın kapısında nöbet tutar. Yorulduğunda dinlenmene izin vermez ve olurda kendine söz geçirip dinlenecek olursan suçluluk duygusu peşini bırakmaz.

İş yaşamında konuşulan denge arayışında ilk bakılacak yerdir belki de, kişisel sınırlara dair yaşanan sorunların altından da yine bu kavram çıkar. Ve sonunda halinden memnun olmak için çıkılan yolculuk hüsranla sonuçlanır.

Tüm bunları deneyimlemiş ve kucağında bir sürü rol taşımaya çalışan bir imposterlu olarak, kendi pratiklerimden işine yaratacak birkaç ipucunu seninle paylaşmak isterim:

• Öncelikle kendine sürekli hatırlatacağın başarılarını düzenli olarak yaz. Her unuttuğunda ve kendini yetersiz hissettiğinde sana kendini hatırlatacak insanlar olmayabilir çevrende, kendini kendine şahit tut.
• Yetersiz olduğun inancının kökleşmiş bir düşünce olduğunu unutma ve o duyguya dönüşmeden onu yakala. Başarıların ile bu düşüncenin gerçek olmadığını bir illüzyon olduğunu kendine hatırlat.
• Kusursuzluk çabana bak, yaptığın işleri olduğu kadarı ile bırakabilmeyi pratik et ve mükemmellik yolundaki zorlukları gelişim alanı olarak kabul et ve kendi değerini onlar üzerinden belirlerken kendini yakala ama şefkatle.
• Yaşadığın zorlukları dostlarınla, mentorlarınla veya koçlarınla paylaş ve destek al. Paylaştığında bu yaşadıklarının sana özel değil tüm insanlığın ortak sorunu olduğunu göreceksin ve bu kendine olan şefkatini arttıracak.
• Uzmanlığını sahiplen. İyi olduğun, yetkin olduğun ve başarılı olduğun konuyu gönül rahatlığı ile sahiplen ve mükemmel olmasını beklemeden diğerleri ile de paylaş. Bu sayede zenginleşecek ve farklı bakış açılarına sahip olabileceksin.

Ve unutma zaten varlığın bir koşulsuz olarak değerli. Bir şey başarmasan da, bir şeye sahip olamasan da var olduğun halin ile yeterlisin. Bu bedende bu deneyimi yaşamak için gelmiş olmak bile bir şükür sebebi.

İlginizi çekebilir: Olman gerektiğini düşündüğün kişiyi bırak, olduğun kişiyi kucakla ve parla