Yıllarca eleştirilen menopoz hormon tedavisi tekrar gündemde

Menopoz Hormon Tedavisi veya Hormon Replasman Tedavisi (HRT), taşıdığı riskler nedeniyle etkileri günümüzde de tartışılmaya devam eden uygulamalar arasında. 1960’lı yıllarda ortaya çıktıktan sonra 1990’larda iyice popülerleşen bu yöntem, menopozla birlikte ortaya çıkan sorunları dizginlemeyi hedefliyor. Ancak özellikle 2000’lerde yürütülen ve tedavinin meme kanseri riskini artırdığını gösteren çalışmalar, bugün de araştırılmaya devam ediyor.

Genel kanı, bu alanda daha fazla çalışmaya gereksinim olduğunu gösterse de son dönemde adına sıkça rastladığımız hormon tedavisini masaya yatıralım istedik. İşte menopoz hormon replasman tedavisine dair bilinmesi gerekenler…

Menopozda hormon tedavisi nedir, kimlere uygulanır?

Menopoz hormon tedavisi, kadınlık hormonlarını içeren ilaç, krem veya enjeksiyonların kullanılmasını kapsayan bir yöntem. Temel hedefi ise menopozla birlikte düşmeye başlayan östrojen ve progesteron hormon seviyelerini tekrar düzenlemek. Böylece hormon dengesizliğinden kaynaklanan terleme, sıcak basması, vajinal kuruluk gibi yaygın menopoz semptomlarını kontrol altına almaya yardımcı oluyor. Ayrıca yapılan bazı çalışmalar tedavinin osteoporoz ve kemik kaybı riskini düşürdüğünü gösteriyor. Hormon tedavisinin, depresyonla baş etmede ve kardiyovasküler hastalıklara karşı koruma sağlamada da etkili olduğu düşünülüyor.

Buraya kadar her şey çok güzel, peki sorun nerede?

Kadınlarda menopoz döneminde hormon tedavisinin nasıl olması gerektiğine dair tartışmalar genellikle yöntemin meme kanseri riskini artırması ile ilişkili. Ancak ortada sanıldığı kadar ciddi bir risk olmadığı da vurgulanan konular arasında. Yapılan çalışma; sadece östrojen kullanan 10.000 kadında 3 ila 8, östrojen ve progesteron kullanan 10.000 kadında ise 9 ila 36 ekstra vaka gözlenebileceğini gösteriyor.

Hormon tedavisiyle ilişkili riskler tedavinin uygulama şekli, kullanılan ilacın içeriği, dozajı ve tedavi başlangıç yaşı gibi bir dizi faktörden etkileniyor. Örneğin; 60 yaşın altında olan ve 10 yıl içinde menopoza girmiş kadınlardaki riskler diğerlerine göre daha düşük. Sigara ve alkol tüketimi, yaşam alışkanlıkları ve kombine tedaviler de tüm bu riskler üzerinde etkili. Dolayısıyla, bugün gelinen noktada menopoz hormon tedavisi, risklerinden çok sağladığı faydalar ve yaşam koşullarında yol açtığı iyileştirmelerle anılıyor.

Hormon tedavisinin faydaları

Kadınlarda hormon tedavisinin nasıl olması gerektiğine dair tartışmalar sürse de çoğu kişi, faydaların riskleri geride bıraktığı yönünde. Kişiye göre özelleştirilmiş, ideal bir tedavi ile elde edilecek başlıca faydalar ise şu şekilde:

• Düşük doz östrojen seviyelerini dengeleyerek vajinal kuruluk ve ağrılı cinsel ilişki gibi sorunları önleme,
• Menopoza bağlı ortaya çıkan ateş basması ve uyku problemleri benzeri semptomları hafifletme,
• Osteoporozu önleyerek kemik kaybı ve kırılma risklerini azaltma,
• Vücuttaki kas kütlesi kaybının önüne geçme ve kasları güçlendirme,
• Genital ve üriner şikayetleri giderme,
• Kardiyovasküler hastalıklara karşı koruma sağlama,
• Depresyonla baş etmeye yardımcı olma,
• Menopoza geçiş sürecini kolaylaştırma,
• Alzheimer ve Parkinson risk faktörlerini düşürme.

Hormon tedavisi alırken riski düşürme yöntemleri

Menopoza yönelik hormon tedavisinde hap, deri bandı, jel, sprey, halka veya enjeksiyon gibi farklı uygulama şekilleri mevcut. Hem uygulamanın şekli hem de içeriği kişiye göre özelleşiyor ama genel olarak östrojen, progesteron ve çeşitli doku selektifleri bir arada kullanılıyor. Tüm süreç detaylı tetkikler ve analizler eşliğinde yürütülüyor, böylece kişisel ihtiyaçlar en iyi şekilde anlaşılıyor ve riskler minimuma iniyor. Elbette bu aşamada bireye de bir takım görevler düşüyor.

Eğer hormon tedavisi alıyor veya almayı düşünüyorsanız;

• Sizin için en iyi uygulama yöntemini ve dozajını öğrenmek,
• Yan tedaviler için kullandığınız ilaç miktarını düşürmek ve bu ilaçların hormon tedavisine etkilerini araştırmak,
• Düzenli egzersiz yapmak,
• Sağlıklı beslenmek,
• Akol ve sigara tüketimini sonlandırmak,
• Stresten uzak durmak,
• Mamografi başta gelmek üzere çeşitli takip tetkikleri talep etmek,
• Düzenli doktor kontrollerini atlamamak riskleri düşürmeye yardımcı olabilir.

Menopoz kadın vücudunda yaşanan doğal bir değişimdir. Bu süreçte östrojen seviyelerinde yaşanan düşüş, şiddeti kişiden kişiye değişen birçok semptomu da beraberinde getirir. Menopozal Hormon Tedavisi, bu semptomlarla baş etmede ve menopozun neden olabileceği birçok başka sorunu önlemede oldukça etkilidir. Bununla birlikte, tedavinin kişiye uygun olup olmadığını belirlemek için sağlık risklerinin ve bireysel gereksinimlerin detaylı şekilde değerlendirilmesi gerekir.

Doktorunuzla bireysel tıbbi durumunuz hakkında açıkça konuşmanız sürecin takibini kolaylaştırarak en doğru tedaviye erişmenizi sağlayacaktır.

Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.

Kaynaklar: mayoclinic, healthline, tkd.org, memekanseri.org

İlginizi çekebilir: