Zor zamanlarla başa çıkma sanatı: Patanjali ve yoga

Yalnız kalmak, kalabalık olmak, zor zamanlarla başa çıkmak, çıkamamak, her şeyin üstesinden gelmek, bir adım dahi atacak güç bulamamak…

Bu günlerde dengeyi bulmakta epey zorlanıyorum. Halbuki bunu yapabilmeniz için ne çok yazı yazmışım…

Geçen yıllarda kitap yazmaya başlamıştım.  Şöyle başlıyor;

“Öldükten sonra bedeninizde ve sosyal çevrenizde neler olduğuna dair bir yazı çıktı mı karşınıza? Ben tüm bu olanları öğrendikten sonra şöyle dedim; keşke bu kitabı daha önce benim yerime birileri yazmış olsaydı ve yaşamımın bu kısmına bazı şeyleri bilerek başlasaydım.”

Bugün farkına vardım ki, öyle bir kitap yok. Hiç olmadı, olmayacak.

Birileri çıkıp size hayatınızı nasıl yaşamanız gerektiğini söyleyemez. Hepimizin benzer hayatları ama benzersiz ruhları var.

Hayatımın kötü kısımlarını ruhuma iyi gelen şeylerle telafi etmeye çalışıyorum. Bildiğim bir şey varsa o da herkesin bir şeylerle mücadele ettiği. Yaşamın özü sanırım bu; mücadele.

Öğrendiğim diğer şeyse tüm bu koşuşturmanın içinde dengede kalmanın yollarını bulabilmek. Bu hepimiz için bambaşka bir deneyim. Ben uzun yıllardır minimalizm ve yogayla dengemi bulmaya çalışıyorum. Yoga deyince aklınızda yalnızca bir spor canlanıyorsa bu yazıyı okumanıza çok sevindiğimi söylemeliyim.

Çevrem bana sık sık bunca şeyi nasıl taşıdığımı sorar. Sanırım sırrım yoga.  Ancak yogadan kastım yalnızca asana pratikleri değil.

Yoga bir spor, bilim, din, hobi, sanat ya da herhangi bir kalıba koyulacak bir ritüel değil. Size fiziken ya da ruhen mükemmel olmanızı da söylemez, mükemmellik de vadetmez yoga.

Esneklik ve gücü yalnızca vücudunuzda değil aynı zamanda zihninizde de aramanızı söyler. Kusursuz bir pratik yerine kendinizi bulmanıza odaklanır. Bu nedenle yoga yapmak için yaşınızın hiçbir önemi yoktur. 8 yaşında da olsanız 80 yaşında da olsanız yogaya başlamak için en uygun yaştasınızdır. Çünkü yoga bedensel ve içsel bir dönüşüm içerir. Sanıldığının aksine yoga, bireyin kendi sınırlarını anlamasına ve kendi hızında ilerlemesine izin verir. Binlerce yıllık geçmişe sahip olan yoga, geçici bir akıma uygun aktivite değil, devamlı olarak evrim geçiren bir yaşam tarzıdır. Diğer insanlarla rekabet etmenizi istemez, kendi potansiyelinizi keşfetmeniz için bir pratiğe odaklanır.

‘Patanjali’nin 8 yoga sutrası

Yoga; yama, niyama, asana ve pranayama başta olmak üzere 8 farklı basamağa sahiptir. Yogadaki 8 basamağın temeli ‘Patanjali’nin yazılarına göre oluşturulmuştur. Patanjali’nin Yoga Sutraları, yoga pratiklerinin oluşturulmasını sağlayan en eski kaynaklardan biri olarak bilinir. Milattan önce 400 yılında yazılan bu kaynakta, temel olarak 195 maddeden oluşan sutralar yer alır.

Yoga felsefesinde benimsenen 8 basamak en genel anlamlarıyla şu şekilde sıralanabilir:

• Yama: Olumsuz şeylerden arınmak olarak tanımlanabilir. Yamalar 5 temel kuraldan oluşur. (Ahimsa: Zarar vermemek. Satya: Doğruluk, yalan söylememek. Asteya: Çalmamak. Brahmacharya: Bedensel zevkleri kontrol altına almak. Aparigraha: Kıskanmamak.)
• Niyama: Olumlu yanları kuvvetlendirme olarak tanımlanabilir. Niyamalar 5 temel kavram üzerinde derinleşir. Suacha (bedeni ve zihni arındırma), santosa (şükretme), tapas (içsel motivasyon), svadhyaya (kişisel gelişim) ve ıshvara pranidhana (bir ustanın öğretilerine kulak verme) adımlarından meydana gelir.
• Asana: Yoga hareketlerini benimsemek olarak tanımlanabilir.
• Pranayama: Nefesi kontrol etmek olarak tanımlanabilir.
• Pratyahara: Duyuların denetim altına alınması olarak tanımlanabilir. Aynı zamanda meditasyonun hazırlık aşamasıdır. Kişi, çevredeki ses ve görüntülerin algılar ancak bilincin bu uyarılarla meşgul edilmesini engellemeyi öğrenmiştir.
• Dharana: Konsantrasyon olarak tanımlanabilir. Dharana, zihinsel karmaşıklık ve dağınıklığın azalmasına, beden ve zihnin çok daha uyumlu bir şekilde çalışmasına imkan tanır.
• Dhyana: Meditasyon.
• Samadhi: Evrenle bütünlük sağlama olarak tanımlanabilir. Uygulayıcı, ilk 6 aşamada kendisini meditasyona hazırlar. Zihnin ve bedenin bir bütün halinde tanımlanması için bu aşamaları derinlikle uygular. Samadhi de ise, derin bir meditasyon ve yoga ile kişi son aşamaya ulaşır.

İlginizi çekebilir: Yoga ve Meditasyon Eğitmeni Bora Ercan ile yoga üzerine keyifli bir sohbet